ایه تهلکه

[ویکی فقه] آیه تهلکه. آیه ۱۹۵ سوره بقره،
آیه تهلکه "و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکة"
بقره/سوره۲، آیه۱۹۵.
اخباری ها می گویند: مکلف گاهی توجه ندارد که ممکن است استعمال دخانیات در عالم واقع حرام باشد؛ در این صورت، اگر وی مرتکب چنین فعلی شود نهی آیه شریفه شامل او نمی شود؛ ولی اگر مکلف، به حکم واقعی استعمال دخانیات توجه داشته باشد و احتمال حرمت واقعی آن را بدهد و با این حال مرتکب آن شود، مصداقی از به هلاکت انداختن نفس محقق می شود که آیه شریفه، از آن نهی کرده است.
نقد استدلال
به استدلال اخباری ها جواب هایی داده شده است از جمله:۱- اگر مکلف احتمال حرمت استعمال دخانیات بدهد و دلیل معتبری به او اجازه ارتکاب آن را ندهد، در صورت ارتکاب، از مصادیق به هلاکت انداختن نفس شمرده می شود، اما اگر دلیل معتبری بر حرمت عمل وجود نداشته باشد و مکلف برای انجام آن، به ادله ای که دلالت بر ترخیص از ناحیه شارع دارد، مثل حدیث رفع، حدیث سعه و...، استناد بکند، دیگر از مصادیق به هلاکت انداختن نفس شمرده نمی شود؛۲- نهی در آیه، نهی ارشادی است؛۳- این آیه در سیاق آیات جهاد است و با ملاحظه قبل و بعد آن، نتیجه ای عکس تصور ابتدایی به دست می آید، زیرا می فرماید:" خود را برای نبرد با دشمن آماده نموده و با او مبارزه کنید " سپس می فرماید:" و لا تلقوا بایدکم الی التهلکة "؛ یعنی اگر در خانه نشستید و برای جهاد آماده نشدید، این عمل شما به هلاکت اندختن نفس است.
جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۳۲۳.
...

[ویکی شیعه] آیه تهلکه. آیه تَهْلُکَه آیه ۱۹۵ سوره بقره است. در ابتدای این آیه خداوند به بندگانش دستور داده است که برای اقامه جهاد در راه خدا، انفاق کنند و با ترک انفاق خود را به هلاکت نیندازند. در ادامه آیه خداوند بندگانش را به احسان تشویق می کند. منظور از احسان در این آیه مهربانی با دشمنان نیست؛ بلکه به معنای انجام اعمال به بهترین وجه است.
برخی افراد با استناد به جمله «ولَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ»، شهادت را مصداق هلاکت می دانند و از این طریق از جهاد فرار می کنند. به این مسئله پاسخ داده شده است که هلاکت به معنای مرگ بی دلیل است؛ امّا شهادت به معنای قربانی شدن در راه هدف و رسیدن به زندگی ابدی است. همچنین برخی فقها با استناد به جمله مزبور، درصدد اثبات احتیاط شرعی هستند.
این آیه تکمیل آیات قبل درباره جهاد است. در ابتدای آیه، خداوند برای اقامه جهاد در راه خدا، به بندگانش دستور به انفاق مال خود می دهد و در صورت سرپیچی، آن را سقوط به ورطه نابودی با دست خویش معرفی می کند؛ چرا که عدم انفاق در راه جهاد، باعث تضعیف قدرت مسلمانان می شود. در تفسیر نمونه گفته شده است، جمله «وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ» هر چند درباره جهاد و عدم ترک انفاق نازل شده؛ امّا مفهوم گسترده ای دارد و موارد دیگری را نیز شامل می شود، از جمله انسان حق ندارد بدون پیش بینی های لازم از مسیر های خطرناک بگذرد و یا بدون برنامه ریزی وارد جنگ و جهاد شود.

[ویکی اهل البیت] آیه تهلکه. برخی آیه 195 سوره بقره/2 را «آیه تهلکه» نامیده اند. این آیه به انفاق در راه خدا فرمان داده و از ترک انفاق که مایه نابودی است، بر حذر داشته است:
«وأَنفِقوا فِی سَبِیلِ اللّهِ ولاَتُلقوا بِأَیدِیکُم إِلَی التَّهلُکَةِ و أَحسِنوا إِنَّ اللّهَ یحِبُّ المُحسِنین»