تادئوش سویتوچوسکی ( به لهستانی: Tadeusz Świętochowski ) ( متولد ۱۹۳۴ - درگذشته ۱۵ فوریه ۲۰۱۷ ) ، مورخ و قفقازشناس لهستانی بود. او استاد دانشکده تاریخ در دانشگاه مونماوث است. او دکترای افتخاری از دانشگاه خزر و دانشگاه ایالتی باکو گرفت و عضو افتخاری انجمن مطالعات اروپای مرکزی است. زمینه کاری او تاریخ مدرن جمهوری آذربایجان و خاورمیانه است. سویتوچوسکی مفتخر به لقب پیشگام متخصصین تاریخ مدرن جمهوری آذربایجان است.
او همچنین در دانشگاه ورشو به عنوان متخصص ارشد فولبرایت تدریس می کرد.
سویتوچوسکی در مورد پیشینه آذربایجان چنین می نویسد: «از زمان ماد باستان و پارس هخامنشی، آذربایجان جزئی از ایران بود. یکی از فرضیه های ریشه شناسی نام آذربایجان، انشقاق از کلمه آتروپاتنه است که نام ساتراپ پارسی در زمان اسکندر بزرگ بود. فرضیه دیگر، که قابل توجیه تر هم هست، ریشه این کلمه را به «آذر»، به معنی آتش برمی گرداند. از اینرو، آذربایجان به معنی «سرزمین آتش» به خاطر آتشکده های زیادی که در آن سرزمین با منابع عظیم نفت محلی تغذیه می شده، معنی می شود. آذربایجان شخصیت ایرانی خود تا حتی پس از حمله اعراب و تغییر مذهب به اسلام تا میانه قرن هفتم، نگه داشته است. فقط چهار قرن بعدتر، زمانی که ترک های اغوز در دوران خاندان سلجوق، به این سرزمین سرازیر شدند، سهم بالایی از جمعیت این منطقه را ساکنین ترک زبان تشکیل داد. جمعیت اصلی با ایل های مهاجر آمیخته شد و زبان فارسی به تدریج توسط لهجه های ترکی ریشه کن شد. پس از هجوم مغول ها در قرن ۱۳ میلادی، آذربایجان قسمتی از امپراتوری هلاکوخان و جانشینانش ( ایلخانان ) شد و پس از آن، به دست ترکمن های رقیب، قراقیونلوها و آق قویولون ها شد. در سال های آغازین قرن بعدی، آذربایجان پایه قدرت دیگر خانواده محلی، صفویان گشت. صفویان بیش از دو قرن پایدار ماندند که حکومتشان در ۱۷۲۲ میلادی پایان یافت و توسط شورش داخلی و هجوم افغان ها، به زیر کشیده شدند. [ ۱]
• Russian Azerbaijan, 1905 - 1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community, Cambridge University Press, 1985
• Russia and Azerbaijan. A Borderland in Transition, New York, Columbia University Press, 1995 ( Translated into Azerbaijani by Khazar University Press )
• Azerbejdżan i Rosja: kolonializm, islam i narodowość w podzielonym kraju, ISP PAN, 1998
• Historical Dictionary of Azerbaijan ( co - author, 1999 )
• Azerbejdżan, Warszawa, Trio, 2006
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاو همچنین در دانشگاه ورشو به عنوان متخصص ارشد فولبرایت تدریس می کرد.
سویتوچوسکی در مورد پیشینه آذربایجان چنین می نویسد: «از زمان ماد باستان و پارس هخامنشی، آذربایجان جزئی از ایران بود. یکی از فرضیه های ریشه شناسی نام آذربایجان، انشقاق از کلمه آتروپاتنه است که نام ساتراپ پارسی در زمان اسکندر بزرگ بود. فرضیه دیگر، که قابل توجیه تر هم هست، ریشه این کلمه را به «آذر»، به معنی آتش برمی گرداند. از اینرو، آذربایجان به معنی «سرزمین آتش» به خاطر آتشکده های زیادی که در آن سرزمین با منابع عظیم نفت محلی تغذیه می شده، معنی می شود. آذربایجان شخصیت ایرانی خود تا حتی پس از حمله اعراب و تغییر مذهب به اسلام تا میانه قرن هفتم، نگه داشته است. فقط چهار قرن بعدتر، زمانی که ترک های اغوز در دوران خاندان سلجوق، به این سرزمین سرازیر شدند، سهم بالایی از جمعیت این منطقه را ساکنین ترک زبان تشکیل داد. جمعیت اصلی با ایل های مهاجر آمیخته شد و زبان فارسی به تدریج توسط لهجه های ترکی ریشه کن شد. پس از هجوم مغول ها در قرن ۱۳ میلادی، آذربایجان قسمتی از امپراتوری هلاکوخان و جانشینانش ( ایلخانان ) شد و پس از آن، به دست ترکمن های رقیب، قراقیونلوها و آق قویولون ها شد. در سال های آغازین قرن بعدی، آذربایجان پایه قدرت دیگر خانواده محلی، صفویان گشت. صفویان بیش از دو قرن پایدار ماندند که حکومتشان در ۱۷۲۲ میلادی پایان یافت و توسط شورش داخلی و هجوم افغان ها، به زیر کشیده شدند. [ ۱]
• Russian Azerbaijan, 1905 - 1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community, Cambridge University Press, 1985
• Russia and Azerbaijan. A Borderland in Transition, New York, Columbia University Press, 1995 ( Translated into Azerbaijani by Khazar University Press )
• Azerbejdżan i Rosja: kolonializm, islam i narodowość w podzielonym kraju, ISP PAN, 1998
• Historical Dictionary of Azerbaijan ( co - author, 1999 )
• Azerbejdżan, Warszawa, Trio, 2006
wiki: تادئوش سویتوچوسکی