باده عرفانی

[ویکی فقه] لفظ «باده» در تصوف و عرفان اسلامی، خاصه در اشعار عرفانی، معمولاً معنایی غیر از معنای حقیقی خود دارد که به بیان و بررسی آن پرداخته می شود.
صوفیه برای تمیز دو معنی حقیقی و مقصود عرفانی از یک دیگر مایع مسکری را که شرع حرام کرده است «باده / شراب صوری» و باده خود را «معنوی» خوانده اند، که مراد از آن، به طور کلی، محبت ایشان به پروردگار است، محبتی که باعث حالات خاص قلبی می شود.

تشابه معانی باده، می و شراب
برای بیان این معنای رمزی، شعرای صوفی مسلک از همان الفاظ و کنایاتی استفاده کرده اند که شعرای غیر صوفی؛ یعنی، همچنان که در اشعار غیر عرفانی الفاظ «باده» و «می» و «شراب» و «خمر» و «مُدام» یا («مدامه») و «رحیق» و تعبیراتی چون «آب عنب» و «دختر رز» کم وبیش به یک معنی است، در اشعار صوفیانه نیز معانی همه این الفاظ و رموز غالباً یکسان است.

← تفاوت معانی بعد از قرن هفتم
معنای مجازی شراب یا باده در تاریخ تصوف و در مراحل تطور شعر عرفانی از جهتی تقریباً ثابت مانده و از جهت دیگر تحولاتی یافته است:

← معنای ثابت در طول تاریخ
...