بانویی اصفهانی از دوره صفوی

[ویکی فقه] سراینده «سفرنامه منظوم حج»، بانویی اصفهانی است که از نام و زندگانی وی در منابع، اثری یافت نشده و تنها به خاطر نام شوهرش که میرزا خلیل بوده، از او با عنوان «زوجه میرزا خلیل رقم نویس» یاد کرده اند؛ بدین ترتیب، ما تنها از نام شوهر او که شغل وی رقم نویسی «منشی گری» در دیوان اعلی بوده است، آگاهیم.
اولین ویژگی فرد منشی، آشنایی وی با زبان و ادب بوده تا بتواند متن احکام را بنویسد و به این ترتیب باید گفت که این بانوی فاضل، در خانه ای که تخصص آن در نوشتن احکام بوده، زندگی می کرده و به یقین از همین محیط تاثیر پذیرفته است. از میان اشعاری که وی سروده، می توان آگاهی های مختصری در باره زندگی وی به دست آورد؛ وی در اصفهان می زیسته و در این شهر، خویشان فراوانی داشته که مکرر از آنها اظهار ناخشنودی کرده است. وی از خاندانی ممتاز و برجسته بوده است. دلیل این امر هم خود سفر حج است که در آن زمان ، جز برای افراد ثروتمند کاری آسان نبوده است؛ به علاوه، گفته شد که وی همسر منشی دولت صفوی بوده و چنین منصبی در آن دوره می توانست ثروت و موقعیت خوبی به همراه داشته باشد. از لابه لای منظومه می توان تا حدودی با زندگی این زن فرهیخته آشنا شد و چنین به نظر می رسد که سرزمین آباء و اجدادی او، دولت آباد قزوین و یا شهر اردوباد در ساحل رود ارس بوده است. از میان اشعار منظومه همچنین می توان تا حدی روحیات او را دریافت. گفتنی است با توجه به اشاره وی به آقا کمال، خزانه دار شاه سلطان حسین صفوی (سلطنت ۱۱۰۵- ۱۱۳۵ ق)، می توان به حدس قوی گفت که او در اواخر عهد صفوی یا به عبارت بهتر، در نیمه نخست قرن دوازدهم هجری زندگی می کرده است. از زمان درگذشت وی اطلاعی در دست نیست و تنها اثر وی، « سفرنامه منظوم حج » است.
عناوین مرتبط
سفرنامه میرزا ابوالحسن خان شیرازی (کتاب) .
منبع
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده های این صفحه : تراجم | شاعران فارسی