هرمنوتیک

/hermonotik/

فرهنگ معین

(هِ مِ نُ ) [ فر. ] (اِ. ) روش تأویل و تفسیر، کشف پیام ها، نشانه ها و معانی یک متن یا پدیده .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] هرمنوتیک به معنای خبر دادن و ترجمه کردن و تعبیر کردن، علم یا نظریه تأویل است که فهم متون و چگونگی ادراک و فهم و روند آن را بررسی می کند.
واژه «هرمنوتیک» (hermenneutic) از ریشه یونانی" hermeneuien" است که آن را به معنای«تأویل» بازگردانده اند.این واژه در قرون وسطی به معنای هنر یا دانش تفسیر و فهم کتاب مقدّس بود. شلایرماخر آن را عبارت از روش فهم مطلق متون دانسته است و دیلتای به معنای روش شناسی علوم انسانی پنداشته است.هیدگر آن را در هستی شناسی به کار گرفته است و گادامر، این کلمه را برای هستی شناسی فهم به خدمت گرفته است.

[ویکی فقه] هرمنوتیک (ابهام زدایی). واژه هرمنوتیک ممکن است در علوم مختلف کاربرد داشته باشد: • هرمنوتیک (کلام جدید)، یکی از اصطلاحات کلام جدید، به معنای خبر دادن و ترجمه کردن و تعبیر کردن، علم یا نظریه تأویل برای فهم متون و چگونگی ادراک و فهم و روند آن• هرمنوتیک فلسفی، یکی از اصطلاحات فلسفی در غرب، و برخلاف کلاسیک و رمانتیک، علمی برای بررسی پدیده فهم به طور فلسفی و تحلیل ماهیت پدیده فهم• هرمنوتیک ادبی، یکی از اصطلاحات کاربردی در حوزه ادبیات، به معنای دانش تفسیرشناسی یا معناشناسی برای فهم معنا و روش تفسیر متون
...

[ویکی فقه] هرمنوتیک (کلام جدید). هرمنوتیک در مغرب زمین، رشته ای نوظهور است که بر بسیاری از قلمروهای فرهنگ غرب تاثیر گذارده است. در سال های اخیر، برخی در ایران نیز به ویژه در حوزه تفکر دینی، با بهره از اندیشه های هرمنوتیکی غرب، به بحث در حوزه معارف اسلامی پرداخته اند. هرمنوتیک به معنای خبر دادن و ترجمه کردن و تعبیر کردن، علم یا نظریه تأویل است که فهم متون و چگونگی ادراک و فهم و روند آن را بررسی می کند.
واژه «هرمنوتیک» (hermenneutic) از ریشه یونانی" hermeneuien" است که آن را به معنای«تأویل» باز گردانده اند.این واژه در قرون وسطی به معنای هنر یا دانش تفسیر و فهم کتاب مقدّس بود. شلایرماخر آن را عبارت از روش فهم مطلق متون دانسته است و دیلتای به معنای روش شناسی علوم انسانی پنداشته است.هیدگر آن را در هستی شناسی به کار گرفته است و گادامر، این کلمه را برای هستی شناسی فهم به خدمت گرفته است.
مشکات، عبدالرسول، فرهنگ واژه ها، ص۵۷۹.
تاریخ هرمنوتیک را سه دوره دانسته اند:
← کلاسیک
در سال های اخیر برخی روشنفکران ایرانی کوشیده اند اصول و مبانی هرمنوتیک فلسفی را برای فهم دین و تفسیر متون دینی به کار گیرند.دعاوی آنان عبارت اند از:۱. شریعت و متون دینی صامت اند.۲. پیش فرض های ذهنی مفسّر در تفسیر متن دخیل اند.۳. به گوهر و حقیقت دین نمی توان راه یافت.۴. فهم، فرآیندی است متحوّل و نسبی.۵. معرفت دینی، عصری است.۶. قرائت متعدّد از متون دینی ممکن است، بی آنکه معیاری برای بازشناختن فهم درست از نادرست در دسترس باشد.
واعظی، احمد، کتاب نقد، ج۲۳، ص۱۲۸.
...

