[ویکی فقه] آیات الولایة. آیات ُ الْوِلایَة، کتابی در تفسیر هزار و یک آیه قرآن مجید به زبان فارسی که به عقیده مؤلف در حق ائمه اطهار (علیه السلام) نازل شده ، نوشته میرزا ابوالقاسم بن عبدالنبی حسینی شریفی شیرازی معروف به میرزا بابا و متخلص به «راز» (د ۱۲۸۶ق /۱۸۶۹م ) و از ارکان فرقه صوفیه ذهبیه است.
مؤلف ِ عارف کتاب را با مقدمه ای همراه با قصیده ای بلند آغاز کرده ، سپس در متن کتاب ، آیاتی را که در باب ولایت امام علی (علیه السلام) و خاندان وی نازل گشته یک یک برشمرده و در هر مورد نظر مفسرانی چون طبری ، بیضاوی ، قمی ، گازر و دیگران را آورده و سپس احادیثی را که به مناسبت آن موضوع روایت شده ، نقل کرده است . آنگاه موضوع ولایت را با مضامین آیات و احادیث منطبق ساخته است . در پایان کتاب ، پس از ذکر چگونگی جمع آوری قرآن ، به گردآوری منابعی پرداخته که در آن ها به وجود دو سوره «النورین » و «الولایة» در قرآن - مصحف علی (علیه السلام) - اشاره شده و متن آن دو سوره آمده است . مؤلف به نقل از تفسیر امام حسن عسکری (علیه السلام) می نویسد که امام آیاتی را که در قریب دو جزو از سوره بقره در شأن علی مرتضی و اهل بیت عصمت و شیعیان و اعادی ایشان نازل شده ، تفسیر و تأویل کرده است ، و چون من بر بیش از این دو جزو دست نیافتم «ادعیه شوق در قلب فقیر به هیجان آمد که تمامی آیاتی که در طریقه عامه و خاصه مجمع ُ علیه در ولایت است و آیاتی که به طریقه خاصه امامیه اختصاص به آن حضرت و اهل عصمت (علیه السلام) دارد، جمع کنم ». مؤلف با این انگیزه ۱۰۰۱ آیه گرد آورده که از میان آن ها «۳۰۰ آیه مجمع ٌ عَلَیه و مابقی به طریقه روایات خاصه مؤول در شأن ایشان است ». مشتمل بر دو جلداین کتاب که بنابر ماده تاریخ آن (بَلَغ َ العُلی بکماله ) در ۱۲۷۱ق / ۱۸۵۵م تألیف یافته ، در دو جلد به قطع رحلی (جلد اول ۴۵۷ و جلد دوم ۴۶۴ صفحه ) در ۱۳۳۲ق /۱۹۰۵م چاپ سنگی شده است .جلد اول مشتمل بر مقدمه و تفسیر و تأویل آیاتی برگرفته از اغاز تا اواخر سوره انبیاء و جلد دوم از اواخر انبیاء تا سوره اخلاص است و سپس متن سوره النورین و سوره الولایة آمده است . ظاهراً از سده ۱۰ق /۱۶م تألیف اینگونه کتاب ها اندک رواجی داشته است : در همین سده علی بن حسن زواری ، ترجمة الخواص را در همین باب نوشته که نسخه ای خطی از آن در آستان قدس رضوی ، به شماره ۱۴۶۰ موجود است . در اواخر سده بعد، مصابیح الظلام تألیف شده است ، ولی از زمان میرزا ابوالقاسم به بعد بود که تألیف کتابهایی از نوع آیات الولایة عمومیت یافت و مؤلفان شیعی به بازیافتن ادله امامت در آیات قرآن کریم پرداختند، از آن میان : محمد بن محمد رفعت شیرازی ، نویسنده آیات الولایة فی اثبات خلافت علی ، بمبئی ، ۱۳۱۶ق /۱۸۹۸م ؛ سید عبدالحسین بن عبدالله دزفولی ، نویسنده آیات النازلة فی شأن علی ، شیراز، ۱۳۱۹ق /۱۹۰۱م . نیز کتابهایی در همین زمینه که به آیات الائمة شهرت یافته است : آیات الائمة، نوشته کوثر علیشاه (حاج محمدرضا، د ۱۲۴۷ق /۱۸۳۱م )، چاپ تهران ، بی تاریخ آیات الائمة، نوشته حاج میرزا علی نقی ( فرزند کوثرعلیشاه )، که در ۱۲۷۴ق /۱۸۵۸م تألیف یافته آیات الائمة، نوشته میرمحمد علی بن مهدی ، چاپ سنگی ، تهران ، ۱۳۱۶ق /۱۸۹۸م .
