اریتره

اِریتره ( به انگلیسی: Eritrea ) ( i /ˌɛrɪˈtriːə/ ) با نام رسمی جمهوری اِریتره، کشوری واقع در شرق آفریقا است. این کشور با سودان ، اتیوپی و جیبوتی مرز مشترک دارد. اریتره از شمال و باختر با سودان و از جنوب با اتیوپی و از جنوب خاوری با جیبوتی مرز مشترک دارد و از خاور به دریای سرخ می رسد که خط ساحلی اریتره با دریای سرخ بیش از ۹۰۰ کیلومتر است. مساحت اریتره ۱۱۷٬۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۳٬۵۴۶٬۰۰۰ نفر است. [ ۱۹] تیگرینیا، عربی و انگلیسی در این کشور حالت زبان های رسمی را دارند. تیگرینیا زبانی از ریشه سامی است. تنگه راهبردی، مرز آبی اریتره با یمن را تشکیل می دهد، پایتخت این کشور شهر اسمره است که با جمعیت حدود ۶۸۸٬۱۹۸ نفر پرجمعیت ترین شهر این کشور و سی و نهمین شهر بزرگ آفریقا می باشد.
نام اریتره از واژه ای یونانی به معنای «سرزمین سرخ» گرفته شده است.
مستعمره ایتالیایی اریتره از نواحی ساحلی اتیوپی و زمین های مورد ادعای ترکان عثمانی در ۱۸۹۰ ایجاد شد. اریتره به صورت پایگاهی برای تسخیر اتیوپی ( ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۶ ) از سوی ایتالیا استفاده گردید. در ۱۹۴۱ زمانی که ایتالیایی ها از شرق آفریقا اخراج شدند، تحت حکومت بریتانیا درآمد.
در ۱۹۵۲ این سرزمین به صورت ایالتی خودمختار با اتیوپی تشکیل فدراسیون داد. در سال ۱۹۵۸ گروهی از اریتره ایی ها جبهه آزادیبخش اریتره را پایه گذاری کردند. این سازمان عمدتاً از دانشجویان، متخصصین و روشنفکران تشکیل شده بود. این سازمان در نظر داشت تا با انجام فعالیتهای مخفی سیاسی به مقاومت در برابر سیاستهای تمرکز طلبانه امپراتوری اتیوپی بپردازد. در اول سپتامبر ۱۹۶۱ جبهه آزادیبخش اریتره به رهبری حمید ادریس اواته نبردی مسلحانه برای استقلال را آغاز کرد. در سال ۱۹۶۲ امپراتور هایله سلاسی به طور یکجانبه پارلمان اریتره را منحل اعلام و اریتره را به اتیوپی الحاق کرد. در پی آن جنگ استقلال اریتره برای ۳۰ سال با دولتهای بعدی اتیوپی تا سال ۱۹۹۱ ادامه داشت. هنگامی که جبهه آزادی بخش خلق اریتره ( جانشین جبهه آزادیبخش ) نیروهای اتیوپیایی را در اریتره شکست داد و به ائتلاف نیروهای شورشی اتیوپی کمک کرد تا کنترل پایتخت اتیوپی، آدیس بابا را به دست بگیرند.
جبهه آزادیبخش خلق اریتره ( EPLF ) کنترل اریتره را در مه ۱۹۹۱ در دست گرفت و دولت انتقالی را تا زمان تصویب قانون اساسی این کشور اداره کرد. همه پرسی در اریتره در آوریل ۱۹۹۳ با اکثریتی جامع استقلال را مورد تأیید قرار داد و طبق برنامه این سرزمین در ۲۴ مه ۱۹۹۳ به استقلال کامل رسید. [ ۲۰] جبهه آزادیبخش خلق اریتره قدرت را در دست گرفت و یک حکومت تک حزبی با خط مشی ملی گرایی برقرار کرد و هر گونه فعالیت سیاسی را ممنوع کرد. تنگه باب المندب در سال ۱۹۹۳ با جدا شدن از اتیوپی مستقل شد.

اِریتْرِه (Eritrea)
اِریتْرِه
اِریتْرِه
موقعیت. کشور اریتره در افریقای شرقی، در ساحل جنوب غربی دریای سرخ و بین سودان در غرب، اتیوپی و جیبوتی در جنوب، و دریای سرخ در شمال شرقی جای دارد. مساحت این کشور ۱۲۱,۱۴۵ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر اسمرا است.سیمای طبیعی. بخش عمدۀ این کشور، که در دنبالۀ شمالی فلات اتیوپی قرار دارد، کوهستان نسبتاً مرتفعی است که به طور متوسط ۱,۶۰۰ تا ۲,۹۰۰ متر ارتفاع دارد و کوه سوئیرا، در مرز کشور اتیوپی با ارتفاع ۲,۹۸۹ متر، بلندترین قلۀ آن و مرتفع ترین نقطۀ کشور اریتره است. این کشور فقط سه رود فصلی دارد که آنسِبا، باراکا، و مارِب (قاش) نام دارند و هر سه به کشور سودان وارد می شوند. ارتفاع بخش درون بومی اریتره رو به شمال شرقی کاهش می یابد و به جلگۀ ساحلی نسبتاً باریکی منتهی می شود که در شرق اسمرا به حداکثر پهنای خود می رسد و بندرشهرهای مصوع و عصب در همین جلگه جا دارند. در دوراب های ساحلی بندر مصوع مجمع الجزایر دهلک قرار دارد که تقریباً از ۳۰۰ جزیره و جزیرک تشکیل شده و مساحت بزرگ ترین آن ها با نام دهلک کبیر، به ۷۵۱ کیلومتر مربع می رسد. جزایر مزبور اکثراً خالی از سکنه اند و علاوه بر آن ها جزایر هَنیش بزرگ و کوچک که در مدخل باب المندب قرار دارند، مورد ادعا و اختلاف میان کشورهای یمن و اریتره اند. اقلیم اریتره، به ویژه در جنوب جلگۀ ساحلی، بسیار گرم و کم باران است و بیشتر شبانان و بادیه نشینان حبشی تبار در آن سکونت دارند. نواحی کوهستانی و مشرف به مرز اتیوپی و سودان در مقایسه با جلگۀ ساحلی از اعتدال بیشتری برخوردار است و رطوبت بیشتری نیز دریافت می کند. میانگین دمای بندر مصوع در دی ماه۲۵.۶ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه۳۴.۴ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱۹۳ میلی متر است.
