امپراتوری مغول که در ابتدا حکومت بزرگ مغول نام گذاری شده بود، امپراتوری بزرگی بود که طی سده های ۱۳ و ۱۴ میلادی وجود داشت و به مدت ۱۶۲ سال حکومت کرد. از آسیای میانه آغاز شد و سرانجام از اروپای شرقی به دریای ژاپن کشیده شده و قسمت عظیمی از سیبری را تحت پوشش قرار می داد و به سوی جنوب پیش رفته و جنوب شرقی آسیا، شبه قاره هند و خاورمیانه را شامل می شد. به همین دلیل است که به عنوان دومین امپراتوری بزرگ در تاریخ جهان شناخته می شود. همچنین امپراتوری مغول به عنوان بزرگترین امپراتوری سده میانه معرفی می شود. [ ۳] این امپراتوری در بیشترین حد خود به ۹۷۰۰ کیلومتر ( ۶۰۰۰ مایل ) می رسد که مساحت ۳۳٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع یعنی در حدود ۲۵ درصد مساحت کل زمین را تحت پوشش قرار می داد و بر جمعیتی بالغ بر ۱۰۰ میلیون نفر حکم رانی می کرد. [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] البته این گستره در تمام این دوران نبود بلکه اوج گستردگی در سال ۱۲۹۴ میلادی بود ( یعنی ۸۸ سال بعد از تشکیل ) و پس از آن چهارپاره شده ( خانات جغتای، اردوی زرین، ایلخانان و دودمان یوآن ) و به تدریج به اضمحلال رفت و در سال ۱۳۶۸ میلادی به کلی از بین رفت.
امپراتوری مغول از وحدت قبایل مغول و تحت فرماندهی چنگیزخان به وجود آمد. چنگیز خان در سال ۱۲۰۶ به عنوان فرمانده کل مغول ها معرفی شد. امپراتوری، تحت رهبری او و فرزندانش در همه جهات جغرافیایی به سرعت رشد کرد. [ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] [ ۱۳] امپراتوری پهناوری که شرق را به غرب پیوند می داد و در نهایت به عنوان «تسویه حساب» فرهنگی در جهان عمل کرد. تحت فرماندهی مغولان، فناوری های جدید، کالاها و ایدئولوژی های مختلف در سراسر اوراسیا منتشر شد. محدوده این مبادلات از نقشه نگاری تا صنعت چاپ و از کشاورزی گرفته تا نجوم گسترش داشت. [ ۱۴] [ ۱۵] امپراتوری مغول سپس به چند پاره تقسیم شد و آخرین آن سلسلهٔ یوان بود.
دودمان لیائو سده دهم بر بیشتر مغولستان حکم می راند. شوروش قبایل جورجی در منچوری موجب پایان این حاکمیت شد. جورجی امپراتوری جین را در شمال چین جایگزین نمودند. دودمان جین سلطه کمتری بر استپ های مغولستان داشت. از این رو بسیاری از خراج گزاران پیشین علم استقلال برافراشتند و شروع به جنگ با یکدیگر در جهت رسیدن به برتری کردند. مغول ها یکی از گروه های در حال رقابت بودند. این قوم تا اواسط سده دوازدهم شکست های بزرگی از دشمنان دیرینه خود، تاتارهای استپ های غرب مغولستان و دودمان جین، متحمل گشتند و با از دست دادن جایگاه خود به عنوان نیروی تعیین کننده، به یک نیروی ضعیف بدل گردیدند که به کمک دیگران در مقابل دشمنان خود نیازمند بودند. [ ۱۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفامپراتوری مغول از وحدت قبایل مغول و تحت فرماندهی چنگیزخان به وجود آمد. چنگیز خان در سال ۱۲۰۶ به عنوان فرمانده کل مغول ها معرفی شد. امپراتوری، تحت رهبری او و فرزندانش در همه جهات جغرافیایی به سرعت رشد کرد. [ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] [ ۱۳] امپراتوری پهناوری که شرق را به غرب پیوند می داد و در نهایت به عنوان «تسویه حساب» فرهنگی در جهان عمل کرد. تحت فرماندهی مغولان، فناوری های جدید، کالاها و ایدئولوژی های مختلف در سراسر اوراسیا منتشر شد. محدوده این مبادلات از نقشه نگاری تا صنعت چاپ و از کشاورزی گرفته تا نجوم گسترش داشت. [ ۱۴] [ ۱۵] امپراتوری مغول سپس به چند پاره تقسیم شد و آخرین آن سلسلهٔ یوان بود.
دودمان لیائو سده دهم بر بیشتر مغولستان حکم می راند. شوروش قبایل جورجی در منچوری موجب پایان این حاکمیت شد. جورجی امپراتوری جین را در شمال چین جایگزین نمودند. دودمان جین سلطه کمتری بر استپ های مغولستان داشت. از این رو بسیاری از خراج گزاران پیشین علم استقلال برافراشتند و شروع به جنگ با یکدیگر در جهت رسیدن به برتری کردند. مغول ها یکی از گروه های در حال رقابت بودند. این قوم تا اواسط سده دوازدهم شکست های بزرگی از دشمنان دیرینه خود، تاتارهای استپ های غرب مغولستان و دودمان جین، متحمل گشتند و با از دست دادن جایگاه خود به عنوان نیروی تعیین کننده، به یک نیروی ضعیف بدل گردیدند که به کمک دیگران در مقابل دشمنان خود نیازمند بودند. [ ۱۶]
wiki: امپراتوری مغول