باستان
/bAstAn/
مترادف باستان: دیرین، دیرینه، عتیق، کهن، گذشته
متضاد باستان: نو، نوین، جدید
معنی انگلیسی:
فرهنگ اسم ها
معنی: قدیمی، دیرینه، کهنه، گذشته، مربوط به گذشته ی دور، زمان قدیم، ( در قدیم ) ( به مجاز ) پیر و سالخورده، گذشته ( نگارش کردی
برچسب ها: اسم، اسم با ب، اسم پسر، اسم فارسی، اسم کردی، اسم تاریخی و کهن
لغت نامه دهخدا
ز دانا تو نشنیدی این داستان
که بر گوید از گفته باستان.
فردوسی.
تو از باستان یادگار منی بتخت کئی بر نگار منی.
فردوسی.
بگویم یکی پیش تو داستان کنون بشنو از گفته باستان.
فردوسی.
مردی با خرد تمام بود گرم و سرد روزگار چشیده و کتب باستان خوانده. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 87 ).کسی دار کز دفتر باستان
همی خواندت گونه گون داستان.
اسدی.
عقل نپسنددکه من نوشیروان خوانم تراگر چه کس نبود چو او از خسروان باستان.
امیر معزی.
قلعه ای بستد که هرگز کس بر آن قادر نشداز سلاطین گذشته وز ملوک باستان.
عبدالواسع جبلی ( از جهانگیری ).
گویند هر کجاستم آمد برفت داداین داستان زدند حکیمان باستان.
سوزنی.
تخت نرد پا»بازان در عدم گسترده اندگر سرش داری برانداز این بساط باستان.
خاقانی ( از جهانگیری ) ( ازشعوری ).
پژمرده دلان بصور آهی این دخمه باستان شکستم.
خاقانی.
تا گشاده ششدر سی مهره ماه صیام غلغلی زین هفت رقعه باستان انگیخته.
خاقانی.
ذکر عهد او که تا روز ابد پاینده بادنقصها در داستان باستان می آورد.
خواجه سلمان.
مثل و همتایت به رزم و بزم در، در روزگارزین سپس کم خیزد و کم بود کس از باستان.
منیری ( مؤلف شرفنامه ).
- موبد باستان ؛ موبد پیر. موبد کهن : سرانجام او گشت همداستان
بپرسید از موبد باستان.
فردوسی.
|| اگر چه ولف کلمه را تنها بمعنی قدیم آورده ولی از این بیت شاهنامه چنین استنباط میشود که باستان بمعنی هرگز و همیشه است. ( یادداشت مؤلف ) : بچین و بهند و ختن باستان
نرانند جز نام من بر زبان.
فردوسی.
و شاید هم دراین بیت تحریفی در کلمه روی داده و محرف کلمه دیگری است. || بزبان دری تاریخ را گویند که احوال گذشتگان در او جمع باشد و باستان نامه کتابی است از تواریخ فارسیان. ( آنندراج ) ( انجمن آرای ناصری ) ( برهان قاطع ) ( هفت قلزم ). در زند و پازند بمعنی تاریخ و نوعاً تاریخ قدیم را گویند. ( ناظم الاطباء ). حافظ ابرو در تاریخ خویش آورده که به زبان پارسی و دری باستان تاریخ را می گویند و دهگان مورخ را و معرب آن دهقان است. ( فرهنگ جهانگیری ) : بیشتر بخوانید ...فرهنگ فارسی
( صفت اسم ) قدیم گذشته دیرین دیرینه . یا ایران باستان . ایران قدیم ایران پیش از اسلام . یا پارسی باستان. یا تاریخ باستان . تاریخ قدیم . یا دور. باستان عهد باستان . دور. قدیم .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. (اسم ) زمان قدیم.
دانشنامه عمومی
باستان (سرزمین آلتای). باستان ( به لاتین: Bastan ) یک منطقهٔ مسکونی در روسیه است که در سرزمین آلتای واقع شده است. [ ۱]
wiki: باستان (سرزمین آلتای)
باستان (شهرستان سوزک). باستان ( به لاتین: Boston ) یک روستا در قرقیزستان است که در شهرستان سوزک واقع شده است. [ ۱] باستان ۲٬۱۲۳ نفر جمعیت دارد و ۸۵۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است.
wiki: باستان (شهرستان سوزک)
باستان (فیلم). «باستان» ( انگلیسی: The Antique ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف
wiki: باستان (فیلم)
جدول کلمات
پیشنهاد کاربران
منبع. عکس فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی دکتر محمد حسن دوست
لینک کتاب فرهنگ واژه های اوستا
قرار می می دهم چون واژه درش دوستان می تواند بررسی کنید و ببینید
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
لینک کتاب فرهنگ واژه های اوستا
قرار می می دهم چون واژه درش دوستان می تواند بررسی کنید و ببینید
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
باستان ؛ این کلمه با چهار ریخت نگارشی باستان ، پاستان ، بازستان ، بسطان قابل بررسی است.