دانشنامه عمومی

نظریه و قواعد روشمند تفسیر متن را علم تأویل ( به انگلیسی: Hermeneutics ) یا[ ۱] تأویل شناسی یا زَندشناسی[ ۱] می گویند. [ ۲] هدف از علم تأویل، کشف پیام ها، نشانه ها و معانی یک متن یا پدیده است. [ ۳] علم تأویل به مطالعه اصول تعبیر و تفسیر متون، به ویژه متون ادبی، دینی و حقوقی می پردازد.
در کنار یا به جای واژهٔ علم تأویل، گاه از کلمهٔ «تفسیر» یا «تأویل» استفاده می شود، هرچند که این دو لفظ، ترجمه های مناسبی برای واژهٔ علم تأویل نیستند. [ ۴] تفاوت تفسیر با علم تأویل قابل قیاس با تفاوت زبان با دستور زبان است. [ ۵] کزازی نیز از کالبدشناسی یا کالبدشکافی متن نام می برد که با این تفاوت دارد و برای شناخت متن از دید پیکره و ساختار برونی آن انجام گرفته و پاره ای از دانشهای ادبی چون واژه شناسی، سبک شناسی، تاریخ ادب، زیباشناسی و غیره را برای رسیدن به چنین شناختی به کار می گیرد. [ ۶]
هرمنوتیک یا علم تأویل نوعی روش شناسی تفسیر است که تلاش می کند تفسیر تمام افعال معنادار انسان و محصولات این رفتارهای معنادار به خصوص در متون را روش مند کند. [ ۷] علم تأویل دانشی است که به «فرایند فهم یک اثر» می پردازد و چگونگی دریافت معنا از پدیده های گوناگون هستی اعم از گفتار، رفتار، متون نوشتاری و آثار هنری را بررسی می کند. دانش علم تأویل با نقد روش شناسی، می کوشد تا راهی برای «فهم بهتر» پدیده ها ارائه کند؛ اگرچه گروهی از نظریه پردازان علم تأویل، با ایجاد و تبیین «روش» در مسیر فهم مخالفند و «فهمیدن» را یک واقعه می دانند که قابل اندازه گیری و روش مندسازی نیست. به زبان ساده تر، تأویل شناسی به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا روش و راهکاری وجود دارد تا خوانندگان یک متن یا بینندگان یک اثر هنری، با به کارگیری آن روش، به دریافت معنای ثابت و مشخصی از آن اثر یا متن دست یابند؛ یا این که درک و فهم هر مخاطبی مختص اوست و با دیگری تفاوت دارد.
هرمنوتیک، از فعل یونانی Hermeneuein به معنای «تفسیر کردن» اشتقاق یافته[ ۸] و با واژهٔ هرمس ( ایزد پیام رسان یونانیان ) دارای ریشهٔ مشترک است. [ نیازمند منبع] هرمس واسطه ای بود که به عنوان تفسیرگر و شرح دهنده، درون مایه پیام خدایان را که سرشت آن فراتر از فهم آدمیان بود، برای آن ها به گونه ای قابل درک درمی آورد. [ ۹] «هرمس» و مکتبی که به نام خود او به «مکتب هرمسی» موسوم شده، پدیده ای جهانی است و در تاریخ تمدن های بزرگی مثل ایران، یونان و حتی مصر و بعدها در تمدن اسلامی هم می توان رد پای او و مکتبش را دید. [ ۱۰]
عکس هرمنوتیکعکس هرمنوتیکعکس هرمنوتیکعکس هرمنوتیکعکس هرمنوتیک
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

