ایه نبا

[ویکی فقه] آیه نبأ. آیه نَبأ به آیه ۶ سوره حجرات، دلیل قرآنی حجیت خبر واحد اطلاق می شود.
آیه نَبأ، از آیاتی است که اصولیون از دیرباز برای حجیت خبر واحد به آن تمسک نموده اند. در این آیه آمده است:﴿یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَة فَتُصْبِحُوا عَلی ما فَعَلْتُمْ نادِمِینَ﴾؛ «ای کسانی که ایمان آورده اید، هرگاه فاسقی برای شما خبر آورد بر شما واجب است درنگ و جستوجو کنید تا مبادا از روی نادانی به گروهی آسیب رسانده و از کرده خود پشیمان شوید».

[ویکی اهل البیت] آیه نبأ. نبأ به معنای خبر است و آیه 6 سوره حجرات/49 بر لزوم بررسی خبر فاسق پای فشرده تا از روی نادانی، عمل نابه جایی تحقق نیابد؛ از همین رو آن را «آیه نبأ» گفته اند:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَیَّنُوا أَن تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَی مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ»
به نقل ابن عباس، قتاده و مجاهد این آیه درباره ولید بن عتبه نازل شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله او را برای گردآوری صدقات طایفه بنی مصطلق فرستاد. مردم با شادی برای استقبال از او بیرون آمدند؛ ولی چون در دوران جاهلیت بین ولید و آنان دشمنی وجود داشت، ولید توهم کرد که قصد کشتن او را دارند؛ بدین سبب به طرف رسول خدا صلی الله علیه و آله بازگشت و گزارش داد که این طایفه از پرداخت زکات خودداری کردند.
حضرت سخت ناراحت شد و به فکر جنگ با آنان افتاد که این آیه نازل شد. بسیاری از اصولیان به مفهوم وصف و نیز مفهوم شرط این آیه استناد کرده و حجیت خبر شخص عادل را استفاده کرده اند.

[ویکی فقه] آیه نبا. آیه نَبأ به آیه ۶ سوره حجرات، دلیل قرآنی حجیت خبر واحد اطلاق می شود.
آیه نَبأ، از آیاتی است که اصولیون از دیرباز برای حجیت خبر واحد به آن تمسک نموده اند. در این آیه آمده است:﴿یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَة فَتُصْبِحُوا عَلی ما فَعَلْتُمْ نادِمِینَ﴾؛ «ای کسانی که ایمان آورده اید، هرگاه فاسقی برای شما خبر آورد بر شما واجب است درنگ و جستوجو کنید تا مبادا از روی نادانی به گروهی آسیب رسانده و از کرده خود پشیمان شوید».
حجرات/سوره۴۹، آیه۶.
اصولیون از چند لحاظ به این آیه استدلال نموده اند:- از لحاظ مفهوم شرط ؛- از لحاظ مفهوم وصف ؛- از لحاظ مناسبت عرفی بین فسق و تبیّن.برای نمونه، کسانی که از لحاظ «مفهوم شرط» به آیه نَبأ بر حجیت خبر واحد استدلال نموده اند، چنین می گویند:در منطوق آیه، وجوب تبیّن درنگ و جستوجو پیرامون صحت خبر به فاسق بودن مخبر مشروط شده است. مفهوم این جمله شرطی آن است که اگر غیر فاسق خبری را برای شما آورد، جستوجو درباره صحت مضمون آن لازم نیست و می توانید به آن عمل نمایید و در نتیجه، خبر واحد شخص غیر فاسق حجت است.
حایری، عبد الکریم، دررالفوائد، ج۲، ص۴۷.
← دلیل حجیت خبر واحد
...

[ویکی شیعه] آیه نبا. آیه نَبَأ، آیه ششم سوره حجرات است که در علم اصول فقه، به عنوان دلیلی بر حجیت خبر واحد بررسی می شود. بیشتر مفسران، شأن نزول این آیه را ماجرایی می دانند که در آن، مسلمانان بر اساس خبر ولید بن عُقبه، قصد حمله به قبیله بنی المُصطَلَق را داشتند.
مفسران دو شأن نزول برای این آیه ذکر کرده اند: بیشتر مفسران نوشته اند که آیه در خصوص ولید بن عُقبه، نازل شده است که پیامبر(ص) او را برای جمع آوری زکات، به سوی قبیله بنی المُصطَلَق اعزام کرده بود.

[ویکی فقه] آیه نبا (علوم قرآنی). آیه ۶ حجرات، درباره وظیفه شنونده در قبال خبر فاسق که به آیه نبا معروف است بحث می کند.
به آیه ۶ سوره حجرات «آیه نبا» می گویند
آیه مربوطه
(یا ایها الذین آمنوا ان جاءکم فاسق بنبا فتبینوا ان تصیبوا قوما بجهالة فتصبحوا علی ما فعلتم نادمین)؛" ای کسانی که ایمان آورده اید اگر فاسقی برایتان خبری آورد نیک وارسی کنید مبادا به نادانی گروهی را آسیب برسانید و (بعد) از آنچه کرده اید پشیمان شوید ".
حجرات/سوره۴۹، آیه۶.
مفسران در شان نزول این آیه نوشته اند که ولید بن عقبه برادر مادری عثمان، از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ماموریت یافت نزد قبیله بنی مصطلق رفته، از ایشان زکات بستاند. او رفت و بنی مصطلق برای احترام وی شادی کنان به استقبالش رفتند. چون در عهد جاهلیت بین او و آنان دشمنی بود، ولید هراسان شد و پنداشت برای کشتن او هجوم آورده اند؛ لذا گریخت و به رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم گفت آن ها از دادن زکات ابا کردند و قصد ریختن خون مرا داشتند.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۱۵۲.
...