بنی ایناق

[ویکی فقه] بَنی ْ ایناق ، یا قُنْقراتْ ها، نام یکی از دو شعبه خان های حکومت گر خیوه (خوارزم ) از ۱۲۱۹ق تا ۱۳۳۷ق /۱۸۰۴ تا ۱۹۱۹م ، بود.
واژه ایناق در زبان ترکی جغتایی به معنی رفیق ، ندیم ، مشاور و مقرب پادشاه است و در ترکستان از مراتب عالی درباری به شمار می رفت .
پیدایش بنی ایناق ها
پس از افول قدرت تیموریان و هرج و مرج ناشی از آن ، ازبکان به فرماندهی محمد شیبانی ، بر برخی از نواحی ماوراء النهر، چون خیوه چیره شدند. از حدود سال ۹۲۱ق /۱۵۱۵م ، سلسله ای از ازبکان در خیوه به حکومت رسید که در تاریخ به خان های خیوه معروفند. این دولت را می توان به دو شاخه تقسیم کرد: نخست ، شاخه عشایر شاه که تا ۱۲۱۹ق بر خیوه فرمانروایی داشتند و دوم ، شاخه قنقرات ها یا بنی ایناق که پس از شاخه نخست در خیوه حکومت یافتند. خاندان اخیر به «عوض ایناق » منسوبند. عوض و نیاکانش از وزرای خان های شیبانی بودند و منصب ایناقی داشتند.
← بنیان گذار بنی ایناق
(۱) محمدحسن اعتمادالسلطنه ، تاریخ منتظم ناصری ، به کوشش محمد اسماعیل رضوانی ، تهران ، ۱۳۶۷ش .(۲) محمدحسن اعتمادالسلطنه ، مطلع الشمس ، به کوشش محمد پیمان ، تهران ، ۱۳۶۲ش .(۳) بارتولد، وو، گزیده مقالات تحقیقی ، ترجمه کریم کشاورز، تهران ، ۱۳۵۸ش .(۴) بخاری ، سلیمان ، لغت چغتای و ترکی عثمانی ، استانبول ، ۱۲۹۸ق .(۵) بخاری ، عبدالکریم نک: مل، «تاریخ ».(۶) سپهر محمدتقی ، ناسخ التواریخ ، به کوشش محمدباقر بهبودی ، تهران ، ۱۳۵۳ش .(۷) عشیق محمداکبر، تعلیقات بر تاریخ بخارا، خوقند و کاشغر، تهران ، ۱۳۷۷ش .(۸) گلی زواره غلامرضا، جغرافیای تاریخی و سیاسی آسیای مرکزی ، قم ، ۱۳۷۳ش .(۹) لین پول استنلی و دیگران ، تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر، ترجمه صادق سجادی ، تهران ، ۱۳۷۰ش .(۱۰) وامبری ، آ، سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه ، ترجمه فتحعلی خواجه نوریان ، تهران ، ۱۳۳۷ش .(۱۱) رضا قلی هدایت ، سفارت نامه خوارزم ، به کوشش علی حصوری ، تهران ، ۱۳۵۶ش .(۱۲) رضا قلی هدایت ، فهرس التواریخ ، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث ، تهران ، ۱۳۷۳ش .(۱۳) رضا قلی هدایت ، ملحقات روضه الصفا، تهران ، ۱۳۳۹ش .(۱۴) Histoire de l'Asie centrale par Mir Abdoul Kerim Boukhary، ed and tr Ch Schefer، Amsterdam، ۱۹۷۰.(۱۵) Sykes، PM، A History of Persia، London، ۱۹۳۰؛