هِرْمِنوتیک (hermeneutics)
(یا: علم تأویل) از واژه یونانی hermèneuein به معنی «تعبیر». فیلسوف ایتالیایی ویکودر پژوهش های تاریخی خویش به ویژه در علم جدید(۱۷۲۵) این روش را برای فهم اندیشه ها، اساطیر و نهادهای تاریخی به کار برد. پس از آن شلایرماخراز روش تأویل در نقد و بررسی متون مقدس مسیحی استفاده کرد. روش تأویل در آلمان قرن بیستم تحت عنوان «فهم» در آثار وبرو ویلهلم دیلتایدنبال شد، وی کوشید در مقابل عینی گرایی روش علمی بر اهمیت فهم همدلانۀ انگیزه های ذهنی کنشگران نیز تکیه کند. دیلتای با تمایز نهادن میان «علوم طبیعت» و «علوم روح» فهم اندیشه ها و بیان های انسانی را فقط با قراردادن آن ها در متن چارچوب عینی معناهای بشری، که زبان و اوضاع و احوال فرهنگی در شکل گیری آن دخیل اند، ممکن دانست. اما فهم را باید روندی پایان ناپذیر شمرد زیرا همیشه می توان همبستگی های جدیدی میان معانی کشف کرد. گادامرنیز با طرح دیدگاهی که به نام «نظریۀ واکنش خواننده» مشهور شد این عقیده را ابراز کرد که متن صرفاً با جمع آوری داده هایی دربارۀ مؤلف و مخاطبان اولیۀ آن فهم نمی شود بلکه وضعیت تاریخی تعبیرکننده نیز به همان اندازه در فهم آن دخیل است. در حقیقت درک معنا از «تداخل افق های تاریخی» مؤلف و تأویلگر که معنای مشترکی خلق می کند ناشی می شود. ریکورنمایندۀ سنت تأویل در فرانسه است. به نظر او هر متن، جهانی است گشوده که امکانات نوین آن را باید جست وجو کرد. اما تعمق دربارۀ نمادها بیش از آن که معنای نمادها را آشکار سازد باید به عنوان وسیله ای برای خودشناسی به کار رود. اکثر طرفداران تأویل نظیر شلایرماخر، دیلتای و هایدگر بر این باورند که در روند تعبیر یک پدیده، هر عنصر فقط می تواند به شرط درک سایر عناصر در کل متن فهمیده شود و درک سایر عناصر نیز به نوبۀ خود منوط به درک آن عنصر اول است. همان طور که فهم گذشته فقط در پرتو درک اکنون و فهم اکنون فقط در پرتو درک گذشته صورت می گیرد. این وضعیت دور هرمنوتیکینامیده می شود و در فلسفۀ انگلیسی ـ امریکایی نیز در رویکرد کل نگریمتبلور شده است. به طور کلی علوم تأویل نه فقط داده ها را تثبیت می کنند بلکه به فهم معنای نیات، باورها و اعمال (در علوم انسانی، مثلاً تاریخ) نیز اهتمام می ورزند. بنابراین با نسبی کردن حقیقت، در مقابل الگوی صُلب علوم تحصلی قرار می گیرند. نیز ← تأویل

پیشنهاد کاربران

Hermeneutics . به انگلیسی [En] یا Herm�neutiques. و به فرانسوی [Fr] یا هرمنوتیک. یا هرمنُتیک. به فارسی ( پارسی ) [فا] [Fa] یا التأویل. ( علم تأویل ) به عربی [ع] [Ar] یعنی نظریه روشمند و اکادمیک تفسیر کلمات یا متن و یا علم تأویل و تأویل شناسی یا زَندشناسی می گویند. هدف اصلی این نظریه یا علم تأویل، کشف پیام ها، نشانه ها و معانی مفهومی یک کلمه یا یک متن یا یک پدیده است. این نظریه یا علم تأویل به مطالعه اصول تعبیر و تفسیر کلمات و متون، به ویژه متون تاریخی ، ادبی ، حقوقی ، دینی و علمی می پردازد.
...
[مشاهده متن کامل]

به عبارت عامیانه و یا محاوره به جای این واژه و علم تأویل، گاهی از کلمه "تفسیر" یا "تأویل" استفاده می شود، که این دو لغت، ترجمه های کامل یا مناسبی برای این واژه و علم تأویل نیستند امّا برای فهم عمومی و نسبی قابل درک است.