مؤلف ِ عارف کتاب را با مقدمه ای همراه با قصیده ای بلند آغاز کرده ، سپس در متن کتاب ، آیاتی را که در باب ولایت امام علی (علیه السلام) و خاندان وی نازل گشته یک یک برشمرده و در هر مورد نظر مفسرانی چون طبری ، بیضاوی ، قمی ، گازر و دیگران را آورده و سپس احادیثی را که به مناسبت آن موضوع روایت شده ، نقل کرده است . آنگاه موضوع ولایت را با مضامین آیات و احادیث منطبق ساخته است . در پایان کتاب ، پس از ذکر چگونگی جمع آوری قرآن ، به گردآوری منابعی پرداخته که در آن ها به وجود دو سوره «النورین » و «الولایة» در قرآن - مصحف علی (علیه السلام) - اشاره شده و متن آن دو سوره آمده است . مؤلف به نقل از تفسیر امام حسن عسکری (علیه السلام) می نویسد که امام آیاتی را که در قریب دو جزو از سوره بقره در شأن علی مرتضی و اهل بیت عصمت و شیعیان و اعادی ایشان نازل شده ، تفسیر و تأویل کرده است ، و چون من بر بیش از این دو جزو دست نیافتم «ادعیه شوق در قلب فقیر به هیجان آمد که تمامی آیاتی که در طریقه عامه و خاصه مجمع ُ علیه در ولایت است و آیاتی که به طریقه خاصه امامیه اختصاص به آن حضرت و اهل عصمت (علیه السلام) دارد، جمع کنم ». مؤلف با این انگیزه ۱۰۰۱ آیه گرد آورده که از میان آن ها «۳۰۰ آیه مجمع ٌ عَلَیه و مابقی به طریقه روایات خاصه مؤول در شأن ایشان است ». مشتمل بر دو جلداین کتاب که بنابر ماده تاریخ آن (بَلَغ َ العُلی بکماله ) در ۱۲۷۱ق / ۱۸۵۵م تألیف یافته ، در دو جلد به قطع رحلی (جلد اول ۴۵۷ و جلد دوم ۴۶۴ صفحه ) در ۱۳۳۲ق /۱۹۰۵م چاپ سنگی شده است .جلد اول مشتمل بر مقدمه و تفسیر و تأویل آیاتی برگرفته از اغاز تا اواخر سوره انبیاء و جلد دوم از اواخر انبیاء تا سوره اخلاص است و سپس متن سوره النورین و سوره الولایة آمده است . ظاهراً از سده ۱۰ق /۱۶م تألیف اینگونه کتاب ها اندک رواجی داشته است : در همین سده علی بن حسن زواری ، ترجمة الخواص را در همین باب نوشته که نسخه ای خطی از آن در آستان قدس رضوی ، به شماره ۱۴۶۰ موجود است . در اواخر سده بعد، مصابیح الظلام تألیف شده است ، ولی از زمان میرزا ابوالقاسم به بعد بود که تألیف کتابهایی از نوع آیات الولایة عمومیت یافت و مؤلفان شیعی به بازیافتن ادله امامت در آیات قرآن کریم پرداختند، از آن میان : محمد بن محمد رفعت شیرازی ، نویسنده آیات الولایة فی اثبات خلافت علی ، بمبئی ، ۱۳۱۶ق /۱۸۹۸م ؛ سید عبدالحسین بن عبدالله دزفولی ، نویسنده آیات النازلة فی شأن علی ، شیراز، ۱۳۱۹ق /۱۹۰۱م . نیز کتابهایی در همین زمینه که به آیات الائمة شهرت یافته است : آیات الائمة، نوشته کوثر علیشاه (حاج محمدرضا، د ۱۲۴۷ق /۱۸۳۱م )، چاپ تهران ، بی تاریخ آیات الائمة، نوشته حاج میرزا علی نقی ( فرزند کوثرعلیشاه )، که در ۱۲۷۴ق /۱۸۵۸م تألیف یافته آیات الائمة، نوشته میرمحمد علی بن مهدی ، چاپ سنگی ، تهران ، ۱۳۱۶ق /۱۸۹۸م .
