بختیاری

مصر:بختیاری مصر، فیلی مصر۴۶۱۲۴نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
اون کلماتی هم که نوشتی اشتباهن از کجادر اوردی معلوم نیست در ضمن ما خ رو داریم مثل بازی الخو که یک باری اصیل ایلامیست، خُرزا:خواهرزاده، خُرزمار:پسر، دخترخاله، خی: خوک، خَو:خواب

عمان:فیلی عمان، بویراحمدی عمان ( ( کمزاریها ) )
بحرین:بویر احمدی بحرین، ممسنی بحرین، بختیاری بحرین
افغانستان:بختیاری افغانستان، فیلی افغانستان، ممسنی های افغانستان
پاکستان:بختیاری های پاکستان
هند:برخی از طوایف باب بختیاروند ( بهداروند ) از ایل بختیاری همانند الجمالی، منجزی، علاءالدین وند که در هند اند ودر میان قوم پارسیان هند میباشند
در ضمن هرکدام از این ایل ها شامل طوایف بزرگ تری میشود و تقسیمات زیادی هستند و کل قوم لر را تشکیل میدهند. جمعیت لر های ایران:هجده میلیون و سیصد و هفت هزار و چهار صد و هفتاد نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
لر های عمان:حدود ۱۲۰ هزار نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
لر های عراق: حدود سه میلیون هفتصد هزار ( ( ۱۴۰۰ ) )
لر های بحرین: پنجاه و هفت هزار و چهارصد نه نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
افغانستان:حدود ۲ میلیون و صد هزار نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
پاکستان:سیصد هزار و هشتصد و پنجاه و شش نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
لر های هند: حدود دوازده هزار نفر ( ( ۱۴۰۰ ) )
قوم لر دارای شجره نامه ای عظیم است و این سندی است بر هویتمان
هرچند که هست عالم از خوبان پر
شیرازی دشتی کازرونی لر
مولای منست ان عربی زاده ی حر
کاخر به دهان حلو میگوید مر
سعدی، رباعی شماره ۷۷

اینان دارای آداب و رسوم و فرهنگ های زیادی هستند که هر کدام ریشه در اداب کهن ایرانی دارد. وقتی که اجداد تو از ترس مغول ها و افغان ها همه کار میکردین لر بود که از لرستان تا کهگیلویه حکومت تشکیل داد.
وقتی که هیچکسی نتونست قلعه ی قندهار رو بگیره اون لر بود که بدون اجازه نادر شاه رفت و در قلعه را به راحتی باز کرد.
وقتی قومی که شجاعت و جنگ در انان ریشه دارد و دائما با انان است چگونه دربرابر دشمنان خود عکس العملی نشان ندهند؟
چگونه بختیاری ها یونانی اند در حالی که نزدیک ترین زبان ها به پارسی پهلوی است و بیش از ۹۰ درصد لغاتش را پارسی پهلوی و ۱۰ درصدش را پارسی باستانی و ایلامی تشکیل میدهد؟
چگونه بختیاری یونانی است در حالی که اکثر بازی های محلی آنان یا ایلامی است یا هخامنشی ( مانند الخو و چوبازی ) است
چگونه بختیاری یونانی است که پارسی اصلی در این مردم تکلم میشود در حالی که فارسی ای که شما سخن میگویید بیش از ۶۰ درصدش عربی و لاتین است؟
نه شما معلوم نیست از کجا از لر ضربه خوردید که اینگونه حرف بی اساس و چرت میزنید
بختیاری در سال هایی که حتی تو و اجدادت اینجا نبودید حکومت الیمایی تشکیل داد و حتی در بین النهرین هم حکومت کرده
از اسکندر مقدونی باج میگرفته
در کوهستان های سرد و خشن زاگرس تیمور و محمود افغان رو سرویس کرد
حال چگونه یونانی باشد؟
تو خودت اجدادت رو میدونی؟
اصلا نمیدونی از نسل کی در حالی که هر فرد بختیاری برای خود شجره نامه دارد هر طایفه و هر ایلی از لر شجره نامه دارد و تویی که پدر پدر پدر بزرگت رو نمیشناسی چطور ادعای بی مورد میکنی؟
مو لرم بنیچه دارم سر شوم تو ابینی القرمه
ی گپ هنگامه کنم خه ز کوچیری گپ ویدم وا هنگامه
مو کازائم و جرو مو تیمدارم و تیگدار و بی لوار
ار یکی مخت گپ کنه سی ایلم ادرمس

هست
قوم بختیاری به زبان بختیاری وبه ۴گویش کم
وبیش نزدیک به هم تکلم میکنند.