اقتصاد. کشاورزی نقش اساسی در اقتصاد اریتره دارد و تقریباً ۷۹ درصد از فعالیت های اقتصادی را به خود اختصاص داده است. پنبه، قهوه، و تنباکو عمده ترین فرآورده های کشاورزی اریتره را تشکیل می دهند و پرورش شتر در جلگه ها و بز و گوسفند در ارتفاعات، نیازهای پروتئینی کشور را تأمین می کند و فرآورده های صنعتی این کشور عبارت اند از مصنوعات چرمی و کفش، مواد غذایی، پوشاک، مصنوعات فلزی، و سیگار. جمعیت کم و پایین بودن سطح سواد و تحصیلات ازجمله مسائلی است که بر اقتصاد اریتره تأثیر گذاشته و دولت را به برنامه ریزی و سرمایه گذاری بیشتری در این زمینه مکلف کرده است. طلا، نقره، مس، روی، گوگرد، نیکل، کُرُم، پتاس، سنگ های بازالتی و آهکی، و نمک ازجمله منابع زیرزمینی این کشورند و هنوز به بهره برداری کامل نرسیده اند. در سال های اخیر عملیاتی برای اکتشاف و بهره برداری از ذخایر نفت دریای سرخ به عمل آمده است. تولید نمک، یکی از اقلام صادراتی این کشور محسوب می شود و به حدود ۲۰۰هزار تن در سال می رسد. با توجه به کرانه های طولانی کشور اریتره و موقعیت ممتازی که از نظر استراتژیکی دارد، صنعت ماهی گیری در برنامه های اقتصادی دولت اریتره قرار دارد و امید است که صید سالانۀ آن به ۷۰هزار تن افزایش یابد.
حکومت و سیاست. براساس همه پرسی آوریل ۱۹۹۳، که به جداشدن اریتره از اتیوپی و استقلال این کشور انجامید، یک دولت انتقالی برای چهار سال در مصدر امور قرار گرفت و به دنبال آن رئیس جمهور و ۱۳۰ نمایندۀ مجلس شورای ملی اریتره انتخاب شدند. در انتخابات ۱۹۹۳ و نیز انتخابات ۱۹۹۷ ایسایاس اِفِدورکی به ریاست جمهوری رسید و امور اجرایی و تشکیل هیئت دولت را رسماً برعهده گرفت.
مردم و تاریخ. جمعیت اریتره حدود ۵,۲۵۴,۰۰۰ نفر است(۲۰۱۰)و تراکم نسبی آن به۴۳.۴ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن۱.۹ درصد است و در حدود ۵۰ درصد از جمعیت آن را قوم تیگرینیا تشکیل می دهند. اکثر مردم اریتره مسلمان اند و در حدود ۸۵ درصدشان در روستاها به سر می برند و زبان رسمی آنان عربی و تیگرینیایی است. میانگین امید به زندگی در اریتره ۵۲ سال است و تقریباً ۵۳ درصد از بزرگ سالان آن باسوادند. اریتره در زمان امپراتوری اکسوم، بخشی از کشور حبشه یا اتیوپی امروزی محسوب می شد. ترکان عثمانی در قرن ۱۶ این سرزمین را تصرف کردند و با عقد قرارداد ۱۸۹۰ بین اتیوپی و ایتالیا، اریتره به مالکیت ایتالیا درآمد و تا ۱۹۴۱ در تصرف کشور مزبور باقی ماند و به اریتره که در زبان لاتینی به مفهوم دریای سرخ است موسوم شد. با شکست ایتالیا از انگلستان، در جنگ جهانی دوم، ایتالیا این کشور را تخلیه کرد و کشور مزبور پس از پایان جنگ، طی قطعنامۀ ۱۹۵۰ سازمان ملل متحد، به کشور اتیوپی پیوست. ملّیون و استقلال طلبان اریتره که با الحاق میهنشان به اتیوپی مخالف بودند، سر به شورش برداشتند و در ۱۹۹۰ بندر مصوع را تصرف کردند و به مرور بر سراسر اریتره تسلط یافتند و سرانجام طی همه پرسی ۱۹۹۳، اکثریت مردم آن به جدایی از اتیوپی و استقلال خود رأی دادند و در ۲۴ مه ۱۹۹۳ اعلام استقلال کردند.