جرج اورسن وِلْز ( انگلیسی: Orson Welles؛ ۶ مه ۱۹۱۵ – ۱۰ اکتبر ۱۹۸۵ ) کارگردان، فیلم نامه نویس، هنرپیشه و تهیه کنندهٔ فیلم، تئاتر، رادیو و تلویزیون آمریکایی بود. او نخستین بار با اجرای رادیویی جنگ دنیاها اثر هربرت جرج ولز در ۳۰ اکتبر ۱۹۳۸ بود که به شهرت رسید. آن هم به این دلیل که عده ای از شنوندگان به تصور اینکه با یک خبر واقعی ( از حملهٔ بیگانگان فضایی از مریخ ) مواجه شده اند، وحشت کرده بودند. [ ۱]
در اواسط دههٔ ۱۹۳۰ دو اقتباس تئاتری او به نام های وودو مکبث و روایت نمادگرایانهٔ جولیوس سزار در نیویورک شهرت یافتند. وی در سال ۱۹۴۱ کارگردانی، تهیه کنندگی و بازیگری در فیلم همشهری کین را به عهده گرفت و ضمناً به عنوان نویسنده نیز در آن همکاری داشت. همشهری کین در بیشتر لیست های سایت های نقد فیلم، جزو ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما محسوب می شود. [ ۲]
بقیهٔ دوران کاری او به دلایل گوناگونی مانند کمبود بودجه، دخالت بی جای استودیوها، چه در اروپا و چه در بازگشت کوتاه مدت او به هالیوود زیاد با موفقیت روبرو نبود. با همهٔ این مشکلات اتلو برندهٔ نخل طلایی جشنوارهٔ کن ۱۹۵۷ گردید و نشانی از شر نیز به جایزهٔ برتر جشنوارهٔ جهانی بروکسل نائل آمد. از دید خود ولز دو فیلم محاکمه و ناقوس های نیمه شب بهترین فیلم هایش بودند. اگرچه ولز توسط استودیوهای بزرگ به حاشیه رانده می شد، اما او در واقع یک بازیگر پول ساز بود.
در سال های واپسین زندگی، ولز در حالی که فقط به وسیلهٔ بازیگری، تبلیغات و صداگذاری امرار معاش می کرد، با یک استودیوی هالیوودی به علت سرمایه گذاری نکردن بر روی پروژه های فیلم مستقلش وارد منازعه شد. در سال ۱۹۷۵ او سومین نفری بود که پس از جان فورد و جیمز کاگنی، جایزهٔ یک عمر فعالیت را از بنیاد فیلم آمریکا ( اِی اِف آی ) دریافت می کرد. بیشتر منتقدان پس از مرگ وی به طور عمومی از او تمجید کرده اند. او هم اکنون به عنوان یکی از مهم ترین هنرمندان هنرهای دراماتیک قرن بیستم شناخته می شود. او در سال ۲۰۰۲ در نظرسنجی مؤسسه فیلم بریتانیا ( بی اف آی ) که در مورد ده کارگردان برتر سینما انجام شده بود عنوان بهترین کارگردان تمام تاریخ را کسب کرد. [ ۳] [ ۴]
اورسن ولز در کنوشا در ایالت ویسکانسین متولد شد. وی پسر دوم خانواده بود و پدرش «ریچارد هِد ولز» تولیدکنندهٔ چراغ خودرو و مادرش «بئاتریس ایوز» یک پیانیست کنسرت بود. او مشکلاتی در کودکی اش داشت. در سال ۱۹۱۹ والدینش از یکدیگر جدا شدند و او به شیکاگو، ایلینوی کوچید. در آنجا پدرش تبدیل به یک الکلی شده بود و دیگر کار نمی کرد. در ۱۰ مه ۱۹۲۴ مادرش چهار روز بعد از جشن تولد نه سالگی او، به علت بیماری یرقان فوت کرد. ریچارد ولز نیز در پانزده سالگی اورسن درگذشت. اورسن در آن زمان تازه از