چشم هرانسان یک هشدار دهنده همیشگی برای پیشگیری از اتخاذ هرگونه تصمیمات غافلگیرانه وپرهزینه است.

بخاطرناآگاهی دائم درحال جنگ وستیز
بایکدیگربوده اندوحتی برادرکشی ها نیز
کردندکه هنوزکه هنوزاست این زخم هابرپیکره جامعه بختیاری نمایان است وسخن آخراینکه زبان مادرحال نابودی است، زبان بختیاری راحفظ کنیم درمجالسی
که خودی هستندکمترفارسی صحبت کنیم
به فرزندان خودیادبدهیم به زبان بختیاری
صحبت کنندوصحبت کردن به این زبان رابرای خودافتخاربدانیم.
باآرزوی سربلندی فرزندان قوم بختیاری وپیشرفت سرزمین بختیاری وزنده نگه داشتن زبان وفرهنگ قوم باستانی بختیاری

تنهاوتنهابختیاری هستیم واین برایمان
کافیست _زنده بادقوم بزرگ بختیاری

ولی آمیختگی بسیار زیاد فرهنگی و اجتماعی بین آنها سحر دشمنان راباطل ساخته است و هرکس هرگونه که باشد آینه او را نشان میدهد

بالاترین تقسیمات در ایل بختیاری باب است، لازم به ذکر است که باب از به هم پیوستن چند طایفه تشکیل می شود ولی طایفه های یک باب هیچ هم خونی با یکدیگر ندارند و در گذشته طایفه هایی را که در یک محل جغرافیایی سکونت داشتند باب یا بلوک می گفتند برای مثال: بهداروند ( بختیاروند ) باب یا دورکی باب یا موگویی باب یا محمود صالح ( ممصالح ) باب.

صلاح الدین ایوبی لر حاکم شام شد و رقیبان حکومتی خود را می کشت
شهاب الدین العمری نویسنده ی معاصر صلاح الدین ایوبی لر از قتل عام طوایف لر توسط حاکم ایوبی در کتاب خود یاد کرده است
طوایف لر به سوی رشته کوه زاگرس و وطن خود بازگشتند
ایل آسترکی از ایل حسنکی ایل بختیاروند لر مستقل شده
ایل حسنکی سر منشأ سلسله لر شبانکاره بود
ایل زلکی *سلکی * از ایل جلکی ایل لر حسنکی بختیاروند مستقل شده است
جلکان محل سکونت سلسله لر شبانکاره
مال امیر یکی از قلعه های لر شبانکاره
دژ ملکان ساسانی لر حسنکی
اتابکان لر بزرگ برادر لر شبانکاره بختیاری هستند
سردار گیلویه پسر مهرگان پسر روزبه لر ساسانی
استان کی گیلویه و بویراحمد
شهر دیلم بوشهر لرنشین
سلسله لر بویه دشمن آل زیار
ایل دشمن زیاری لر کی گیلویه
ایل دشمن زیاری ایل لر ممسنی *شول*
بختیار دیلمی جد اتابکان لر بزرگ و کوچک
او در شهر اهواز به دنیا آمد
کی لهراسب کیانی جد داریوش هخامنشی
لر::لهراسب
آریا من
کی لهراسب
گشتاسب
داریوش هخامنشی *بختیار. بخ دار*
تپه سیلک ( si lek ) از آثار تمدن قوم لر بختیاری است
شهر لرنشین کاشان
در روستاهای اطراف کاشان هنوز شلوار دبیت و گیوه و کلاه خسروی لر بختیاری استفاده می کنند
خوانین ایل لر زلکی بختیاری از دوران صفوی حاکم بر اراک و کمره و کاشان بودند
م
مردان شهر ابیانه کاشان هنوز شلوار دبیت و گیوه و کلاه خسروی لر بختیاری استفاده می کنند
روستای آسترکی شهر جوشقان کاشان
علی خان بختیاری حاکم کاشان قلعه گوگد را به عنوان مهریه به همسر خود بخشید.
مردم طالش نژاد خود را از نسل گشتاسب پسر لهراسب کیانی می دانند
زبان طالشی و گیلانی با زبان لری اشتراکات فراوانی دارد