تفسیر کردن
بنام خدا
با سلام، واژه فوق به معنی تاویل یا تفسیر به رای میباشد.
زندشناسی. هرمنوتیک ( به فرانسوی: Herméneutique ) به معنای خبردادن و ترجمه کردن و تعبیر کردن، علم یا نظریهٔ تأویل است. علمی است که مسئلهٔ فهم متون و چگونگی ادراک و فهم و روند آن را بررسی می ­کند. این عنوان از قرنِ هفدهم کاربرد یافته است، اما تازه در آغازِ قرنِ نوزدهم است که با تلاشِ فکری فردریک شلایرماخر رواجِ عمومی می یابد. یکی از منتقدان سرسخت هرمنوتیک، هانس آلبرت، خردگرای انتقادی آلمانی است.
...
[مشاهده متن کامل]

محتویات [نمایش]
ریشه شناسی [ویرایش]
هرمنوتیک، از کلمه یونانی هرمینویین ( Hermeneuein ) به معنای باز کردن و تفسیر مشتق شده و ریشه اصلی آن هرمس است که در اساطیر یونانی اختراع زبان و خط را به او نسبت داده­اند. هرمس پیام های اغلب رمزی خدایان را برای میرایان تأویل می کرد. هرمنوتیک از آغاز با تأویل متون مقدس می آغازد و با فقه علقه نزدیکی زیاد دارد.
مجادله های جنبش اصلاح طلبی بر سر این حکم کلیسای کاتولیک که تنها این کلیسا صلاحیت تأویل کتاب مقدس را دارد، با پافشاری پروتستانها بر خود بسندگی متن مقدس، به نتیجه رسید. پیکرهٔ کلی نظریه و عمل حاصل از این مباحث، هرمنوتیک را پی ریزی کرد.
تنظیم تدریجی این مواد و تبدیل آن به یک روش شناسی برای تأویل متن، در اواخر سدهٔ نوزدهم شکل نظریهٔ فلسفی عام تری را به خود گرفت. [۱]
این واژه در فارسی به صورت هرمنوتیک، هرمونتیک، و هرمنیوتیک به کاررفته است.
تاریخچه [ویرایش]
اشلایرماخر، پدر هرمنوتیک، تردیدهایی بس جدی پیرامون عینی بودن متن انجیلی وارد می کند که سبب آغاز فرایند ویرانی منبع سنت مذهبی ( به عنوان یک منبع بدون خطا و تفسیری طابق به نعل ) در سیر اندیشه غرب گردید. اما مسئولیت تکمیل این وظیفه به عهده نیچه، متفکر اصلی پسامدرنیسم، افتاد و با این نظریه آغاز شد که زبان توان انتقال حقیقت غایی را دارا نیست. او این اندیشه را پیش کشید که هر آنچه برای ما مانده است، صرفا ً تفسیر است. [۲]
هرمنوتیک [ویرایش]
هرمنوتیک در اصل بحث از کتب مقدس و اسرار و غموض آن بود که توسط شلایرماخر از انحصار خارج شد و به دیگر کتب تسری یافت . هرمنوتیک سنتی عقیده دارد که معنا را مولف می آفریند واثر به نحوی ذهن نویسنده را نشان می دهد و همچنین متن معنی قطعی دارد که به نظریه قطعیت معنی معروف شد. شلایر ماخر و دیلتای پایه گذاران اصلی این نظریه هستند. هرمنوتیک جدید اساسا به گوینده وقعی نمی نهد و متن را در گرو نیت نویسنده نمی داند چون متن در هر خواندنی و هر دوره ای تغییر می کند نمایندگان این نظریه گادامر، هرش، آیزر و. . هستند.
کتاب های فارسی در زمینه ی هرمنوتیک [ویرایش]
درآمدی بر هرمنوتیک، احمد واعظی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
آفرینش و آزادی، بابک احمدی، نشر مرکز
هرمنوتیک مدرن، ترجمه ی محمد نبوی، مهران مهاجر، بابک احمدی، نشر مرکز
