چوب پنبه

/Cubpanbe/

معنی انگلیسی:
cork, float, spigot

لغت نامه دهخدا

چوب پنبه. [ پَم ْ ب َ / ب ِ ] ( اِ مرکب ) چوب نرم و پنبه مانندی که سابقاً در روشن کردن چخماق استعمال میشدو اکنون از آن استوانه مانندی به اندازه های مختلف سازند و با آن در بطری و شیشه و غیره را مسدود سازند.( از فرهنگ نظام ). چوب درخت پخاس. ( از ناظم الاطباء ).نوعی چوب سبک که از پوست درختان مخصوص به اندازه های مختلف سازند و برای بستن سر بطری و مانند آن بکار برند. || ( اصطلاح گیاه شناسی ) سطح خارجی قسمتهای چوب شده گیاهان را چوب پنبه میپوشاند. و آن عبارتست از یک یا چند طبقه سوبری مانند کوتین عایق و غیرقابل نفوذ که گیاه را از تغییرات محیط خارج محافظت میکند و بواسطه نرسیدن مواد غذائی بسلول های آن سلول ها پرتوپلاسم و مواد حیاتی خود را از دست داده است وخالی شده اند. و هر جای ساقه یا ریشه آسیبی ببیند طبقه نازکی از آن ساخته میشود تا التیام بدهد. در هنگام پائیز که برگ از ساقه جدا میشود در محل دمبرگ نیزورقه نازکی از آن ساخته میشود. در بعضی درختان چوب پنبه ممکن است چنان ضخیم شود که بمصارف صنعتی برسد.
خواص فیزیکی و شیمیائی : از لحاظ خواص فیزیکی چوب پنبه کاملاً شبیه کوتین میباشد. از این رو در گذشته گمان میکردند که ساختمان شیمیائی آن دو نیز با یکدیگر مشابه است. ولی بررسیهای اخیر ثابت کرد که خواص شیمیائی کوتین و سوبرین ( چوب پنبه ) با یکدیگراختلاف دارند و قابل مقایسه نیست. چوب پنبه از نظر شیمیائی شبیه لیپید هاست و شامل اسید فلونیک ( O3 C22H42 ) و اسید فلوئیونیک واسید سوبرینیک C17 O3 H30 و گلیسریدها و سرین که یکی از ترکیبات مومی به فورمول ( O H32 C20 ) است میباشد. و از این رو مانند لیپیدها ( چربی ها ) صابونی میگردد و برای این منظور معرفهای مخصوصی که وسیله شناسائی و تشخیص آنها از کوتین است و بمعرفهای هونل معروف است بکار میرود و اساس آن عموماً روی صابونی کردن اسیدهای سوبرین گذاشته شده است. چوب پنبه سطح خارجی ساقه های چند ساله و ریشه را میپوشاند و عملاً جای کوتین را که صفحه نازکی بیش نیست میگیرد. پوست زرد رنگ سیب زمینی و پوست خارجی و سخت درختان و طبقات قطور چوب پنبه در درخت بلوط. چوب پنبه از تولید مواد سوبرین در غشاء بوجود می آید. ( گیاه شناسی حسین گل گلاب صص 39 -40 و گیاه شناسی حبیب اﷲ ثابتی صص 59 - 60 ).
- چوب پنبه ای شدن ؛ ( اصطلاح گیاه شناسی ) چوب پنبه ای شدن یکی از تغییراتی است که در غشاء سلول ظاهر میشود و در نتیجه آن مواد مختلفی بنام سوبرین که در نتیجه فعالیت مواد حیاتی سلول بوجود می آید روی قشر اولیه غشاء سلول رسوب میکند. بنابراین سوبرین بصورت صفحه نازکی جایگزین قشر ثانوی غشاء میگردد و در این صورت قشر مشترک و قشر اولی و سومی فاقد این ماده میباشند. خواص چوب پنبه و مواد سوبرین مشابه کوتین است. در محلول شواتزر غیر محلول است و کلرور دوزنگ یده آن را زردرنگ میسازد. مختصرتمام رنگهایی که برای رنگ آمیزی کوتین بکار میرود سوبرین را نیز رنگ آمیزی میکند. ( گیاه شناسی تألیف حبیب اﷲ ثابتی صص 58 - 59 ).

فرهنگ فارسی

( اسم ) نوعی چوب سبک که از پوست درختان مخصوص باندازه های مختلف سازند و برای بستن سر بطری و مانند آن بکار برند.

فرهنگ معین

(پَ بِ ) (اِمر. ) نوعی چوب سبک که از پوست درختان مخصوص به اندازه های مختلف سازند، و برای بستن سر بطری و مانند آن به کار برند.

فرهنگ عمید

نوعی چوب بسیارسبک و انعطاف پذیر که از پوست بعضی درختان به اندازه های مختلف می سازند و برای بستن سر بطری و ساختن برخی چیزهای دیگر به کار می رود.