منافات نداشته باشد وپیروزی های مکرر این قوم پرقدرت نزد دیگر اقوام انزمان بسیارچشمگیر بوده ومیگفتند این قوم بخت یاراست و هرگونه حمله ی احتمالی محکوم به شکست بوده وچنین در اذهان تداعی و تکرارشد که این قوم بخت یارند و بخت یار که بنظر میرسد درطول ایام ممتددوکلمه ی بخت و یار ترکیب و واژه ی ترکیبی بختیارراخلق نموده است و بااضافه شدن ئ در آخر واژه بختیاری رو منتسب به این قوم فرهیخته و پرقدرت و فهیم وبااصالتی به درازای تاریخ شده است. . واین نوشتاربنده شاید نزدیک به درست و یا کاملا غاط باشدولی قابل تامل و ارزش اندیشیدن به آن را داشته باشد . . . با سپاس از همه بویژه فرهیختگان ادب که چنین موضوعات تاریخی ایلی رو پیگیرمیباشند

موزایل وتبار بختیارم
پلنگ زرده و کهنه مناروم
هزار سالیه که به کوه ساروم
همش با دشمنو جنگ بیده کاروم
به یاد بزرگ مرد ایل بزرگ خواجه دستگرد آ صفر خان حاجیوند دستگردی که یکی از بزرگان و خوانین طایفه خواجه دستگردی بوده اند
محل زندگی دره تخت . گرجی جاپلق یارعلی دورود لرستان ب