هرمنوتیک فلسفی و نظریه ادبی، جوئل واینسهایمر، ترجمه ی مسعود علیا، نشر ققنوس
علم هرمنوتیک، ریچارد پامر، ترجمه ی محمدسعید حنایی کاشانی، نشر هرمس
هرمنوتیک کتاب و سنت ، محمد مجتهد شبستری، انتشارات طرح نو، چاپ پنجم 1381
عوامل فهم متن، حمیدرضا حسنی، انتشارات هرمس، 1389
منابع [ویرایش]
↑ احمدی ب، مهاجر م، نبوی م هرمنوتیک مدرن،
↑ موج چهارم، رامین جهانبگلو، ترجمه منصور گودرزی - نشر نی - چاپ چهارم ۱۳۸۴، ص ۴۹ - ۵۰
این یک نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی پدیا کمک کنید.
[نهفتن]
ن • ب • و
فلسفه
فلسفه شرق • فلسفه غربی
تاریخ فلسفه
دوره باستان
چینی بودایی هندی ( هندو آیین جین ) ایرانی یونانی هلنی
سده های میانه
مسیحی ( مدرسی ) اسلامی ( اولیه اسلامی ) یهودی ( یهودی - اسلامی )
سده های جدید
تجربه گرایی خردگرایی
معاصر
تحلیلی قاره ای
فهرست ها
برون نما نمایه مکتب ها واژه نامه فیلسوفان جنبش ها انتشارات
شاخه ها
مابعدالطبیعه معرفت شناسی منطق اخلاق زیبایی شناسی
فلسفهٔ
کنش زیست شناسی شیمی آموزش اقتصاد مهندسی زیست بوم فیلم جغرافیا اطلاعات بهداشت تاریخ طبیعت انسان شادی زبان حقوق ادبیات ریاضیات ذهن موسیقی وجود فرهنگ فرافلسفه فیزیک سیاست روان شناسی دین علم جامعه شناسی فناوری جنگ سکسوالیته
مکاتب
آفریقایی آنارشیسم ارسطویی ابن رشدگرایی ابن سیناگرایی لیبرالیسم کلاسیک نظریهٔ انتقادی کلبی ساختارشکنی خداانگاری بایسته شناسی ماده گرایی فرنودین دوگانه انگاری خوددوستی اپیکورگرایی همایندگرایی اگزیستانسیالیسم ( هستی گرایی ) فمینیسم کارکردگرایی لذت گرایی هگل گرایی هرمنوتیک انسان گرایی آرمان گرایی کانت گرایی مکتب کیوتو اثبات گرایی حقوقی اثبات گرایی ( منطقی ) مارکسیسم ماده گرایی نوگرایی یگانه انگاری طبیعت گرایی نوافلاطون گرایی فیلسوفان نو پوچ گرایی زبان عادی جزئی نگری اخلاقی پدیدارشناسی افلاطون گرایی پساانسان گرایی فلسفه پست مدرن پساساختارگرایی عمل گرایی پیشاسُقراطی فلسفه فرآیند روانکاوی نفس گرایی واقع گرایی نسبیت گرایی مدرسی گری شک گرایی رواقی گری ساختارگرایی فلسفه توماس سودگرایی فهرست فلسفه ها
درگاه رده ویکی پروژه موضوعات
رده های صفحه: مارتین هایدگراصطلاحات مسیحیمکتب ها و سنت های فلسفیهرمنوتیک
از ویکی پدیا
قس عربی
التفسیریة أو الهرمنتیکیة Hermeneutics هی المدرسة الفلسفیة التی تشیر لتطور دراسة نظریات تفسیر interpretation ودراسة وفهم النصوص Text. فی الدراسات الدینیة یستخدم مصطلح هرمنتیکیة للدلالة على دراسة وتفسیر النصوص الدینیة.
هذه الکلمة لها من التراث الدلالی الکثیر والکثیر. . . فبینما تشیر کلمة hermeneutics إلى الفرع من علم الفلسفة الذی یدرس مبادئ التأویل والادراک. فإن الکلمة ذاتها تحمل اسم نظریة معروفة فی المیثودولوجیا ( ما یُسمى بعلم المنهج ) فی أسلوب تأویل النصوص المقدسة وتفسیرها - بالأخص التوارة والانجیل. ول . . .

بپرس