باستان ؛ تعاریفی که با کاربرد رایج امروزی برای این کلمه جور در می آید ؛ وقت بسته شده ، وقت ستانده شده ، وقت پاس شده ، وقت پَسین و گذشته ی دور مرتبط با اصطلاح رایج پس پریروز
... [مشاهده متن کامل]
و برای لحظه ی موجود کلمه ی بازتان به مفهوم وقت باز شده
و برای لحظات آینده بَسطان به مفهوم بسط داده شده مرتبط با مفهوم کلمه ی انبساط به معنی بیش افتاده و وقت پیش رو یا بیشتان
مفهوم پاس اشاره به یک جریان سیال و پاسکال با حرکت رو به جلو و رو به پیشرفت در یک کال جریان دار و سیال را دارد.
جهت تایید این مطلب اصطلاح پس از آن جهت در مکالمات در حال استفاده می باشد. که کلمه ی پس در اینجا در جایگاه های کاربردی مختلف اشاره به پیش رو و جلو و آینده دارد.
یا اصطلاح باستان و پس پریروز به مفهوم زمان و روزی که از آن عبور کردیم و به پیش افتادیم.
و اصطلاح پس انداز به مفهوم پس انداختن از زمان گذشته و زمان حال برای آینده.
باستان ؛ تعاریفی که با کاربرد رایج امروزی برای این کلمه جور در می آید ؛ وقت بسته شده ، وقت ستانده شده ، وقت پاس شده ، وقت پَسین و گذشته ی دور مرتبط با اصطلاح رایج پس پریروز
... [مشاهده متن کامل]
و برای لحظه ی موجود کلمه ی بازتان به مفهوم وقت باز شده
و برای لحظات آینده بَسطان به مفهوم بسط داده شده مرتبط با مفهوم کلمه ی انبساط به معنی بیش افتاده و وقت پیش رو یا بیشتان
مفهوم پاس اشاره به یک جریان سیال و پاسکال با حرکت رو به جلو و رو به پیشرفت در یک کال جریان دار و سیال را دارد.
جهت تایید این مطلب اصطلاح پس از آن جهت در مکالمات در حال استفاده می باشد. که کلمه ی پس در اینجا در جایگاه های کاربردی مختلف اشاره به پیش رو و جلو و آینده دارد.
یا اصطلاح باستان و پس پریروز به مفهوم زمان و روزی که از آن عبور کردیم و به پیش افتادیم.
و اصطلاح پس انداز به مفهوم پس انداختن از زمان گذشته و زمان حال برای آینده.
باستان به چم قدیم و همیشه است
bāstān ud har gāh ummēd ō yazadān dār ud dōst ān gīr ī pad tō sūdōmandtar hād. ( Jamasp - Asana, 1913, p. 59 )
باستان و هرگاه ( =همیشه ) امید به یزدان دار، و دوست آن گیر که پد تو سودمندتر هست
bāstān ud har gāh ummēd ō yazadān dār ud dōst ān gīr ī pad tō sūdōmandtar hād. ( Jamasp - Asana, 1913, p. 59 )
باستان و هرگاه ( =همیشه ) امید به یزدان دار، و دوست آن گیر که پد تو سودمندتر هست
با واژه bust لاتین هم مانایی دارد به مان وقف شده ؛بازمانده|، برجای مانده که در همه اینا به کهنه یا دیرینه بودن آن میرسیم
باستان:
دکتر کزازی در مورد واژه ی " باستان" می نویسد : ( ( در پهلوی نیز در همین ریخت به کار می رفته است اما بخش دوم واژه ستان، چنان می نماید که پساوند است ؛ اما بخش نخستین و ستاک آن " با " چیست ؟می تواند بود که " با " ریختی از " بَوْ" باشد بُن اکنون از مصدر " بودن "که در پارسی در واژه ی " بُوِش " مانده است . می تواند بود که بَوَستان "باستان "شده باشد، آن چنانکه پَوَاک " پاک" شده است. ) )
... [مشاهده متن کامل]
( ( یکی نامه بود از گه باستان
فراوان بدو اندرون داستان ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 213 )
دکتر کزازی در مورد واژه ی " باستان" می نویسد : ( ( در پهلوی نیز در همین ریخت به کار می رفته است اما بخش دوم واژه ستان، چنان می نماید که پساوند است ؛ اما بخش نخستین و ستاک آن " با " چیست ؟می تواند بود که " با " ریختی از " بَوْ" باشد بُن اکنون از مصدر " بودن "که در پارسی در واژه ی " بُوِش " مانده است . می تواند بود که بَوَستان "باستان "شده باشد، آن چنانکه پَوَاک " پاک" شده است. ) )
... [مشاهده متن کامل]
( ( یکی نامه بود از گه باستان
فراوان بدو اندرون داستان ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 213 )