بتهوون و موتسارت

ولفگانگ آمادئوس موتسارت ( ۱۷۵۶–۱۷۹۱ ) تأثیر قابل توجهی بر موسیقی لودویگ فان بتهوون ( ۱۷۷۰–۱۸۲۷ ) داشته است. گفته شده است که وقتی بتهوون در سال ۱۷۸۷ ( در ۱۷سالگی ) ، به وین رفت، درس های مختصری از موتسارت گرفت. البته این موضوع قطعیت ندارد؛ زیرا هیچ سند معتبری در این باره در دست نیست؛ به ویژه که اسنادِ موجود مربوط به دوران این دو آهنگساز بزرگ نیست. بتهوون موسیقی موتسارت را بسیار خوب می شناخت، و شماری از آثار خود، به ویژه برخی آثار دورهٔ جوانی اش را تحت تأثیر موتسارت تصنیف کرده است.
بتهوون در سال ۱۷۷۰ در بن ( آلمان ) به دنیا آمد؛ ۱۴ سال پس از موتسارت، که در ۱۷۵۶ در زالتسبورگ ( اتریش ) متولد شد. در ۱۷۸۱، زمانی که بتهوون کودکی ۱۱ساله بود، موتسارت به وین، پایتخت سلطنتیِ اتریش، نقل مکان کرده بود تا زندگی حرفه ای اش را در آنجا ادامه دهد. بن، ازنظر سیاسی و فرهنگی به وین وابسته بود؛ اما وین نسبتاً از بن دور بود و ازنظر جغرافیایی، در منتهی الیهِ قلمروِ زبان آلمانی واقع شده بود. بتهوونِ جوان، هنگامی که هنوز با خانواده اش در بن زندگی می کرد، به شدت تحت تأثیر موسیقی عالم گیرِ موتسارت بود. بتهوون در دربارِ بن، در اجرای شماری از کنسرتو پیانوهای موتسارت شرکت می کرد. همچنین، در اجرای اپراهای موتسارت، ویولا می نواخت. بتهوون، هنگام تصنیف نخستین آثارِ موسیقایی اش، آنچنان مجذوب و تحت تأثیر این آهنگساز نامدار بود که بیم آن می رفت کارهایش، به دلیل شباهتِ بسیار با آثار موتسارت، به اشتباه، سرقتِ هنری به شمار آید! حتی، آن گونه که لوئیس لاک وود، او پس و بتهوون شناس آمریکایی، نوشته است، در اکتبر ۱۷۹۰، بتهوون اثری تصنیف کرد و در لابه لای پیش نویسِ آن نوشت که اثر را تماماً از قسمتِ «آندانتهٔ» یکی از سمفونی های موتسارت دزدیده است! اما، در همان پیش نویس و با اندکی فاصله، نوشته است این ازآنِ من است؛ در پایان، زیرِ امضایش افزوده است: «خودِ بتهوون»!
در این که وقتی بتهوون در سال ۱۷۸۷ به وین سفر کرد، دقیقاً در چه ماه و روزی واردِ شهر شده، میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد. موتسارت بخشی از سالِ ۱۷۸۷ را در پراگ گذراند. کوپر معتقد است که بتهوون در اوایلِ ماه آوریل به وین رسید و حدود سه هفته بعد، شهر را ترک کرد. هابِرل می گوید بتهوون در ماه ژانویه به وین رفت و در مارس یا آوریل به بن بازگشت؛ او تقریباً ۱۰ و نیم هفته در وین اقامت داشت. بازگشتِ بتهوون به بن با بیماریِ مادرش هم زمان بود؛ مادرِ بتهوون، ماریا ماگدالِنا فان بتهوون، در ۱۷ ژوئیهٔ ۱۷۸۷ بر اثر بیماری سل درگذشت؛ و این در حالی است که آهنگسازِ بزرگ تنها اندکی بیش از ۱۶ سال و نیم داشت. پدرِ نالایقش، یوهان فان بتهوون، الکلی بود، توجه چندانی به خانواده نداشت، و سرپرستیِ دو پسرِ کوچک تر به گردنِ لودویگ افتاد.