[ویکی فقه] ــ امتثال به انجام
عمل مطابق با دستور مولا گفته می شود. از آن در علم اصول، بحث
تجری و در فقه باب اجتهاد و تقلید سخن رفته است. ــ امتثال، انجام عمل طبق
تکلیف شرعی است.
امتثال، در
لغت به معنای فرمان برداری و اطاعت
امر مولا و در اصطلاح اصولی ها، به معنای موافقت با
تکلیف و
حرکت (اقدام عملی) به سوی انجام آن و مطابقت عمل انجام شده با واقع است، چه تکلیف،
بعثی (تکلیف به انجام فعل) باشد و چه زجری (تکلیف به ترک فعل) و چه بعث و
زجر اکید (واجب و حرام) باشد و چه غیر اکید (مستحب و مکروه).خلاصه این که: امتثال، موافقت کردن با تکلیف، در عمل و انجام متعلق آن در خارج بر وفق دستور مولا است؛ به خلاف انقیاد، که موافقت اعتقادی است.
نکته
هر چند به نظر می رسد امتثال و اطاعت به یک معنا است، اما می توان بین آن دو فرق گذاشت؛ به این بیان که «امتثال» یعنی تحقق فرمان مولا در خارج و جَری (اقدام) عملی بر طبق آن، چه
نیت مکلف به انجام آن باشد و چه نباشد. اما «اطاعت» به معنای موافقت با امر مولا در نیت (اعتقاد) و در عمل می باشد. ضمن این که «انقیاد» به معنای اطاعت اعتقادی، بدون موافقت عملی، و «تجری» به معنای
معصیت اعتقادی و امتثال عملی در خارج است. بنابراین، امتثال در برگیرنده اطاعت و تجری می باشد.
مراتب امتثال
امتثال دارای مراتب ذیل است:۱. امتثال علمی۲. امتثال ظنی۳. امتثال احتمالی
← امتثال علمی
...
[ویکی فقه] امتثال (اصول). امتثال، انجام عمل طبق تکلیف شرعی است.
امتثال، در لغت به معنای فرمان برداری و اطاعت امر مولا و در اصطلاح اصولی ها، به معنای موافقت با تکلیف و حرکت (اقدام عملی) به سوی انجام آن و مطابقت عمل انجام شده با واقع است، چه تکلیف، بعثی (تکلیف به انجام فعل) باشد و چه زجری (تکلیف به ترک فعل) و چه بعث و زجر اکید (واجب و حرام) باشد و چه غیر اکید (مستحب و مکروه).خلاصه این که: امتثال، موافقت کردن با تکلیف، در عمل و انجام متعلق آن در خارج بر وفق دستور مولا است؛ به خلاف انقیاد، که موافقت اعتقادی است.
نکته
هر چند به نظر می رسد امتثال و اطاعت به یک معنا است، اما می توان بین آن دو فرق گذاشت؛ به این بیان که «امتثال» یعنی تحقق فرمان مولا در خارج و جَری (اقدام) عملی بر طبق آن، چه نیت مکلف به انجام آن باشد و چه نباشد. اما «اطاعت» به معنای موافقت با امر مولا در نیت (اعتقاد) و در عمل می باشد. ضمن این که «انقیاد» به معنای اطاعت اعتقادی، بدون موافقت عملی، و «تجری» به معنای معصیت اعتقادی و امتثال عملی در خارج است. بنابراین، امتثال در برگیرنده اطاعت و تجری می باشد.
