بیبرس

لغت نامه دهخدا

بیبرس. [ بی ب َ ] ( اِخ ) ابوالفتح ظاهر... رجوع به ابوالفتح بیبرس و ظاهر بیبرس شود.

فرهنگ فارسی

ابوالفتح ظاهر ٠٠٠

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بِیْبَرْس، داستان پهلوانی مردمی به زبان عامیانه عربی با عنوان سیرةالملک الظاهر بیبرس که با الهام از زندگی بیبرس، الملک الظاهر رکن الدین ابوالفتح چهارمین فرمانروای سلسله ممالیک بحری مصر پدید آمده است.
بِیْبَرْس، داستان پهلوانی مردمی به زبان عامیانه عربی با عنوان سیرةالملک الظاهر بیبرس که با الهام از زندگی بیبرس، الملک الظاهر رکن الدین ابوالفتح چهارمین فرمانروای سلسله ممالیک بحری مصر پدید آمده است.
← زمان نگارش
(۱) انس الوجود ثناء، بین الظاهر بیبرس و الهلالیة، الفنون الشیعبیة، قاهره، ۱۹۸۸م، شم ۲۵. (۲) بوهاس جوک زخریا، مقدمه بر سیرة الملک. (۳) تونجی، محمد، المعجم المفصل فی الادب، بیروت، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م. (۴) دجانی برهان، سیرة الملک الظاهر بیبرس، عرض و نقد ادبی، الصراع الاسلامی ـ الفرنجی علیٰ فلسطین فی القرون الوسطیٰ، به کوشش هادیه دجانی شکیل و برهان دجانی، بیروت، ۱۹۹۴م. (۵) سیرةالملک الظاهر بیبرس، به کوشش جبوهاس و کزخریا، دمشق، ۱۹۰۸م. (۶) ضیف شوقی، عصر الدول و الامارات، مصر، قاهره، دارالمعارف. (۷) قاسم عبده، الشخصیات التاریخیة فی سیرة الظاهر بیبرس، الفنون الشعبیة، قاهره، ۱۹۸۷م، شم ۱۸. (۸) نیکلسن ر ا، تاریخ الادب العباسی، ترجمه صفا خلوصی، بغداد، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. (۹) EI ۲. (۱۰) Lane E W، An Account of the Manners and Customs of the Modern Egyptians، London، ۱۸۹۰.

پیشنهاد کاربران

ظاهر بیبَرس بُندُقداری چهارمین سلطان از ممالیک بحری مصر بود که از ۶۵۸ تا ۶۷۶ هجری قمری بر مصر و شام حکمرانی کرد. وی به همراهِ سیف الدین قطز، فرمانده ممالیک در نبرد عین جالوت با تحمیل شکست سنگین بر مغولان مانع پیشروی آنان شد. ممالیک بحری بردگانی تُرک تبار بودند که در آغاز به دست پادشاهان ایوبی و سپس پادشاهان مملوکی صالحی برای تأمین نیروی نظامی خریداری شدند و به تدریج به مناصب عالی حکومتی رسیدند.
...
[مشاهده متن کامل]

وی اصالتاً از تُرکان قپچاق بوده است. بیبرس در دشت قپچاق متولد شد.
به عربی: الملک الظاهر أبو الفتح رکن الدین والدنیا قَسیم أمیر المؤمنین السلطان الأعظم بَیْبَرْس بن عبد الله الترکی العلائی البُْدُقْداری الصالحی النجمی.
جز ملک ظاهر، یک سلطان و امیر مملوکی دیگر نیز بیبرس لقب دارند؛ یکی امیر بیبرس جاشنگیر منصوری از حکمرانان مملوکی مصر و شام ( م. ۷۰۹ق ) و دیگری بیبرس منصوری خطائی ( م. ۷۲۵ق ) که به نیابت سلطنت مصر رسید.
نخستین مولای ظاهر بیبرس اَیدِکین بندقداری بود و بدین سبب به بندقدار ملقب شد.
«بیبارس» اصالتاً قزاق و از طایفه قبچاق می باشد.
بی: رئیس
برس= بارس: پلنگ
بندق: گلوله و محلا به معنی تفنگ
زادگاه او دشت قبچاق در حدود ۶۲۵ ه. ق بود. او سال های اول عمر خویش را در مولد خود به سر برد و سپس در هجوم مغول اسیر و در سیواس به غلامی فروخته شد و از آنجا وی را به حلب و سپس به قاهره بردند و امیر علاءالدین ایدکین بندقدار وی را بخرید و بیبرس نزد وی ببود تا این که الملک الصالح نجم الدین ایوب در شوال ۶۴۴ بر امیر علاءالدین دست یافت و بیبرس را نیز ضمن سایر مایملک وی تحت اختیار خویش آورد و چون همت و فطنت و ذکاء او بدید وی را رئیس یکی از فرق حَرس خاص خود کرد و بیبرس در سایهٔ همت و فطنت خویش مدارج ترقی بپیمود تا به مرتبهٔ حکومت رسید.
وی در نبرد عین جالوت از فرماندهان لشکر ممالیک بود که به شکست مغولان انجامید. اما به فاصله کوتاهی پس از پایان جنگ، فرماندهش قطز را کشت و امراء لشکر که کفایت و لیاقت او را در نبرد دیده بودند او را به امارت برداشته و بیبرس با لقب الملک القاهر رکن الدین به تخت نشست، ولی وزیر او زین الدین ابن الزبیر او را به تغییر این لقب واداشت و پس از مشورت به الملک الظاهر ملقب شد. بیبرس در سر داشت که وسعت دولت مصر را به وسعت زمان صلاح الدین ایوبی رساند و به صلیبیون که بر سواحل دریای سفید دست یافته بودند اعلان جنگ دهد و با آنکه در پیش بردن این مقصود سعی بلیغ کرد ولی اجل مهلت نداد که به انجام همهٔ آرزوهای خویش توفیق یابد و شهرهای ساحلی را از وجود صلیب و ناقوس پاک سازد. بیبرس مردی شجاع و جبار و سائس بود. در جنگ ها شخصاً حاضر می شد و شمشیر می زد. از جملهٔ نبردهای هول انگیز او جنگ هایی است که با مغول و فرنگیان کرد و فتوحات عظیمی او را دست داد که از آنجمله فتح بلاد نوبه و دنقله است که پیش از وی هیچ یک از خلفا و سلاطین با همهٔ لشکرکشی های خود به فتح آن نواحی نائل نیامده بودند. چون بیبرس به سلطنت رسید گروهی از ولاة و حکام باوی از در غدر و مخاصمت درآمدند و از آنجمله بود علم الدین سنجر که در دمشق علم طغیان برافراشت و در ۶۵۸ با لقب الملک المجاهد خود را سلطان نامید و به نام خویش سکه زد.

بیبرسبیبرسبیبرسبیبرس
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/بیبرس

بپرس