هفت لنگ شامل چهار باب دورکی، دینارانی، بابادی و بهداروند است.
دورکی خود به شعب زراسوند، اسیوند، موری، قند علی، بابااحمدی، عرب، آسترکی تقسیم می شود.
دینارانی خود به شعب اورک، و طوایفی که در مال امیر سکنا دارند، تقسیم می شود.
بابادی خود به شعب عالی انور، عکاشه، راکی، کله، ململی تقسیم می شود.
بهاروند خود به شعب بختیاروند، عالی جمالی، جانکی سردسیر تقسیم می شود.
طایفه دینارانی یکی از چهار باب هفت لنگ بختیاری است. گرمسیر طایفه دینارونی باب در شهرستان ایذه و بخشهای تابع آن می باشد و سردسیرشان در دینارون و کوه سفید است. که شامل طایفه های زیر می باشد:
اورک، شالو ، سهید ، گورویی ، سرقلی ، بویری ، نوروزی ، سادات سلطان ابراهیم ، عالی محمودی
طایفه اورک شامل طوایف زیر است:
چهار بنیچه - جلالی - علی صاد - شیران - خواجه - لندی - سادات موسوی - غریبی - سادات حسینی - شهپیری - آل داوودی - گل بامکی - خدابخشی - زندی - قلعه سردی - موزرمی - کیشخالی - عرب - اولاد حاج علی - ممسنی - غلام - ورناصری - گوزلکی - اورک شالو - لجم اورک - هلوسعد ( تیره های لجم اورک بشرح زیر:آر احمدی - سخندری - کری - گپی - جیره - درویش ممون - ) بندونی باب ( تیره های بندونی باب: رفنی - بوگری - بنی سر تنگی - سوتکی - سراوکی - بنی مسن - شیاسی - - قائدان شیاسی - قنبری - شیران. )
مردم طایفه اورک بیشتر در شهرهای ایذه، دهدز، اردل، اهواز، بوشهر، اصفهان و شهرهایش مثل لنجان و شاهین شهر و . . . زندگی می کنند.
طایفه نوروزی شامل تیره های: بامیروند - کمالوند - یارعلی وند - ابراهیم وند - خورشید وند - غلام وند
طایفه اورک یکی از طوایف دینارونی و یکی از بزرگترین طوایف بختیاری چه از نظر تاریخی و ایلیاتی و همینطور از نظر جمعیت و وسعت اراضی ایل است. نیمی از آنها در خوزستان و نیمی در چهار محال زندگی می کنند.
این طایفه در طول تاریخ شامل خان ها و کلانتران زیادی بوده و مردمان مهمان نوازی دارد. طایفه اورک شامل طوایف زیر است:
چهار بنیچه - جلالی - علی صاد - شیران - خواجه - لندی - سادات موسوی - غریبی - سادات حسینی - شهپیری - آل داوودی - گل بامکی - خدابخشی - زندی - قلعه سردی - موزرمی - کیشخالی - عرب - اولاد حاج علی - ممسنی - غلام - ورناصری - گوزلکی - اورک شالو - لجم اورک ( تیره های لجم اورک بشرح زیر: اسیوند ( محمودی بردزردی ) آر احمدی - سخندری - کری - گپی - جیره - درویش ممون - ) بندونی باب ( تیره های بندونی باب:رفنی - بوگری - بنی سر تنگی - سوتکی - سراوکی - بنی مسن - شیاسی - هلوسعد - قائدان شیاسی - قنبری - شیران. )
مردم طایفه اورک بیشتر در شهرهای ایذه، دهدز، مسجدسلیمان، اردل، اهواز، بوشهر، اصفهان و شهرهایش مثل لنجان و شاهین شهر، مینادشت و . . . زندگی می کنند.
طایفه اورک در نزد مردم به اورک ۲۴ تیره مشهور است.
تیره هایی بنام اورک در طایفه بهداروند و جود دارد که قبلا خانواد ه هایی از طایفه اورک بوده اند اما بدلیلی کوچ کرده اند و در کنار طایفه بهداروند زندگی کرده اند و اکنون جزو یکی از تیره های بهداروند محسوب می شوند. همینطور هم چند خانوار از طایفه اورک به کنار طایفه ممصالح چهارلنگ رفتند و اکنون جزو آن طایفه مسوب می شوند. اما اصلیتشان جزو طایفه اورک ۲۴ تیره بوده. و همچنین بعضی از خانواده ها و تیره های این طایفه از طوایف دیگر بختیاری بوده اند که بخاطر دلایل مختلف مانند نزاع ایلی و. . . به درون این طایفه آمده اند و جزو اورک محسوب می شوند اما هنوز هم بع از چند سال بعضی از آنها به طایفه اصلی شان آمد و رفت نیز دارند و فامیل های خود در طایفه قبلی را می شناسند. که این کوچ کردن در میان بختیاری ها بسیار زیاد بوده ( بخاطر منازعات فراوان ایلی ) و امری است طبیعی.
بابادی یکی از ۴ طایفه بزرگ هفت لنگ بختیاری که دارای زیر شاخه های بابادی عالی انوری، آرپناهی، عکاشه، گله، پبدنی، احمد محمدی، راکی، شهنی، نصیر، ململی و ایل گمار تشکیل شده که محل سکونت اصلی آنها در کوهرنگ بختیاری، مسجد سلیمان، ایذه، اردل، لالی و شوشتر می باشد.
ریاست طایفه بابادی به عهده مهدی خان بابادی فرزند بزرگ تقی خان بوده است.
بابادی ها نیز مانند سایر بختیاری ها به ییلاق و قشلاق ( سردسیر و گرمسیر ) کوچ می کردند. ییلاق شان در استان چهار محال بختیاری شامل پردنجان، گوجان و شهرستان کوهرنگ است. ریاست این مکان ها را نیز مهدی خان بر عهده داشت. قشلاقشان در استان خوزستان شامل مهدی آباد، تراز؛ دشت ده، قلعه میدان، جاستون شه، کالک شوران؛دره بوری ؛ در حومه شهرستان لالی می باشند. منطقه مهدی آباد را به نام ایشان نام نهاده اند.
در جریان اصلاحات ارضی در دوره محمدرضا شاه پهلوی اراضی گوجان و پردنجان را از خان ها گرفته و در بین رعیت ها تقسیم نمودند. این واقعه در زمان نوادگان مهدی خان اتفاق افتاد. شیرعلی خان دژی واقع در دشت ده بنام دز قلعه میدان ( استان خوزستان ) داشته اند که آثاری از آن به جا مانده و اکنون محل اقامت اولادمهری بابادی می باشد. شیرهای سنگی بر مزار مهدی خان و پدر او تقی خان در پردنجان به عنوان آثار باستانی ثبت شده اند. بعد از وفات مهدی خان فرزند بزرگش محمدکریم خان و نوه ایشان علیدوست خان زمامداری امور را بر عهده گرفتند در این دوران ایل آرپناهی از دادن مالیات به علیدوست خان سر پیچی نمودند و به دستور علیدوست خان ایل آرپناهی را غارت نمودند و بعد از مدتی فردی ناشناس از این ایل به صورت پنهانی وی را کشت و به دستور محمدک . . .