فرهنگستان زبان و ادب

{suberin, cork} [زیست شناسی- علوم گیاهی] پلی استر اسید چرب که در دیوارۀ یاختۀ درون پوست و تنۀ درخت وجود دارد

دانشنامه عمومی

چوب پنبه ( Cork ) محصولی گیاهی است که از ماده آب گریز سوبرین ( Suberine ) تشکیل شده است. عمدتاً از پوست درخت بلوط چوب پنبه ای گرفته می شود.
عایق و غیرقابل نفوذ ( درمقابل مایعات و گازها ) بوده و نرم، سبک و دارای چگالی ناچیز است و بریدن و شکل دهی آن بسیار ساده است. از نظر خواص فیزیکی بسیار شبیه به کوتین ( Cutin ) می باشد. [ ۱]
چوب پنبه از ترکیبات زیر تشکیل شده است[ ۱]
• اسید فلونیک ( O3 C22H42 )
• اسید فلوئیونیک واسید سوبرینیک C17 O3 H30
• گلیسریدها
• سرین ( O H32 C20 )
صنعت چوب پنبه به عنوان صنعت دوستدار محیط زیست شناخته می شود. چرا که دارای عمر چرخه بازیافت ناچیز است. همچنین جنگلهای چوب پنبه، از بیابان زایی جلوگیری نموده و محل زندگی جانوران کمیاب و در معرض خطر است. [ ۲]
در گذشته در کنار چخماق برای روشن کردن آتش استفاده می شد. بعدها در قطعات استوانه ای شکل بریده و برای مسدود کردن درب بطری و شیشه استفاده گردید. [ ۳] حدود ۶۰٪ از کل چوب پنبه تولیدی جهان به مصرف درب بطری شراب می رسد. حدود ۸۰٪ از بطری های شراب تولید شده در جهان، سرپوش چوب پنبه ای دارند. [ ۴] امروزه علاوه بر کاربرد سرپوش بطری ها، به عنوان کفپوش و دیوارپوش نیز به کار می رود. [ ۵]
از دیگر کاربردهای چوب پنبه، صنایع تولید آلات موسیقی، نمای برخی ساختمانها، صنایع ورزشی ( بیسبال ) و حتی تمبر پستی است. [ ۴] چوب پنبه در هنر نیز کاربرد دارد. [ ۶]
سطح خارجی قسمت چوب شده برخی درختان دولپه ای و بازدانگان از چوب پنبه تشکیل می شود. بر روی قسمتهای زیرزمینی، چوبی شده و آسیب دیده گیاه، یک یا چند لایه سوبرین تشکیل می شود. عمر پروتوپلاسم یاخته های چوب پنبه ای کوتاه است. [ ۱] [ ۷]
چوب پنبه در سطح خارجی بسیاری از درختان تشکیل می شود؛ ولی تشکیل آن فقط در پاره ای از درختان آنقدر زیاد است که به مصرف صنعتی می رسد. درخت بلوط چوب پنبه ای از جمله درختانی است که چوب پنبه از پوست آن تولید می شود. برداشت اول محصول معمولا کیفیت مطلوبی نداشته و برای ساخت کفپوش، کفش، عایق و محصولات صنعتی دیگر به کار گرفته می شود. [ ۱] [ ۸] پرتغال، اسپانیا و ایتالیا، بزرگترین تولیدکنندگان چوب پنبه در جهان هستند. [ ۲]
عکس چوب پنبهعکس چوب پنبه
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

چوب پنبه (cork)
لایۀ بیرونی سبک و ضد آب پوست درختان. تقریباً شاخه ها و ریشه های همۀ درختان و درختچه ها را می پوشاند. بلوط چوب پنبه، (Quercus suber)، که بومی جنوب اروپا و شمال افریقا است، در بسیاری از کشورها کاشته می شود. لایه های بیرونی پوست این درخت به شکلی استثنایی ضخیم است و از آن چوب پنبۀ تجارتی تهیه می کنند.

مترادف ها

stopper (اسم)
مسدود کننده، چوب پنبه، جلوگیری کننده، توپی، سربطری

cork (اسم)
چوب پنبه، چوب پنبه ای، بافت چوب پنبه درخت بلوط

فارسی به عربی

سدادة , فلینة

پیشنهاد کاربران

سربند. [ س َ ب َ ] ( اِ مرکب ) پنبه یا جامه و یا چوبی که بر دهانه ٔ شیشه فروبرند تا مظروف از ریختن و تباهی مصون ماند. آنچه بر سرظرفی چرمین یا از شیشه و غیره بندند از جامه و چرم و غیره. ( یادداشت مؤلف ) .
چوب پنبه : [اصطلاح صنعت چوب] نوعی از بافت‏های گیاهی است که جدار یاخته‏ های آن به ماده به نام Suberin آغشته شده و کم و بیش ضخیم می‏ باشد .

بپرس