امالگام دندانی

آمالگام دندانی. آمالگام دندانی یا ماده مخلوط دندانی ( Dental Amalgam ) ماده ای غیر همرنگ ( نقره ای یا سیاه ) است، که برای پر کردن دندان در مصارف دندانپزشکی از آن استفاده می شود. آمالگام دندانی، ترکیب فلز جیوه است با «پودر آمالگام». پودر آمالگام ( با آمالگام نهایی که جامد است اشتباه نشود ) حاوی نسبت مشخصی از نقره، نیکل و روی است. این پودر با جیوه ترکیب می شود. در نتیجهٔ این آلیاژ، جیوه از حالت مایع ( خالص ) به جامد ( آلیاژ ) درآمده و نهایتاً توده ای فرم پذیر و براق را جهت ترمیم دندان فراهم می سازد. شرکت های مختلفِ تولیدکنندهٔ پودر آمالگام دندانی، درصدهای مختلفی از جیوه، نقره، قلع و مس را در محصولات خود به کار می برند. در ترکیب نهایی، بیشترینِ مواد متشکله شامل جیوه ( ۵۰ درصد ) و سپس نقره است. [ ۱] [ ۲]
آمالگام به مدت بیش از صد سال است که در سراسر دنیا برای ترمیم دندان استفاده می شود. این ماده در سال ۱۸۱۲ توسط یک شیمیدان انگلیسی شناخته و در سال ۱۸۳۳ به دنیا معرفی شد. [ ۳] [ ۴]
قدیمی ترین نمونه استفاده از آمالگام به عنوان ماده پرکننده دندان دقیقاً شناخته شده نیست ولی گزارش شده است که خمیر نقره ای در سال ۶۵۹ بعد از میلاد در چین برای این امر به کار می رفت. [ ۵] قبل از آمالگام، دندان پزشکان برای پر کردن دندان از موادی چون تراشه های سنگ و صمغ و چوب پنبه و تربانتین و سرب و طلا و … استفاده می کردند. جراح مشهور آمبروز پاره ( ۱۵۱۰ – ۱۵۹۰ ) برای پر کردن دندان از سرب و چوب پنبه استفاده می کرد. در سال ۱۶۰۳ Tobias Dorn Kreilius برای تولید آمالگام فرایندی را معرفی کرد که شامل حل کردن سولفید مس با اسید قوی و افزودن جیوه و جوشاندن آن و ریختن آن در دندان می شد. [ ۶] در فرانسه ماده معدنی پرکننده ای که D'Arcet ساخت بسیار مردم پسند بود ولی برای استفاده قبل از ریختن در دندان باید جوشانده و ذوب می شد. Louis Regnart به این ترکیب، جیوه افزود و دمایی را که نیاز داشت به مقدار قابل توجهی پایین آورد و به همین خاطر، «پدر آمالگام» لقب گرفت. [ ۷] آمالگام در سال ۱۸۲۶ توسط Auguste Taveau در فرانسه جا افتاد. [ ۸] ولی قبلاً در سال ۱۸۱۶ ایجاد شده بود. در حوالی دهه ۱۸۴۰ طلا و پلاتین و نقره و قلع و سرب و آلیاژ آنها بر آمالگام ترجیح داشت. آمالگام موضوع جنجال برانگیزی بود. یکی از رساله های اولیه دندانپزشکی که توسط یکی از محققان برتر دندانپزشکی ایالات متحده در آن زمان نوشته شده بود آمالگام را «مضرترین ماده ای که تا به حال برای پر کردن دندان به کار رفته است» توصیف کرد. با این وجود، آن رساله این را پذیرفت که آمالگام مزایای ویژه ای دارد. آن رساله استفاده از آمالگام را با این منطق که «جیوه، ترکیبی مضر است» تقبیح کرد. [ ۹]