امپدوکلس یا امپدکلس یا انباذقلس ( به یونانی: Ἐμπεδοκλῆς ) ( به انگلیسی: Empedoklēs ) فیلسوف پیشاسقراطی مکتب چندگانه گرایی بود.
در مورد مرگ او داستان هایی وجود دارد که معروفترین این داستان ها این است که وی خود را به دهانه آتش فشان اتنا افکند تا مردم تصور کنند که به آسمان رفته و از خدایان بوده ولی بدبختانه کفش های معروف برنجین خود را کنار آتشفشان جای می گذارد. [ ۱]
امپدوکلس در آکراگاس واقع در سیسیل متولد گردید. حدود سال ۴۵۰. ق. م به شهرت رسید. پس از فیثاغورس، بارزترین نمایندهٔ التقاط گران علم و عرفان است. [ ۲] راسل به شوخی فیثاغورس و امپدوکلس را ترکیبی از فیلسوف و پیامبر و دانشمند و شارلاتان می خواند. سیاستمداری دموکرات بود که داعیهٔ خدایی هم داشت. [ ۳]
نقل است زنی را که به مدت ۳۰ روز مرده می پنداشته اند، زنده کرده است. [ ۳] مشهورترین افسانه ای که دربارهٔ امپدوکلس روایت کرده اند، این است که او در دهانهٔ آتشفشان اِتِنا پرید، به خیال آن که نمی میرد و جاودان می ماند. [ ۳] وی لنگه کفش خود را کنار دهانه جا گذاشت، و چون عادت داشت که کفش های برنجین بپوشد، به آسانی شناخته شد[ ۴]
البته دیوگنس لائرتیوس که این داستان را نقل می کند ما را آگاه می سازد که تیمائوس با همه این داستان ها مخالف بود و صریحاً می گوید که وی به پلوپونز عزیمت کرد و هرگز برنگشت؛ بنابراین گزارش نحوه مرگ او مشکوک است و شاعر بزرگ آلمانی هولدرلین شعری دربارهٔ مرگ افسانه وار او نوشته است، که همچنان یک بازی ناتمام شعری است.
کشف هوا به عنوان یک عنصر مادی منسوب به امپدوکلس است. [ ۲] وجود هوا را وی با این آزمایش ثابت کرد که اگر سطلی را وارونه در آب فرو ببریم، آب وارد آن نمی شود. [ ۳]
همچنین لااقل یک نمونه از نیرویی را که بعداً نیروی گریز از مرکز خوانده شد، کشف کرده بود. فهمیده بود که هرگاه یک فنجان آب را به ریسمانی ببندیم و مانند آتش گردان بگردانیم، آب از فنجان نمی ریزد. [ ۳]
امپدوکلس در زمرهٔ فیلسوفانی بود که درصدد جمع دو نظام مابعدالطبیعی اِفِسوسی و الئایی برآمدند.
در متافیزیک امپدوکلس، عناصر اربعه، متمایز و متفاوت با هم بوده و جلوه های یک مادهٔ به خصوص نیستند. [ ۲]
امپدوکلس عناصر اربعه را «سرچشمهٔ» زندگی مادّی می خواند. [ ۲] عناصر اربعه جاویدانند، ولی ممکن است به نسبت های مختلفی با هم آمیخته شوند و مواد مرکبی را که ما در طبیعت می بینیم، به وجود آورند. تغییر، تجلّی درآمیختن و جداشدن مواد است. [ ۲] «مهر» یا «عشق» عنصرها را به درآمیختن با هم، و «نفرت» یا «کین» عنصرها را به گسستن دوباره از هم وامی دارد. مهر و کین نیز عنصرهایی مادی اند. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر مورد مرگ او داستان هایی وجود دارد که معروفترین این داستان ها این است که وی خود را به دهانه آتش فشان اتنا افکند تا مردم تصور کنند که به آسمان رفته و از خدایان بوده ولی بدبختانه کفش های معروف برنجین خود را کنار آتشفشان جای می گذارد. [ ۱]
امپدوکلس در آکراگاس واقع در سیسیل متولد گردید. حدود سال ۴۵۰. ق. م به شهرت رسید. پس از فیثاغورس، بارزترین نمایندهٔ التقاط گران علم و عرفان است. [ ۲] راسل به شوخی فیثاغورس و امپدوکلس را ترکیبی از فیلسوف و پیامبر و دانشمند و شارلاتان می خواند. سیاستمداری دموکرات بود که داعیهٔ خدایی هم داشت. [ ۳]
نقل است زنی را که به مدت ۳۰ روز مرده می پنداشته اند، زنده کرده است. [ ۳] مشهورترین افسانه ای که دربارهٔ امپدوکلس روایت کرده اند، این است که او در دهانهٔ آتشفشان اِتِنا پرید، به خیال آن که نمی میرد و جاودان می ماند. [ ۳] وی لنگه کفش خود را کنار دهانه جا گذاشت، و چون عادت داشت که کفش های برنجین بپوشد، به آسانی شناخته شد[ ۴]
البته دیوگنس لائرتیوس که این داستان را نقل می کند ما را آگاه می سازد که تیمائوس با همه این داستان ها مخالف بود و صریحاً می گوید که وی به پلوپونز عزیمت کرد و هرگز برنگشت؛ بنابراین گزارش نحوه مرگ او مشکوک است و شاعر بزرگ آلمانی هولدرلین شعری دربارهٔ مرگ افسانه وار او نوشته است، که همچنان یک بازی ناتمام شعری است.
کشف هوا به عنوان یک عنصر مادی منسوب به امپدوکلس است. [ ۲] وجود هوا را وی با این آزمایش ثابت کرد که اگر سطلی را وارونه در آب فرو ببریم، آب وارد آن نمی شود. [ ۳]
همچنین لااقل یک نمونه از نیرویی را که بعداً نیروی گریز از مرکز خوانده شد، کشف کرده بود. فهمیده بود که هرگاه یک فنجان آب را به ریسمانی ببندیم و مانند آتش گردان بگردانیم، آب از فنجان نمی ریزد. [ ۳]
امپدوکلس در زمرهٔ فیلسوفانی بود که درصدد جمع دو نظام مابعدالطبیعی اِفِسوسی و الئایی برآمدند.
در متافیزیک امپدوکلس، عناصر اربعه، متمایز و متفاوت با هم بوده و جلوه های یک مادهٔ به خصوص نیستند. [ ۲]
امپدوکلس عناصر اربعه را «سرچشمهٔ» زندگی مادّی می خواند. [ ۲] عناصر اربعه جاویدانند، ولی ممکن است به نسبت های مختلفی با هم آمیخته شوند و مواد مرکبی را که ما در طبیعت می بینیم، به وجود آورند. تغییر، تجلّی درآمیختن و جداشدن مواد است. [ ۲] «مهر» یا «عشق» عنصرها را به درآمیختن با هم، و «نفرت» یا «کین» عنصرها را به گسستن دوباره از هم وامی دارد. مهر و کین نیز عنصرهایی مادی اند. [ ۲]
wiki: امپدوکلس