[ویکی نور] أنیس المؤمنین در سال 938ق یعنی اوایل حکومت صفویه توسط محمد بن اسحاق حموی نوشته شده است.
کتاب در موضوع زندگانی دوازده امام تدوین شده، لیکن تاریخ دوران هر امام را هم در بر دارد. مؤلف پس از مقدمه ای طولانی در زندگی پیامبر و حوادث دوران آن حضرت، طی دوازده باب به زندگی ائمه(ع) پرداخته و در حقیقت جز حضرت زهرا(س)، شرح حال همه معصومین را آورده است. حجم مطالب هر باب تقریباً یکی است؛ مگر باب اول که درباره حضرت علی(ع) با تفصیل بیشتری پرداخته و همچنین باب ششم که مؤلف به بحث ابومسلم پرداخته است.
کتاب أنیس المؤمنین برخلاف آثار مربوط به زندگانی ائمه که فقط از آن بزرگواران سخن می گوید، فضای دوران هر امام را تا حدودی به تصویر کشیده است. قیام هایی که در زمان امام رخ داده است، از قیام مختار و شوذب خارجی و سنباد و مقنّع و بابک خرمدین تا حرکت احمد بن نصر، علیه معتزله که ضمناً نشان دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاریخی است، همه را ذکر کرده است.
حموی که به اقتضای زمان خود با رواج ابومسلم نامه ها و گرایش مردم و نویسندگان به این موضوع مخالف بوده، فصل مشبعی را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده، در ردّ ابومسلم نامه و مختارنامه ها داد سخن داده است.
چنان که مصحح کتاب اشاره کرده است، مؤلف از منابعی چون امالی و فقیه و عیون شیخ صدوق، مجالس شیخ مفید، کشف الغمة اربلی، روضه کافی، حلیة الأولیاء ابونعیم، ملل و نحل شهرستانی، تاریخ طبری و مروج الذهب بهره برده است. مصحح تلاش کرده منابع مؤلف را در پاورقی استخراج کند. وی همچنین می گوید: مؤلف پس از نام خلفا کلمات نفرین آورده که در قسمت خلفای نخست، این کلمات حذف شده تا کتاب مورد استفاده همگان باشد.
این کتاب مورد توجه و استفاده عالمان بعدی مانند مجلسی و میرلوحی قرار گرفته است.
کتاب در موضوع زندگانی دوازده امام تدوین شده، لیکن تاریخ دوران هر امام را هم در بر دارد. مؤلف پس از مقدمه ای طولانی در زندگی پیامبر و حوادث دوران آن حضرت، طی دوازده باب به زندگی ائمه(ع) پرداخته و در حقیقت جز حضرت زهرا(س)، شرح حال همه معصومین را آورده است. حجم مطالب هر باب تقریباً یکی است؛ مگر باب اول که درباره حضرت علی(ع) با تفصیل بیشتری پرداخته و همچنین باب ششم که مؤلف به بحث ابومسلم پرداخته است.
کتاب أنیس المؤمنین برخلاف آثار مربوط به زندگانی ائمه که فقط از آن بزرگواران سخن می گوید، فضای دوران هر امام را تا حدودی به تصویر کشیده است. قیام هایی که در زمان امام رخ داده است، از قیام مختار و شوذب خارجی و سنباد و مقنّع و بابک خرمدین تا حرکت احمد بن نصر، علیه معتزله که ضمناً نشان دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاریخی است، همه را ذکر کرده است.
حموی که به اقتضای زمان خود با رواج ابومسلم نامه ها و گرایش مردم و نویسندگان به این موضوع مخالف بوده، فصل مشبعی را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده، در ردّ ابومسلم نامه و مختارنامه ها داد سخن داده است.
چنان که مصحح کتاب اشاره کرده است، مؤلف از منابعی چون امالی و فقیه و عیون شیخ صدوق، مجالس شیخ مفید، کشف الغمة اربلی، روضه کافی، حلیة الأولیاء ابونعیم، ملل و نحل شهرستانی، تاریخ طبری و مروج الذهب بهره برده است. مصحح تلاش کرده منابع مؤلف را در پاورقی استخراج کند. وی همچنین می گوید: مؤلف پس از نام خلفا کلمات نفرین آورده که در قسمت خلفای نخست، این کلمات حذف شده تا کتاب مورد استفاده همگان باشد.
