بررسی هرمنوتیک

[ویکی فقه] گزارشی از یک همایش هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی شیعه
نخستین نشست از سلسله نشست های (هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی ) با حضور جناب آقای دکتر حقیقت و اعضای گروه فقه سیاسی چهارشنبه نهم بهمن ۱۳۸۷ در پژوهشکده اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
اهداف پروژه
دکتر سیدباقری در ابتدای جلسه در زمینه ضرورت بحث به نکاتی مانند حضور قدرت مندانه روش های جدید در کنار روش های بومی ـ اسلامی، ضرورت شناخت و فهم سنجیده روش های جدید و تأثیر آن ها در روش اجتهاد و تأثر از آن ها، ضرورت بازخوانی، بازسازی و بازفهمی روش های بومی در مقایسه با روش های جدید و بایستگی ارائه تصویری روشن و شفاف از دانش هرمنوتیک در جامعه ما و جلوگیری برداشت های نادرست از آن اشاره کرد.وی در اهداف این پروژه به نکات زیر اشاره کرد: بازشناسی مناسبات روشی اجتهاد و هرمنوتیک، شناسایی کاستی ها و توانمندی های روش اجتهاد برای پویایی و تحوّل آفرینی بیش تر در استنباطات سیاسی ـ اجتماعی و روزآمد از متون و نصوص دینی در نگرش تطبیقی با هرمنوتیک، سنجش میزان تأثیرپذیری اندیشه وران مسلمان از هرمنوتیک و داوری درباره آن، گویاسازی نوع چالش ها در حوزه خوانش متن به ویژه متون دینی باتوجه به روش هرمنوتیک.
تمایز روش شناسی علوم طبیعی و انسانی
سپس دکتر حقیقت باتوجه به این پیش فرض ها، علوم طبیعی و انسان را به دلایل زیر از لحاظ روش شناسی متمایز دانست؛ دلایلی چون ارادی بودن جهان انسانی، موجبیت علوم طبیعی، تجانس محقّق موضوع ـ تحقیق در علوم انسانی و آگاهی انسان.آن گاه وی افزود: پدیده های اجتماعی دارای ابعاد ذهنی خاصی هستند و با دنیای خاص ارزش ها پیوند دارند و بدون اطلاع از این ارزش ها فهمیدنی نیستند. فهم و ادراک مشکلاتی دارد، از جمله این که مربوط به دنیای خاص ضمیر فرد است و گزینشی و انسانی ـ ارزشی است و شناخت واقعیت حیات انسانی بدون در نظر گرفتن متن یا مجموعه، امکان نمی پذیرد.وی در ادامه با اشاره به نفی هرمنوتیک کلّی گفت: در هنگام سخن گفتن از آن و جست وجو برای یافتن پیوند میان آن با اجتهاد، باید از نحله های هرمنوتیک سخن گفت.
نحله های هرمنوتیک
...