بابونه

[ویکی فقه] بابونه (معرّب آن بابونَج و نام انگلیسی آن کَمُمیل)، به گونه هایی از خانواده مرکّبان، خصوصاً به آنتمیس نُبیلیس، که همان «بابونه رومی» است، و نیز به ماتریکاریا کامُمیلا اطلاق می شود.
نامگذاری علمی گونه های آن تا حدّی مشوّش است؛ نمی توان انتظار داشت که در قدیم انواع گوناگون بابونه را بدقت از یکدیگر تفکیک کرده باشند. واژه کَمُمیل از خامایْمِلُن یونانی به معنی «سیبِ زمین» گرفته شده است که در آثار نویسندگان عربی زبان یا به صورت خَمامالُن (یا شکلهای مشابه آن) یا به صورت ترجمه، «تُفّاح الاَرض»، یافته می شود.

تعریف و تمایز انواع بابونه
نسبتاً روشنترین تعریف این گیاه شاید همان باشد که یک گیاهداروشناس ناشناخته اندلسی به احتمال قوی، ابوالعباس النَباتی، معروف به ابن الرّومیَّه (۵۶۱-۶۳۷/۱۱۶۶-۱۲۴۰ م) چنین بیان کرده است : «سه نوع بابونج وجود دارد که ساقه ها و برگها و شکل کلّی آن ها شبیه به یکدیگر است. تمایز آن ها در رنگ گلبرگهایی است که میانه زرد گلها را در بر می گیرد، زیرا بخش میانین گلهای این سه نوع زرد است. در نوع سفید، گلبرگها سفید، در نوع سرخ (ارغوانی)، گلبرگها آبی رنگ، و در نوع زرد، گلبرگها زرد است. اختلاف میان بابونه سفید و اُقْحُوان (در لاتینی: کریزانتِمُم) در بوی آنهاست، زیرا اقحوان بویهای (خارجی) را به خود می گیرد، در صورتی که همه انواع بابونه خوشبویند»

بابونه در نگاه کلی
به طور کلی، بابونه مطابق با آنثمیس در کتاب الحشائش دیسقُوریدس است، و لذا آن را در کتابهای دوره اسلامی به صورت اَنثامیس (و شکلهای دیگر این واژه) معرّب کرده اند. اقحوان که ذکر آن گذشت و غالباً معادل بابونه دانسته شده است گاهی در کتابهای عربی در ترجمه پارثِنیون (در عربی، بَرثانیون و صورتهای دیگر) دیسقوریدس به کار رفته است، و این شاید همان گیاه دارویی ماتریکاریا کامُمیلا باشد که هنوز هم به کار برده می شود. از سوی دیگر، ابن بیطار می گوید که بابونج جانشین گونه «سفید» بابونه ای گشته که دیسقوریدس وصف کرده و در نوشته های عربی اقحوان نامیده شده است.

خواص گل بابونه
...

بابونه نامی عمومی است که برای انواع مختلفی از گیاهان هم خانواده با مینای چمنی ( از تیرهٔ کاسنیان ) به کار می رود. در طب سنتی از دو گونه از این گیاهان، شامل بابونه آلمانی و بابونه رومی برای ساخت خیسانده و دمنوش استفاده فراوان می شود. [ ۱] [ ۲] [ ۳]
دو گونهٔ اصلی بابونه که به صورت دم کرده استفاده می شوند، و برایشان خواص دارویی در نظر گرفته می شود، عبارتند: از بابونه آلمانی و بابونه رومی. گونه های دیگری از گیاهان هم نام بابونه بر خود دارند ( نظیر بابونه بهاری و بابونه زرد ) اما معمولاً به صورت دم کرده به کار نمی روند، و خواص دارویی برایشان ذکر نشده است.
دمنوش بابونه نوعی خیسانده است، که از ترکیب بابونه خشک شده با آب جوش بدست می آید. [ ۱] بابونه ممکن است به عنوان ماده طعم دهنده در غذاها، و نوشیدنی ها، دهانشویه ها، صابون ها یا مواد آرایشی مورد استفاده قرار گیرد. [ ۳] بابونه هنگامی که به عنوان یک محصول گیاهی، مانند: دمنوش یا به عنوان کرم موضعی پوست مورد استفاده قرار می گیرد، به احتمال زیاد از نظر سلامتی یا عوارض جانبی اثرات زیادی روی انسان ندارد. گل های بابونه در فروردین ماه در ایران به خصوص، در شمال استان خوزستان، و دشت های اطراف شهرستان اندیمشک، جلوه ای مثال زدنی به خود می گیرد. [ ۳]
ترکیبات اصلی گل های بابونه ترکیبات پلی فنول هستند، [ ۴] از جمله: آپیژنین، کوئرستین، پاتولتین و لوتئولین. [ ۵] اجزای اسانسی ( روغن های اساسی ) که از گل ها استخراج می شوند، ترپنوئیدها هستند. [ ۵] بابونه، به دلیل خاصیت ضداضطراب بالقوه تحت تحقیقات اولیه قرار دارد. [ ۴] هیچ مدرک بالینی با کیفیتی وجود ندارد، که نشان دهد بابونه برای بی خوابی مفید است. [ ۶] وجود ترکیبات مفید در این گیاه مخصوصا ، پارتنولید منجر به کاهش التهاب، کاهش فعالیت سلول های التهابی و کاهش ترشح هیستامین می شود. [ ۷]

بابونه (سرده). بابونه ( نام علمی: Anthemis ) نام یک سرده از تیره، کاسنیان است. این سرده در ایران ۳۹ گونه گیاه علفی و یک ساله و چند ساله دارد. دیگر گونه های آن علاوه بر ایران در عراق، افغانستان، پاکستان، آناتولی، آسیای مرکزی، لیبی، قبرس، سینا، سوریه، فلسطین، ماورای قفقاز، تالش، ترکمنستان، لبنان و قفقاز نیز می رویند. [ ۱]

بابونه (mayweed)
گیاهانی علفی، یک ساله یا پایا، از تیرۀ مرکبان. این گیاهان بومی اروپا و آسیا هستند، اما انواع گوناگونی از آن ها به مناطق دیگر خو گرفته اند. بیشتر این گیاهان متعلّق به جنس آنتمیساند و خواص دارویی فراوان و متفاوتی دارند. معروف ترین این جنس بابونۀ رومیاست که گیاهی مقوّی، مسکّن، تب بر و بادشکن است. همچنین، برای دفع کرم، رفع زردی و دیسانتری، و درمان بیماری های دیگر به فراوانی مصرف می شود. برخی دیگر از گیاهانی که ذیل این نام قرار دارند عبارت اند از بابونه گاویو بابونۀ بی بو. بابونۀ بی بو مانند علف هرز در زمین های زراعی و بایر رشد می کند. این گیاه سنبله هایی دارای صفحۀ گرد دارد که گل های سفید کوچکی آن را احاطه کرده اند. بابونه گاوی در مکان هایی مشابه رشد می کند. این گیاه دارای گل های زرد متمایل به سبز، دکمه مانند، و بلند است و بوی آناناس می دهد.