مدرسهٔ پسرانهٔ تاد در ووداستاک ایالت ایلینوی دانش آموخته شده بود. ولز بعدها در مصاحبه هایش اعلام داشت که احساس می کند که به پدرش خیانت کرده است و او را نادیده گرفته است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر اواسط دههٔ ۱۹۳۰ دو اقتباس تئاتری او به نام های وودو مکبث و روایت نمادگرایانهٔ جولیوس سزار در نیویورک شهرت یافتند. وی در سال ۱۹۴۱ کارگردانی، تهیه کنندگی و بازیگری در فیلم همشهری کین را به عهده گرفت و ضمناً به عنوان نویسنده نیز در آن همکاری داشت. همشهری کین در بیشتر لیست های سایت های نقد فیلم، جزو ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما محسوب می شود. [ ۲]
بقیهٔ دوران کاری او به دلایل گوناگونی مانند کمبود بودجه، دخالت بی جای استودیوها، چه در اروپا و چه در بازگشت کوتاه مدت او به هالیوود زیاد با موفقیت روبرو نبود. با همهٔ این مشکلات اتلو برندهٔ نخل طلایی جشنوارهٔ کن ۱۹۵۷ گردید و نشانی از شر نیز به جایزهٔ برتر جشنوارهٔ جهانی بروکسل نائل آمد. از دید خود ولز دو فیلم محاکمه و ناقوس های نیمه شب بهترین فیلم هایش بودند. اگرچه ولز توسط استودیوهای بزرگ به حاشیه رانده می شد، اما او در واقع یک بازیگر پول ساز بود.
در سال های واپسین زندگی، ولز در حالی که فقط به وسیلهٔ بازیگری، تبلیغات و صداگذاری امرار معاش می کرد، با یک استودیوی هالیوودی به علت سرمایه گذاری نکردن بر روی پروژه های فیلم مستقلش وارد منازعه شد. در سال ۱۹۷۵ او سومین نفری بود که پس از جان فورد و جیمز کاگنی، جایزهٔ یک عمر فعالیت را از بنیاد فیلم آمریکا ( اِی اِف آی ) دریافت می کرد. بیشتر منتقدان پس از مرگ وی به طور عمومی از او تمجید کرده اند. او هم اکنون به عنوان یکی از مهم ترین هنرمندان هنرهای دراماتیک قرن بیستم شناخته می شود. او در سال ۲۰۰۲ در نظرسنجی مؤسسه فیلم بریتانیا ( بی اف آی ) که در مورد ده کارگردان برتر سینما انجام شده بود عنوان بهترین کارگردان تمام تاریخ را کسب کرد. [ ۳] [ ۴]
اورسن ولز در کنوشا در ایالت ویسکانسین متولد شد. وی پسر دوم خانواده بود و پدرش «ریچارد هِد ولز» تولیدکنندهٔ چراغ خودرو و مادرش «بئاتریس ایوز» یک پیانیست کنسرت بود. او مشکلاتی در کودکی اش داشت. در سال ۱۹۱۹ والدینش از یکدیگر جدا شدند و او به شیکاگو، ایلینوی کوچید. در آنجا پدرش تبدیل به یک الکلی شده بود و دیگر کار نمی کرد. در ۱۰ مه ۱۹۲۴ مادرش چهار روز بعد از جشن تولد نه سالگی او، به علت بیماری یرقان فوت کرد. ریچارد ولز نیز در پانزده سالگی اورسن درگذشت. اورسن در آن زمان تازه از مدرسهٔ پسرانهٔ تاد در ووداستاک ایالت ایلینوی دانش آموخته شده بود. ولز بعدها در مصاحبه هایش اعلام داشت که احساس می کند که به پدرش خیانت کرده است و او را نادیده گرفته است.
wiki: اورسن ولز