برخوردار فراهی

[ویکی فقه] بَرْخورْدارِ فَراهی ، متخلص به ممتاز، فرزند محمود ترکمان ، ادیب ، شاعر و قصه پرداز سده ۱۱ق /۱۷م که در دستگاه حاکمان صفوی به منشی گری روزگار می گذراند. درباره او دانسته هایی اندک در دست است که بیشترین آنها برگرفته از مقدمه وی بر کتاب محبوب القلوب است .
زمان تولد او را اوایل سده ۱۱ق حدس زده اند و زادگاهش را به تحقیق ، شهر فراه دانسته اند. برخوردار، چنانکه خود می نویسد، مقدمات علوم را در زادگاه خود فراگرفت و سپس به نویسندگی و شاعری روی آورد. او پس از مدتی از فراه خارج شد و به مرو شاه جهان رفت و به خدمت اصلان خان حاکم آن شهر درآمد و زندگی آسوده ای را آغاز کرد، ولی پس از دو سال آنجا را ترک گفت و روانه اصفهان گردید. و منشی حسن قلی خان قورچی ، حاکم اصفهان (۱۰۰۷-۱۰۲۹ق /۱۵۹۹- ۱۶۲۰م ) شد.
گردآوری محفل آرا
برخوردار در اصفهان به پیشنهاد یکی از دوستانش ، مجموعه ای از حکایات شفاهی و کتبی فراهم آورد و آن را رعنا و زیبا نام نهاد و به مرور ایام ، قصه هایی بدین مجموعه افزود تا شمار آن ها را به ۴۰۰ رساند و این مجموعه را محفل آرا نامید.
هجرت به خراسان
در این زمان هوای خراسان به سرش افتاد. ابتدا به زادگاه خود فراه بازگشت و پس از مدتی راهی هرات شد و از آن جا به مشهد و سپس به اُلکای ِ «دُرون » (از توابع درگز) رفت و چون در منشیگری ، مهارتی به دست آورده ، و منشآتش هم اشتهار یافته بود، به خدمت منوچهر بن قرجقای که در ۱۰۳۵ق / ۱۶۲۶م ، از طرف شاه عباس به حکومت آن سامان رسیده بود، درآمد و مدت ۳ سال در این کار بماند. در همین احوال یکی از اقوام کُرد ساکن خراسان به نام چمشکزک بر الکای درون تاخت . در این تهاجم اموال بسیاری از مردم ، از جمله محفل آرا، منشآت و دیگر نوشته های برخوردار به یغما رفت .
هجرت به قوچان و تألیف محبوب القلوب
...