این کتاب مورد توجه و استفاده عالمان بعدی مانند مجلسی و میرلوحی قرار گرفته است.
wikinoor: أنیس_المؤمنین
[ویکی شیعه] انیس المؤمنین (کتاب). أنیسُ المؤمنین کتابی به زبان فارسی، اثر محمد بن اسحاق حموی دربارۀ زندگانی دوازده امام (ع). این کتاب در سال ۹۳۸ق. یعنی اوایل حکومت صفویه نوشته شده است. حموی نخست در مقدمه به زندگانی پیامبر اکرم (ص) پرداخته و سپس ابواب دوازده گانه ای را به زندگانی دوازده امام اختصاص داده است. از ویژگی های این کتاب، وجود تحلیل و نقد برخی اخبار و روایت های تاریخی و دینی است.
محمد بن اسحاق حموی چندان شناخته شده نیست. لقب وی فاضل الدین و از عالمان دینی شیعی امامی روزگار صفوی است. حموی از عالمان آگاه شیعه و در عین حال متعصب در مذهب بوده که به رغم نقد برخی دیدگاه های مشهور تاریخی، به اصول مذهب و باورهای عمومی کاملاً پایبند بوده و با تعابیر تندی از خلفا یاد می کند. وی از شاگردان محقق کرکی است. اثر دیگر حموی منهج الفاضلین فی معرفة ائمة الکاملین است که موضوع اصلی آن امامت امامان شیعه و بطلان امامت غیر آنان است و مؤلف از آن در کتاب انیس المؤمنین یاد می کند. سومین اثر او منهج النجاة درباره معجزات ائمه است. این دو اثر چاپ نشده اند.
انیس المؤمنین بر خلاف آثار مربوط به زندگانی ائمه به اوضاع اجتماعی و سیاسی روزگار ایشان نیز نگاهی افکنده و فضای دوران هر امام را تا حدودی به تصویر کشیده است؛ قیام هایی که در زمان امام رخ داده است از قیام مختار و شوذب خارجی و سنباد و مقنّع و بابک خرمدین تا حرکت احمد بن نصر علیه معتزله که ضمنا نشان دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاریخی است. حموی که به اقتضای زمان خود با رواج ابومسلم نامه ها و گرایش مردم و نویسندگان به این موضوع مخالف بوده، فصلی را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده و در ردّ ابومسلم نامه و مختارنامه ها سخن گفته است.
محمد بن اسحاق حموی چندان شناخته شده نیست. لقب وی فاضل الدین و از عالمان دینی شیعی امامی روزگار صفوی است. حموی از عالمان آگاه شیعه و در عین حال متعصب در مذهب بوده که به رغم نقد برخی دیدگاه های مشهور تاریخی، به اصول مذهب و باورهای عمومی کاملاً پایبند بوده و با تعابیر تندی از خلفا یاد می کند. وی از شاگردان محقق کرکی است. اثر دیگر حموی منهج الفاضلین فی معرفة ائمة الکاملین است که موضوع اصلی آن امامت امامان شیعه و بطلان امامت غیر آنان است و مؤلف از آن در کتاب انیس المؤمنین یاد می کند. سومین اثر او منهج النجاة درباره معجزات ائمه است. این دو اثر چاپ نشده اند.
انیس المؤمنین بر خلاف آثار مربوط به زندگانی ائمه به اوضاع اجتماعی و سیاسی روزگار ایشان نیز نگاهی افکنده و فضای دوران هر امام را تا حدودی به تصویر کشیده است؛ قیام هایی که در زمان امام رخ داده است از قیام مختار و شوذب خارجی و سنباد و مقنّع و بابک خرمدین تا حرکت احمد بن نصر علیه معتزله که ضمنا نشان دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاریخی است. حموی که به اقتضای زمان خود با رواج ابومسلم نامه ها و گرایش مردم و نویسندگان به این موضوع مخالف بوده، فصلی را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده و در ردّ ابومسلم نامه و مختارنامه ها سخن گفته است.
wikishia: انیس_المؤمنین_(کتاب)