اوروک

دانشنامه عمومی

اوروک ( به سومری: اونوگ، در انجیل: اِرِخ، یونانی: اورخویه، در عربی: ورکة یا أورک ) از شهرهای باستانی سومر و بعداً بابل در منطقه میانرودان ( جنوب عراق امروزی ) بود.
اوروک در ۲۵۰ کیلومتری جنوب بغداد بر روی یکی از قدیمی ترین شاخه های فرات در عراق واقع شده است. در کتاب مقدس به نام ارچ ( وارکا ) ( و همچنین در تورات به نام اَرَک نام برده شده است ) [ ۱] خوانده می شود که نخستین شهر عمدهٔ سومر است. یکی از بزرگ ترین زیستگاه های مورد توجه سومری ها و نیز از مهم ترین مراکز مذهبی میان رودان به حساب می آید. این شهر به طور مستمر از ۵٬۰۰۰ سال پ. م تا ۵۰۰ سال پس از آن آباد و پرجمعیت بوده است. این شهر زادگاه بخت النصر یکی از معروف ترین حکام بابلی میان رودان است
آنچنان که در نوشته های خط میخی آمده گیل گمش، پادشاه نخستین دودمان حاکمان این شهر و دلاور معروف حماسه های آن، گرداگرد اوروک دیوارهایی در ۴٬۷۰۰ سال پیش ساخته است و خداوند اینّا ( خانه ان ) به طور گروهی در آنجا پرستش می شد. وقف شده برای خداوند ایننا یا ایشتر ( خدای عشق، تولید مثل و جنگ ) ، که با الههٔ ونوس برابری می کند. او در یونان و روم تحت نام آفرودیت یا ونوس پرستش می شد.
اوروک از دو جهت اهمیت داشت: مذهب و علم. که این از طریق هزاران لوح گلی برجسته تأیید می شود که به نخستین نوشته ها در ۵٬۰۰۰ سال پیش بر می گردد.
اوروک در دوره ای به عنوان محل ظهور تمدن شهری در میان رودان مشهور بود و قدمت آن به تمدن های کامل عهد عتیق می رسید. اینجا یکی از بزرگ ترین زیست گاه ها با ساختمان های گیرای معماری و نخستین مدارک نوشته شده است.
گزاف نیست اگر بگوییم اوروک نخستین شهر بین النهرین و جهان بوده است. به نظر می رسد که از دو کلونی تشکیل شده است. کولابا و ایننا، که وقتی اوروک فرم شهر کوچکی با پوشش ۸۰ هکتار گرفت، با هم ائتلاف کردند. در بحبوحهٔ گسترش در عهد عتیق دیوارهای شهر ۹٫۵ کیلومتر بوده اند که یک کوه پر حجم ۴۵۰ هکتاری را در بر می گرفتند و ممکن است ۵۰٬۰۰۰ نفر در این شهر ساکن بوده باشند. [ نیازمند منبع]
در قلب شهر دو پرستشگاه گروهی واقع بود. جایگاه مقدس خدای آسمان ها ( آنو ) که در اصل از متعلقات کولاب ها بود. و جایگاه مقدس اننا، که وقف ایشتر شده بود. که دانشوران آن را با نام پرستشگاه بهم پیوسته اوروک می شناسند، که به ارتفاع ۱۶ متر و روی یک پایهٔ مربعی در ابعاد ۶۰ در ۶۰ متر بالا می رود. هر دو مجتمع چندین سازهٔ محل پرستش پی در پی را آشکار می کنند، از جمله معبد سپید در جایگاه مقدس آنو و معبدی ساخته شده از سنگ آهک و ستون در پرستشگاه اینّا. یک مشخصهٔ فرم تزئینات آن ورود استفاده از مخروط های رسی با رویه های نقاشی شده بر روی دیوارهای گلی و گچ اندود بود. این تکنیک به عنوان موزاییک های رسی مخروطی شناخته می شود. در شمال غربی پرستشگاه ایننا یک زیگورات واقع شده که توسط اور نامو ترتیب داده شد. ( یک برج پرستشگاه قدیمی بین النهرینی شامل سازه هرمی بلند پایه که در دوره های متوالی با پلکان های بیرونی و معبدی در بالا که محل حکومت روحانی بود ) .
عکس اوروکعکس اوروکعکس اوروکعکس اوروکعکس اوروکعکس اوروک
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

