بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار یا بیماری رفع فشار ( به انگلیسی: Decompression Sickness ) یا بیماری غواصان عارضه ای است که بدن انسان پس از قرار گرفتن در فضائی پرفشار و سپس ورود سریع به فضای کم فشار، دچار آن شده و با اختلالاتی روبرو می شود. در این بیماری نکروز ایسکمیک فراوان در سر فمور فرد مشهود است.
بیماری رفع فشار یا فشار کاهی ( D C S ) هنگامی رخ می دهد که نیتروژن به شکل حباب های موجود در جریان خون درآمده که به دلیل توقف بیش از حد طولانی زیر آب یا به سطح آمدن با سرعتی بیش از حد رخ دهد. معمولاً علایم D C S با تأخیر پس از غواصی بروز می کند.
طبق قانون هنری میزان حلالیت هر گاز در مایع در تماس با آن وابسته به فشار آن گاز است[ ۱] لذا وقتی غواص در معرض فشاری چندین برابر فشار جو قرار می گیرد، مقدار قابل توجهی هوا و ازجمله نیتروژن که گازی خنثی است، به شکل محلول وارد خون می گردد. حال با کاهش سریع فشار مثل وقتی که فرد از عمق بیش از ده متری خیلی سریع به سطح آب برگردد، نیتروژن محلول در خون به شکل گازی درآمده و حبابهایی را در درون جریان خون تشکیل می دهد که به ان آمبولی گاز می گویند. این حباب ها می توانند در عروق ریز نقاط مختلف بدن به دام افتاده و موجب انسداد آن عروق گردند[ ۲] و لذا این بیماری دارای انواع زیادی است که وابسته به محل انسداد رگ می باشد و علایم ان بسیار متنوع است.
عوامل فیزیولوژیکی زیر خطر ابتلا به بیماری رفع فشار را افزایش می دهد:
• چربی – این بافت نگهدارنده مقدار زیادی نیتروژن برای مدتی طولانی بعد از یک غواصی می باشد.
• سن – نارسایی در گردش خون و دستگاه تنفسی نیز می توانند سیستم حمل و نقل نیتروژن و دفع آن از بدن را مختل نماید.
• کم آبی—کمی آب بدن باعث غلظت خون شده و می تواند حمل نیتروژن را با مشکل مواجه سازد.
• جراحات و بیماری – روند طبیعی گردش خون ممکن است تغییر کرده باشد
• الکل—قبل یا بعد از غواصی روند طبیعی گردش خون را تغییر می دهد.
• خستگی
• تمرینها و ورزش شدید در طول یا پس از غواصی.
انواع مختلف از بیماری تراکم زدایی وجود دارد:[ ۳]
نوع عضلانی اسکلتی - عمدتاً مفاصل بزرگ مثل زانو، آرنج، بازو و ران را مبتلا می سازد و با دردهای شدید در طی حرکت این مفاصل نمایان می گردد.
نوع پوستی - به صورت خارش، درد و تغییر رنگ پوست و گاهی ادم گوده گذار ( ورم خمیر مانند ) دیده می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبیماری رفع فشار یا فشار کاهی ( D C S ) هنگامی رخ می دهد که نیتروژن به شکل حباب های موجود در جریان خون درآمده که به دلیل توقف بیش از حد طولانی زیر آب یا به سطح آمدن با سرعتی بیش از حد رخ دهد. معمولاً علایم D C S با تأخیر پس از غواصی بروز می کند.
طبق قانون هنری میزان حلالیت هر گاز در مایع در تماس با آن وابسته به فشار آن گاز است[ ۱] لذا وقتی غواص در معرض فشاری چندین برابر فشار جو قرار می گیرد، مقدار قابل توجهی هوا و ازجمله نیتروژن که گازی خنثی است، به شکل محلول وارد خون می گردد. حال با کاهش سریع فشار مثل وقتی که فرد از عمق بیش از ده متری خیلی سریع به سطح آب برگردد، نیتروژن محلول در خون به شکل گازی درآمده و حبابهایی را در درون جریان خون تشکیل می دهد که به ان آمبولی گاز می گویند. این حباب ها می توانند در عروق ریز نقاط مختلف بدن به دام افتاده و موجب انسداد آن عروق گردند[ ۲] و لذا این بیماری دارای انواع زیادی است که وابسته به محل انسداد رگ می باشد و علایم ان بسیار متنوع است.
عوامل فیزیولوژیکی زیر خطر ابتلا به بیماری رفع فشار را افزایش می دهد:
• چربی – این بافت نگهدارنده مقدار زیادی نیتروژن برای مدتی طولانی بعد از یک غواصی می باشد.
• سن – نارسایی در گردش خون و دستگاه تنفسی نیز می توانند سیستم حمل و نقل نیتروژن و دفع آن از بدن را مختل نماید.
• کم آبی—کمی آب بدن باعث غلظت خون شده و می تواند حمل نیتروژن را با مشکل مواجه سازد.
• جراحات و بیماری – روند طبیعی گردش خون ممکن است تغییر کرده باشد
• الکل—قبل یا بعد از غواصی روند طبیعی گردش خون را تغییر می دهد.
• خستگی
• تمرینها و ورزش شدید در طول یا پس از غواصی.
انواع مختلف از بیماری تراکم زدایی وجود دارد:[ ۳]
نوع عضلانی اسکلتی - عمدتاً مفاصل بزرگ مثل زانو، آرنج، بازو و ران را مبتلا می سازد و با دردهای شدید در طی حرکت این مفاصل نمایان می گردد.
نوع پوستی - به صورت خارش، درد و تغییر رنگ پوست و گاهی ادم گوده گذار ( ورم خمیر مانند ) دیده می شود.
