باواریا (Bavaria)
(به آلمانی: بایِرْن) ناحیۀ اداری (به آلمانی لاند یا لانت) در جنوب شرقی آلمان، با ۷۰,۶۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱۲,۱۰۰,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۵). از غرب به هسهو بادن ـ وورتمبرگ، از شمال به تورینگنو ساکس، از شمال شرقی به جمهوری چک، و از جنوب و جنوب شرقی به اتریش محدود شده است. بزرگ ترین ایالت (لاند) آلمان است. مرکز آن مونیخ است و شهرهای بزرگ آن عبارت اند از نورنبرگ، آوگسبورگ، وورتسبورگ، رگنسبورگ، پاسائو، فورت، و اینگولشتات. صنایع الکترونیکی، مهندسی برق، تولید لوازم بصری، مونتاژ اتومبیل، ساخت تجهیزات هوا ـ فضا، تولید مواد شیمیایی، پلاستیک سازی، پالایش نفت، نساجی، و شیشه سازی از صنایع آن محسوب می شوند. گندم، چاودار، جو دوسر، سیب زمینی، و چغندرقند از محصولات مهم کشاورزی این ناحیه اند. پرورش دام و جنگل داری نیز رواج دارد. اقوام ژرمندر قرن ۵م در این ناحیه سکونت گزیدند و بخشی از امپراتوری مقدّس رومرا تشکیل دادند. در طی تاریخ باواریا، عمدتاً خاندان ویتلسباخبر آن فرمانروایی کردند و این ناحیۀ هموار دژ مستحکم کاتولیک هاست. باواریا در زمان ناپلئون بناپارت به کشور پادشاهی تبدیل شد. لودویگ سوم، آخرین پادشاه باواریا، در ۱۹۱۸ از سلطنت کناره گرفت؛ ناحیۀ مزبور زادگاه جنبش ناسیونال سوسیالیسم (نازی) بود. باواریا از حوضههای دانوب و ماینتشکیل شده و تقریباً یک سوم آن پوشیده از جنگل است؛ فرانکن والددر شمال، جنگل باواریا، (یا جنگل بوهمی) در شمال شرقی، و آلپ باواریادر جنوب این ناحیه واقع شده اند. ساکنان اولیۀ ناحیۀ کنونی باواریا احتمالاً اقوام سلتبودند. کمی پیش از آغاز دورۀ مسیحیت، رومی ها این سرزمین را تصرف کردند. با زوال امپراتوری روم در پایان قرن ۵م، اقوام توتونی، از بوهم، بارها به باواریا حمله کردند و در آن جا ساکن شدند. در ۵۵۵ م، این قبایل، رهبری فرانک هارا پذیرفتند که بیش از دو قرن بر این ناحیه حکومت کردند (۵۵۵ـ۷۸۸م). شارلمانیدر ۷۸۸م این خاندان را مغلوب کرد و باواریا بخشی از امپراتوری کارولنژیان، و از قرن ۱۰م به بعد نیز بخشی از امپراتوری مقدس روم شد. پس از به قدرت رسیدن هیتلر(۱۹۳۳)، سرنوشت باواریا با رایش سومپیوند خورد، باواریا به منزلۀ دژ اصلی و نیرومند نازی، درخلال جنگ
جهانی دوم هدف حملات متّفقینقرار گرفت و شهرهای بزرگ آن، مانند مونیخ، آوگسبورگ، و شواینفورتدر بمباران های هوایی ویران شدند. سرانجام، ارتش سوم امریکا، به فرماندهی ژنرال پاتون، باواریا را اشغال کرد. در ۱۹۴۶ حکومت منطقه ای محدود مجدّداً تأسیس و باواریا به ایالت مشروطه جمهوری فدرال آلمانتبدیل شد (۱۹۴۹). اما باواریا تا ۱۹۵۲ جزو بخشی از مناطق تحت اشغال امریکا و
فرانسه باقی ماند. با توسعۀ جمهوری فدرال، باواریا نیز گسترش یافت و مونیخ بار دیگر مرکز هنر و تجارت آلمان شد.