اوروک (Uruk)
از کهن ترین دولت ـ شهرهای سومری. نام آن در تورات اِرِخ یا اِرِک ضبط شده است. ویرانه های اوروک با نام تَلِ وارکا در کنار رود فرات، در ۶۵ کیلومتری شمال غرب اور، در جنوب کشور عراق قراردارد. قدمت شهر اوروک به حدود ۳۵۰۰پ م می رسد و دورۀ فرهنگی اوروک یا دوران آغاز نگارش و کتابت در خاورمیانه با کاوش های اوروک شناخته و معرفی شد. باستان شناسان آلمانی کاوش های اوروک را از ۱۹۲۸ آغاز کردند. در دورۀ فرهنگی اوروک، وسعت شهر به ۲۰۰ جریب می رسید. همزمان با شهر کیش، سلسلۀ اول در شهر اوروک تأسیس شد که از حدود ۲۷۵۰پ م قدرت را در دست داشت. از فهرست شاهان سلسلۀ اول شهر اوروک اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ تنها می دانیم که مَس کی اَگ گَ شَر اولین شاه آن سلسله بود و سپس گیلگَمِش در حدود ۲۷۰۰پ م به قدرت رسید. گیلگمش پادشاه نیمه تاریخی ـ نیمه افسانه ای اوروک است که نامش در ادبیات سومری جاویدان شد. گیلگمش با اَگ گَ، شاه سلسلۀ کیش، جنگید و استقلال اوروک را نگه داشت. اوروک از شهرهای مقدس سومر و شهرآنو خدای خدایان و خدای آسمان بود. افزون بر معبد بزرگ آنو، معبد اینانا خدای عشق و جنگ (عِشتَر در فرهنگ اَکَد) و زیگورات اِاَننَ (خانۀ بهشت) در اوروک قرار داشتند. همچنین اورنَمو، شاه قدرتمند سلسلۀ سوم اور (۲۱۱۲ـ۲۰۹۵پ م)، زیگوراتی مشابه زیگورات اور برای خدای اینانا در اوروک ساخت. اِنمِرکار از شاهان معروف اوروک بود که برای ساخت معابد اوروک سفیرانی به سرزمین افسانه ای آراتا در شرق فلات ایران فرستاد. ساختار شهر عبارت بود از زیگورات ها، معابد خدایان، بازار، بخش مسکونی شهر، ارک شهر، کاخ های سلاطین و حصار شهر. خیابان اصلی شهر از دروازۀ اصلی شهر آغاز شده و پس از گذر از بازار به میدان شهر و زیگورات و محوطۀ مقدس می رسید. سارگون اکدی در حدود ۲۳۳۴پ م اوروک را ضمیمۀ پادشاهی اَکَد کرد. سلسلۀ سوم اور، که در حدود ۲۱۱۲پ م تأسیس شد، توانست قدرت پادشاهی اکد را درهم کوبد و عیلام را خراج گزار کند و اوروک را به قلمرو سومر بازگرداند. اوروک تا فروپاشی امپراتوری کلده به حیات خود ادامه داد و برای بار دوم به مدتی کوتاه در دوران اشکانیان تجدید حیات یافت و معابد خدایان بین النّهرینی باردیگر در آن جا برپاشد.

پیشنهاد کاربران

Uruk با تلفظ اوروک به احتمال قریب به یقین در اصل و ریشه به شکل " او رُخ " بوده است به معنای او چهره یا صورت است و یا از دیدگاه معماران و بنایان اولیه، آن شهر رُخ یا روی اش بسوی آفریدگار بوده است. تلفظ های دیگری از قبیل ارک یا عرش یا اور خویه ( خوی یا اخلاق شهری ) هم بعدا مرسوم شده اند. در آن شهر معبد خدای مادر قوم فارسی زبان سومر به نام nana با تلفظ اصلی و ریشه ای نه نه یعنی مادر بوده است که بعدا معبد الهه ماه نامگذاری شده است. معبد خدای پدر یعنی An با تلفظ آن ( ضمیر سوم شخص ) در شهر اور ( ur ) محل تولد آبراهام بوده است. زیگورات به معنای گور ها یا قبر های زنده محل زیستن خدایان بوده است که به شکل هرم یا پیرامید های هفته طبقه ای ساخته می شده اند و خدایان نامرئی روی طبقه هفتم و زیر یک سقف روی آن طبقه سکونت داشته اند. در عوض زیکورات به معنای کوره های زنده آجرپزی بوده اند که روی تپه ها احداث می شده و آتش آنها توسط باد طبیعی گُر می گرفته و نیازی به پُف کردن نداشته اند و به همین دلیل زیکورات یا کوره های زنده نامیده شده اند. البته یک دلیل دیگر هم برای انتخاب چنین نامی وجود داشته و آن اینکه در آن اعصار دور دست کبریت و فندک وجود نداشته و لذا روشن کردن آتش برای پخت و پز و ایجاد گرما یک کار بسیار مشکل بوده است و در مرکز تجمعات, آتش یکی از کوره های کوچک را شبانه روز زنده نگاه می داشته اندکه اهالی بتوانند از آن استفاده کنند که بعدا به آتشکده و محل احترام و عبادت به آتش تبدیل شده اند.
...
[مشاهده متن کامل]

در همین ارتباط نسبت دادن کشف آتش توسط جمشید پادشاه پیشدادی در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی شیخ طوسی یک ادعای میان تهی بیش نمی باشد.

بپرس