باب بنی جمح

[ویکی فقه] باب بنی جمح به یکی از درهای پیشین ضلع غربی مسجدالحرام اطلاق می شود.
باب بنی جمح از درهایی است که در گسترش دوره منصور عباسی به دست والی او در مکه ، زیاد بن عبیدالله حارثی ساخته شد. با توجه به ذکر نام این باب در رویدادهای پیش از این تاریخ ، چنین برمی آید که این در پیشتر به شکل یک ورودی وجود داشته و در دوران منصور، دری برای آن قرار داده اند. به سبب قرار داشتن خانه های بنی جمح، تیره ای از قریش ، در سمت غربی کعبه ، این در به نام آن ها شهرت یافت. به گفته شماری از پژوهشگران، برای این در نیز همچون باب بنی سهم، نام باب العمره به کار رفته؛ زیرا کسانی که از تنعیم به قصد عمره مفرده محرم می شدند، در بازگشت از مسیر شبیکه، یکی از ورودی های مکه در مسیر مدینه ، از این در وارد مسجد می شدند. شهید ثانی به اشتباه نام دیگر آن را باب الحناطین دانسته و آن را روبه روی رکن شامی شمرده است ؛ اما باب حناطین/ خیاطین کنار باب بنی جمح قرار داشته است. این در دارای دو یا سه ورودی بود. طه عماره با توجه به سخن ازرقی که باب بنی جمح را دارای سه ورودی می داند، بر این باور است که با افزوده شدن باب الحناطین کنار آن به سال ۱۶۷ق. در گسترش دوران مهدی عباسی یکی از ورودی های آن بسته شد. اما استناد وی به عبارت ازرقی، صحیح نمی نماید؛ زیرا این تغییر که وی بدان اشاره کرده، مربوط به باب دار العجله در دیوار شمالی مسجد بوده است.
نحوه طراحی باب بنی جمح
این در و سنگ چین جلوی آن به گونه ای طراحی شده بود که آب حاصل از بارندگی، از آبراه زیر آن رد می شد. ستون مرمرین در، بر پایه ای از چوب ساج مزین با طلا و زیورهای دیگر قرار داشت. ارتفاع ورودی ها ۱۳ ذرع (حدود ۵/۶ متر) یا۱۰ ذرع (حدود پنج متر) و پهنای در ۱۵ ذرع (حدود ۵/۷ متر) بود. این در با هفت پله به مسجد راه داشت. طاق ها از درون و بیرون با کاشی هایی به رنگ های سیاه و طلایی تزیین شده بودند. بر این باب که در پایان فرایند گسترش دوره منصور عباسی ساخته شد، بر کاشی ها عباراتی شامل بسمله، آیات ۹۶-۹۷ آل عمران ، تاریخ آغاز و پایان گسترش مسجدالحرام در دوران منصور، وجملات دعایی در حق خلیفه نقش بسته بود. این در تا آغاز سده چهارم ق. همچنان بر جای بود تا آن گاه که به سال ۳۰۶ق. ضمن گسترش مسجد در روزگار مقتدر عباسی همراه باب الحناطین برداشته شد و باب ابراهیم جایگزین آن ها گشت.
آتش افروختن شامیان در برابر باب بنی جمح
در نبرد سپاه شام با ابن زبیر به سال ۶۴ق. مردی از شامیان آتشی در برابر باب بنی جمح افروخت که به خیمه های لشکر ابن زبیر که درون مسجد بر پا شده بود، سرایت کرد و بدین ترتیب، مسجد و کعبه در آتش سوختند. در همین نبرد، درهای مسجد به گروه های گوناگون سپاه شام اختصاص یافته بود و باب بنی جمح به نیروهای فلسطینی سپاه وا گذار شده بود.

[ویکی حج] باب بنی جمح: به یکی از درهای پیشین ضلع غربی مسجدالحرام اطلاق می شود. این باب در دوره منصور عباسی به دست والی او در مکه، زیاد بن عبیدالله حارثی ساخته شد. علت شهرت این در به باب بنی جمح، قرار داشتن خانه های بنی جمح، تیره ای از قریش، در سمت غربی کعبه، بوده. برای این در نام دیگری به نام باب العمره، گزارش شده است. این در تا آغاز سده چهارم ق. همچنان بر جای بود تا آن گاه که به سال ۳۰۶ق. ضمن گسترش مسجد در روزگار مقتدر عباسی همراه باب الحناطین برداشته شد و باب ابراهیم جایگزین آن ها گشت. در نبرد سپاه شام با ابن زبیر به سال ۶۴ق. مردی از شامیان آتشی در برابر باب بنی جمح افروخت که به خیمه های لشکر ابن زبیر که درون مسجد بر پا شده بود، سرایت کرد و بدین ترتیب، مسجد و کعبه در آتش سوختند.
باب بنی جمح از درهایی است که در گسترش دوره منصور عباسی (حک: 136-158ق.) به دست والی او در مکه، زیاد بن عبیدالله حارثی (حک: 136-141ق.) ساخته شد.با توجه به ذکر نام این باب در رویدادهای پیش از این تاریخ، چنین برمی آید که این در پیشتر به شکل یک ورودی وجود داشته و در دوران منصور، دری برای آن قرار داده اند. به سبب قرار داشتن خانه های بنی جمح، تیره ای از قریش، در سمت غربی کعبه، این در به نام آن ها شهرت یافت.به گفته شماری از پژوهشگران، برای این در نیز همچون باب بنی سهم، نام باب العمره به کار رفته؛ زیرا کسانی که از تنعیم به قصد عمره مفرده محرم می شدند، در بازگشت از مسیر شُبَیکه، یکی از ورودی های مکه در مسیر مدینه، از این در وارد مسجد می شدند.شهید ثانی به اشتباه نام دیگر آن را باب الحناطین دانسته و آن را روبه روی رکن شامی شمرده است؛ اما باب حناطین/ خیاطینکنار باب بنی جمح قرار داشته است.این در دارای دویا سه ورودی بود.طه عماره با توجه به سخن ازرقی که باب بنی جمح را دارای سه ورودی می داند، بر این باور است که با افزوده شدن باب الحناطین کنار آن به سال 167ق. در گسترش دوران مهدی عباسی (حک: 158-169ق.) یکی از ورودی های آن بسته شد.اما استناد وی به عبارت ازرقی، صحیح نمی نماید؛ زیرا این تغییر که وی بدان اشاره کرده، مربوط به باب دار العجله در دیوار شمالی مسجد بوده است.
این در و سنگ چین جلوی آن به گونه ای طراحی شده بود که آب حاصل از بارندگی، از آبراه زیر آن رد می شد.ستون مرمرین در، بر پایه ای از چوب ساج مزین با طلا و زیورهای دیگر قرار داشت. ارتفاع ورودی ها 13 ذرع (حدود 5/6 متر)یا 10 ذرع (حدود پنج متر)و پهنای در 15 ذرع (حدود 5/7 متر) بود.این در با هفت پله به مسجد راه داشت. طاق ها از درون و بیرون با کاشی هایی به رنگ های سیاه و طلایی تزیین شده بودند. بر این باب که در پایان فرایند گسترش دوره منصور عباسی ساخته شد، بر کاشی ها عباراتی شامل بسمله، آیات 96-97 سوره آل عمران، تاریخ آغاز و پایان گسترش مسجدالحرام در دوران منصور، و جملات دعایی در حق خلیفه نقش بسته بود.