[ویکی فقه] آیات الولایه. آیات ُ الْوِلایَة، کتابی در تفسیر هزار و یک آیه قرآن مجید به زبان فارسی که به عقیده مؤلف در حق ائمه اطهار (علیه السلام) نازل شده ، نوشته میرزا ابوالقاسم بن عبدالنبی حسینی شریفی شیرازی معروف به میرزا بابا و متخلص به «راز» (د ۱۲۸۶ق /۱۸۶۹م ) و از ارکان فرقه صوفیه ذهبیه است.
مؤلف ِ عارف کتاب را با مقدمه ای همراه با قصیده ای بلند آغاز کرده ،
ابوالقاسم حسینی شریفی ، آیات الولایة، ج۱، ص ۳-۴، چاپ سنگی ، ۱۳۲۳ق .
این کتاب که بنابر ماده تاریخ آن (بَلَغ َ العُلی بکماله ) در ۱۲۷۱ق / ۱۸۵۵م تألیف یافته ،
ابوالقاسم حسینی شریفی ، آیات الولایة، ج۱، ص۴۵۳، چاپ سنگی ، ۱۳۲۳ق .
(۱) آقابزرگ ، الذریعة، ۱/۴۰، ۴۹. (۲) استوری ، چاپ آ، ادبیات فارسی ، ترجمه کریم کشاورز و دیگران ، تهران ، ۱۳۶۲ش ، ۱/۱۹۴، ۱۹۵. (۳) ابوالقاسم حسینی شریفی ، آیات الولایة، چاپ سنگی ، ۱۳۲۳ق . (۴) خاوری ، اسدالله ، ذهبیه ، تهران ، ۱۳۶۲ش ، ص ۵۸۹. (۵) رکن زاده آدمیت ، محمدحسین ، دانشمندان و سخن سرایان فارس ، تهران ، ۱۳۳۷ش ، ۲/۵۵۹. (۶) سرکیس ، معجم المطبوعات ، ۲/۱۱۷۳. (۷) شورا، خطی . (۸) مشار، چاپی فارسی . (۹) مشکوة، خطی ، ۲/۷۳۰. (۱۰) معصوم علیشاه ، محمد، طرایق الحقایق ، به کوشش محمدجعفر محجوب ، تهران ، ۱۳۳۹- ۱۳۴۵ش ، ۳/۳۵۶. (۱۱) هدایت ، رضاقلی ، ریاض العارفین ، به کوشش مهرعلی گرکانی ، تهران ، ۱۳۴۴ش ، ص۴۲۶، ۴۲۷
مؤلف ِ عارف کتاب را با مقدمه ای همراه با قصیده ای بلند آغاز کرده ،
ابوالقاسم حسینی شریفی ، آیات الولایة، ج۱، ص ۳-۴، چاپ سنگی ، ۱۳۲۳ق .
این کتاب که بنابر ماده تاریخ آن (بَلَغ َ العُلی بکماله ) در ۱۲۷۱ق / ۱۸۵۵م تألیف یافته ،
ابوالقاسم حسینی شریفی ، آیات الولایة، ج۱، ص۴۵۳، چاپ سنگی ، ۱۳۲۳ق .
(۱) آقابزرگ ، الذریعة، ۱/۴۰، ۴۹. (۲) استوری ، چاپ آ، ادبیات فارسی ، ترجمه کریم کشاورز و دیگران ، تهران ، ۱۳۶۲ش ، ۱/۱۹۴، ۱۹۵. (۳) ابوالقاسم حسینی شریفی ، آیات الولایة، چاپ سنگی ، ۱۳۲۳ق . (۴) خاوری ، اسدالله ، ذهبیه ، تهران ، ۱۳۶۲ش ، ص ۵۸۹. (۵) رکن زاده آدمیت ، محمدحسین ، دانشمندان و سخن سرایان فارس ، تهران ، ۱۳۳۷ش ، ۲/۵۵۹. (۶) سرکیس ، معجم المطبوعات ، ۲/۱۱۷۳. (۷) شورا، خطی . (۸) مشار، چاپی فارسی . (۹) مشکوة، خطی ، ۲/۷۳۰. (۱۰) معصوم علیشاه ، محمد، طرایق الحقایق ، به کوشش محمدجعفر محجوب ، تهران ، ۱۳۳۹- ۱۳۴۵ش ، ۳/۳۵۶. (۱۱) هدایت ، رضاقلی ، ریاض العارفین ، به کوشش مهرعلی گرکانی ، تهران ، ۱۳۴۴ش ، ص۴۲۶، ۴۲۷
wikifeqh: آیات_الولایة