بردیا

به روایت هرودوت و داریوش بزرگ، بردیا، برادر تنی کمبوجیه بوده. اکثر منابع تاریخی شباهت بی نظیر بردیا با گئومات مغ را تأیید می کنند. از بردیا تنها یک دختر به نام پارمیس به جا مانده است.
در سال ۵۲۱ پیش از میلاد کمبوجیه دوم در راه بازگشت از مصر می میرد. گئومات مغ ( بردیای دروغین ) با فریبکاری و زورستانی با طرح معرفی خود با نام بردیا فرزند کوروش بزرگ تخت پادشاهی را مالک می شود.
نام بردیا از ریشه ایرانی کهن بردز به معنی بلند بودن ریشه گرفته است. در نسخه ایلامی بیستون او پیرتیا نامیده شد، ولی در نسخه اکدی و اسناد خصوصی شهر بابل فرم مادی برزیا دارد. هرودوت او را سمردیس، آیسخولوس او را مردوس، ژوستین او را مرگیس و هلینیکوس او را مرفیس نامید. در مقابل، کتسیاس پسر کوچک کوروش را تانیوکزارکس ( به معنی کسی که بدن نیرومندی دارد؛ پارسی باستان: تنو وزرکه به معنی بلند قامت ) و گزنفون او را تانائوکسارس نامید. هر دو نام بردیا و تانیوکزارکس دلالت بر قدرت بدنی استثنائی شاهزاده دارد که احتمالاً تانیوکزارکس لقب بردیا بود. در نوشته های هرودوت، بردیا همچون غولی خودنمایی می کند. بر طبق کتیبه بیستون، کمبوجیه و بردیا یک پدر و مادر داشتند. هرودوت همچنین می گوید که آن ها برادر تنی بودند و مادرشان کاساندان، دختر فارناسپس، شاهزاده هخامنشی بود. اظهارات کتسیاس که گفت همسر کوروش و مادر پسرانش، آمتیس، دختر آخرین پادشاه ماد آستیاگ بوده، احتمالاً اشتباه است.

کشف تازه ای که صورت گرفته، این است که هاروی کرفت در کتاب بودای بابلی، تاریخ گمشده و بصیرت کیهانی سیذارتا گوتاما، می نویسد: رد پای سیذارتا – بودای بزرگ – را در ایران باستان پیدا کرده است. در پی تجزیه و تحلیل نوشته های روی مٌهرهای خانوادگی، لوحه ها و سنگنوشته های یافت شده در پرسپولیس ( تخت جمشید ) ، ارتباط میان مٌهرها با نام سیذارتا گوتاما و پدرش سودودانا گوتاما به دست آمده است؛ کشفی که دکتر راناجیت پال در مقاله ای در ارتباط با ظهور ادیان بودایی و زرتشتی در ایران باستان با شرح و تفصیل به آن پرداخته است. روی تاج خاندان سلطنتی نگاره ای از پادشاهِ تاج بر سر در میان دو فرشته ی نگهبان قلمزنی شده است و مهرهای کاخ تخت جمشید نیز دارای نام های خاندان پادشاهی و دیگر شخصیت های برجسته در قلمرو ایران باستان است. گوتاما نام یکی از اعضای خاندان پادشاهی سکا ( در شمال منطقه ای که پادشاهان پارس بر آن فرمان می راندند ) بود. باستان شناسان در بررسی شماری از مهر های به دست آمده از تخت جمشید، دریافتند که سرامانا ( شامان مرکب از شیر و خورشید ) اشاره به سدا آرتا ( سیذارتا ) دارد؛ سیذا به معنی ( رهایی بخش ) و ارتا به معنی حقیقت کیهانی.
دو فرشته ی نگهبان با سر و بال مرغی افسانه ای و بدن شیر، نمایشگر سرامانا شامان ها بود. بنابراین، به باور باستان شناسان، مهر خاندان پادشاهی مربوط به گوتاما، او را از اعضای خاندان شاهنشاهی ایران معرفی می کند. در یک شمایل بودایی، بودا بر تختِ شیرنشان تصویر شده است. در این شمایل، بودا زیر درخت مقدس روشنگری کیهانی، دانش و شناخت خود را به شاگردان می دهد. باستان شناسان با مقایسه این تصویر با تصاویر روی مهرها و کتیبه های تخت جمشید، و بررسی مهرهایی که در کاوش های باستان شناسی تخت جمشید به دست آمده، این پرسش را مطرح کردند که تاج خاندان گوتاما در پارسه ( سرزمین پارس ) چه می کرده است؟ و آیا پیوندی میان سیذارتا گوتاما با امپراتوری ایران داشته است؟ کتیبه های داریوش بزرگ نشانگر آن است که اهورامزدا، خدای زرتشتیان، داریوش را فراخوانده تا ( در سال ۵۲۲ پیش از میلاد ) تخت پادشاهی را از گوماتا، مغ بزرگی که پس از مرگ کمبوجیه تاج و تخت را غصب کرده بود، بازپس بگیرد. کندوکاو در کتیبه ها، پژوهشگران را به این باور رسانده که سیذارتا گوتاما معروف به بودا، همان گئومات یا بردیا پسر کوروش بود که چون از پادشاهی بیزار بود، از ایران به هند رفت و از مرتاضان گشت و با نبوغی که داشت، راهنمای مرتاضان شد. در منابع سنسکریت برای وی 80 ویژگی اندامی نوشته اند که یکی از آنها، درخشان بودن پوست اوست؛ یعنی پوستش سپید بوده که این خود نشانگر ایرانی بودن اوست؛ زیرا اگر هندی تبار بود، پوستش سپید نبود. پس از رفتن بردیا به هند، کسی خود را به نام وی جا زد و بر تخت نشست و بردیای دروغین گشت؛ ولی اندکی بعد به دست داریوش، شاهزاده ی هخامنشی سرنگون شد. ( خبرگزاری جمهوری اسلامی، 5 اردیبهشت 1394 ) .

بسیار کاربردفراوان دارد کما اینکه هنوز هم پسران خود را بردی یا بردین نام می نهند. ( شهریار بابادی نیاکان )