باتلاق شنی

باتلاق شنی[ ۱] یا ماسه روان ( به انگلیسی: Quicksand ) یک کلوئید است که از مواد دانه ای ریز ( مانند ماسه، لای یا رس ) و آب تشکیل شده است. [ ۲] هنگامی که ماسه به طور ناگهانی تکان بخورد، در ماسه شل اشباع شده تشکیل می شود. هنگامی که آب موجود در ماسه نمی تواند از آن خارج شود، خاکی مایع شده ایجاد می کند که قدرت خود را از دست می دهد و نمی تواند وزن را تحمل کند. [ ۳] ماسه روان می تواند در آب راکد یا در آب جاری به سمت بالا ( مانند چاه آرتزین ) تشکیل شود. در مورد جریان آب به سمت بالا، نیروها با نیروی جاذبه مقابله می کنند و ذرات خاک را معلق می کنند. [ ۴]
رسوب اشباع شده ممکن است کاملاً جامد به نظر برسد تا زمانی که یک تغییر ناگهانی فشار یا شوک سبب مایع شدن شود. این امر سبب می شود شن و ماسه به شکل معلق درآید و قدرتش را از دست بدهد. بالشتکی شدن آب بافتی اسفنجی و سیال مانند به شن روان و دیگر رسوبات مایع شده می دهد. اجسام در ماسه مایع شده تا حدی فرومی روند که وزن جسم برابر با وزن مخلوط خاک/آب جابجا شده است و جسم غوطه ور به دلیل شناوریش، شناور می شود.
روان گرایی خاک ممکن است در خاک نیمه اشباع شده زمانی که زلزله یا نیروهای مشابه آن را تکان دهند رخ دهد. حرکت همراه با افزایش فشار منفذی ( آب های زیرزمینی ) سبب از بین رفتن پیوستگی ذرات می شود و باعث فرورفتن ساختمان ها یا سایر اجسام روی آن سطح می شود.
فرورفتن انسان به طور کامل در شن های روان غیرممکن است، چون ماسه روان دارای چگالی حدود ۲ گرم در سانتی متر مکعب است، در حالی که چگالی بدن انسان حدود ۱ گرم در سانتی متر مکعب می باشد. [ ۵]