بی بی خانم استرابادی

بی بی خانم استرآبادی. بی بی خانُم اِسترآبادی (۱۲۷۴ـ۱۳۴۰ق)
بانوی نویسندۀ ایرانی، از نخستین زنان روشنفکر و منتقد جامعۀ مردسالار عهد قاجاریه و بنیادگذار دبستان دوشیزگان. پدرش محمدباقرخان سرکردۀ سوار استرآباد و مادرش خدیجه خانم ندیمه و ملاباجی شکوه السلطنه، مادر مظفرالدین شاه قاجار، بود. بی بی خانم در دربار ناصرالدین شاه قاجار پرورش یافت و درس خواند. سپس با موسی خان وزیری ازدواج کرد و زندگی زناشویی آنان سرانجام پس از هفت فرزند به متارکه انجامید. در ۱۳۲۴ق یکی از نخستین دبستان های دخترانه با روش جدید تعلیم و تربیت را با نام دبستان دوشیزگان تأسیس کرد. در ۱۳۱۳ق کتاب معایب الرجال را به درخواست بسیاری از زنان هم دورۀ خود، در پاسخ به کتاب تأدیب النسوان، که کتابی در تأیید مردسالاری و تربیت زنان مطابقِ خواسته ها و معیار مردان بود، در ردّ جامعۀ مردسالار و معضلاتِ اجتماعی ـ خانوادگی و عادات زشت و دل مشغولی های ناشایست مردان نوشت. این کتاب از منابع مهم تحقیقی دربارۀ زنان عهد قاجاریه به شمار می رود. معایب الرجال یک بار در سوئد (استکهلم، ۱۳۷۱ش) و بار دیگر همراه با تأدیب النسوان با نام رویارویی زن و مرد در عصر قاجار: تأدیب النسوان و معایب الرجال به چاپ رسیده است.