اکتینومیکوز

اکتینومیکوز ( Actinomycosis ) یا پرتوقارچ زدگی، نوعی بیماری است ناشی از عفونت با اکتینومایسیس ها. اکتینومایسیس ها ( باکتری گرم مثبت بی هوازی ) هستند.
اکتینومایسیسها به ندرت در انسان بیماریزایند ولی در گاوها بیشتر موجب عفونت می شوند. در انسان گونه هایی مانند اکتینومایسیس اسرائیلی و اکتینومایسس گرنسری ( Gerencseriae ) می توانند آبسه های دردناک در دهان، ریه، دستگاه گوارش یا لگن ایجاد کنند. آبسه ها به تدریج رشد نموده و گاه به بافتهای اطراف مانند استخوان، عضله و پوست نفوذ می کنند. اگر آبسه به فضای بازی سرباز کند چرک و ترشحات ازآن خارج می شود، این ترشحات روشن بوده حاوی دانه هایی شبیه گرانول های سولفور هستند.
بهداشت پایین دهان و رادیوتراپی در آبسه های دهانی اغلب زمینه ساز بیماری هستند و سابقه استفاده طولانی مدت از IUD در آبسه های شکمی - لگنی اغلب وجود دارد.
در بیمارانی که با درد شکمی لگنی، توده لگنی و چسبندگی، تب و لرز، به خصوص سابقه IUD مراجعه می کنند، می بایست اکتینومیکوز را در نظر داشت و با استفاده از کشت ترشحات، پاپ اسمیر، سونوگرافی و سی تی اسکن تشخیص قبل از جراحی را تقویت نمود تا از جراحی غیرضروری پرهیز شود. اکتینومایکوز شکمی شبیه تومور بدخیم تظاهر نموده و ممکن است به دنبال سوراخ شدن مزمن دستگاه گوارش از جمله آپاندیس بروز نماید. آپاندیس شایعترین عضویست که به این عارضه مبتلا می شود. تشخیص اکتینومیکوز شکمی بدون عمل جراحی مشکل است و تظاهرات معمول آن عبارت از آبسه ها و مجاری پایدار ترشحی است.
درمان این بیماران شامل تجویز طولانی مدت آنتی بیوتیک خوراکی ( مانند پنی سیلین و داکسی سیکلین ) و در مواردی انجام عمل جراحی از جمله برش و تخلیه آبسه ها و برداشتن مجاری پایدار ترشحی می باشد.

اَکتینومیکوز (actinomycosis)
نوعی بیماری عفونی. نام رایج این بیماری آروارۀ متورم یا آروارۀ بزرگ است. مشخصۀ بیماری، التهاب مزمن است که غالباً به ایجاد توده هایی در اطراف آرواره ها می انجامد. این بیماری نخستین بار در گاوها مشاهده شد. عامل آن باکتری اکتینومیس بوویس است و گاهی در انسان نیز دیده می شود. عامل آن در انسان باکتری اکتینومیس اسرائیلی است. باکتری اَکتینومیس اسرائیلی در دهان و لوزه های بسیاری از افراد عادی یافت می شود. روشن نیست شروع بیماری براثر ضربه، عفونت باکتریایی یا حساسیت است. ظاهراً باکتری با برخی از غلات، به خصوص جو، وارد دهان می شود. نکتۀ جالب توجه آن که مبتلایان عموماً شغل هایی مرتبط با غلات داشته اند. بیشتر موارد اکتینومیکوز در حفرۀ دهانی دیده می شود. بیمار از دندان درد و اشکال در بازشدن دهان (فک) شکایت دارد. محل زاویۀ فک متورم، و سپس چرکین می شود. چرک به خارج می ریزد و در فضای دهان تخلیه می شود. در این حالت، بیماری ممکن است به دیگر اعضای بدن نیز گسترش یابد. علامت اکتینومیکوز ریوی سرفه و خلط بدبو است. باکتری ممکن است بر روده ها نیز تأثیر کند. رشد باکتری روی غشای مخاطی روده منجر به زخمی شدن مخاط می شود. ممکن است پوشش سروزیِروده سوراخ شود که پریتونیت (التهاب صفاق) را در پی خواهد داشت. تشخیص منحصراً با مشاهدۀ اکتینومیس، به شکل یک باکتری بزرگ، رشته ای، و منشعب صورت می گیرد. درمان بیماری با تخلیۀ چرک طی عمل جراحی و مصرف مقادیر فراوان پنی سیلین به مدت طولانی امکان پذیر است.