الیاس شاه

حاجی الیاس معروف به شمس الدین الیاس شاه ( بنگالی: শামসুদ্দীন ইলিয়াস শাহ ) بنیانگذار سلطان نشین بنگال و دودمان الیاس شاهی بود. این دودمان با یک فاصله ۲۱ ساله در اوایل قرن پانزدهم که توسط دودمان گانشا در حکومتشان افتاد، مجموعاً به مدت ۱۴۵ سال ( ۱۳۴۲–۱۴۸۷ ) حکومت کردند.
الیاس شاه در سیستان به دنیا آمد. او فردی پیرو مذهب سنی بود، که به مقاماتی سلطان نشین دهلی رسید. در اوایل قرن چهاردهم، سلطان نشین دهلی، بنگال را به سه استان با مرکزیت شهرهای ساتگائون در بنگال جنوبی، سونارگائون در بنگال شرقی و لاخنائوتی در بنگال شمالی تقسیم کرد. هدف این کار، بهبود تسلط ضعیف دهلی بر منطقه بنگال بود. سپس الیاس شاه به فرمانداری ساتگان منصوب شد. در اواسط قرن چهاردهم، فرمانداران این سه شهر اعلام استقلال کردند. سپس این سه شهر، شروع به جنگ و درگیری با یکدیگر کردند. الیاس شاه سرانجام توانست، حاکم لاخنائوتی، علاءالدین علی شاه، و حاکم سونارگائون، اختیار الدین قاضی شاه را شکست دهد. او بنگال را به یک سلطان نشین مستقل تبدیل کرده، سپس پایتخت خود را در شهر پاندوآ تأسیس کرد.
پس تأسیس سلطان نشین بنگال، الیاس جنگی را علیه سلطان نشین دهلی به راه انداخت تا آن ها استقلال بنگال را بپزیرند. او به سراسر شهرهای بخش شرقی شبه قاره حمله کرده و اولین حاکم مسلمانی شد که به دره کاتماندو حمله می کرد.
او اصالتاً ترک بود. [ ۱] [ ۲] در مورد این که آیا الیاس در سیستان به دنیا آمده است یا نه، دیدگاه های متناقضی وجود دارد، اگرچه اتفاق نظر وجود دارد که منشأ او قطعاً در منطقه سیستان در شرق ایران امروزی و جنوب افغانستان است. [ ۳] به گفته Syed A M R Haque، این پیشینیان او بودند که برای اولین بار به عنوان مبلغان مسلمان به شبه قاره آمدند و در سال ۱۲۲۷ توسط سلطان نشین دهلی در بنگال به خانواده او یک جاگیر اعطا شد. الیاس یک مسلمان سنی مذهب بود.
بر اساس روایتی از دورگاچاندرا سانیال، او در راه سونارگان بود که با یک بیوه برهمن بنگالی از باجرایوگینی، بیکرامپور که اسلام را پذیرفته بود و نام فیلوماتی بیگم را به خود گرفته بود، ازدواج کرد، و بعداً صاحب دو پسر و چند دختر شدند. که شاهزاده سکندر یکی از آن ها بود. سانیال می افزاید که این ازدواج در ابتدا مورد اعتراض برهمین های طبقه بالا قرار گرفت، زیرا ازدواج مجدد بیوه ها در هندوئیسم مجاز نبود. [ ۴] [ ۵] با این وجود، الیاس نکاح را انجام داد، زیرا نمی توانست اجازه دهد که دختر به عنوان یک طرد شده در جامعه خود زندگی کند یا به فحشا بیفتد. [ ۶] این روایت توسط دینش چاندرا سن تأیید شده، با این حال، بسیاری از مورخان مشهور مانند آر دی بانرجی و احمد حسن دانی، روایت سانیال را رد کرده اند، زیرا هیچ منبع تاریخی به جز نقل قول هایی از «میر فرازند حسین» که در تواریخ مسلمانان برای تاریخ هند آمده برای آن وجود ندارد. دانی روایت سانیال را تخیلی و صرفاً تلاشی برای تجلیل از تاریخ سانیال و بهادری برهمن وارندرا می داند. [ ۷] بانرجی این سؤال را مطرح کرد که آیا سانیال قبل از نوشتن کتابش تاکنون کتاب های تاریخی قبلی را خوانده است زیرا اشتباهات متعددی در مورد اعضا و تاریخ دودمان الیاس شاهی داشته است. عبدالکریم نیز با استناد به نالینی کانتا باتاسالی، اشاره می کند که الیاس براساس سنت با یک زن هندو ازدواج کرد، البته نامی فیلوماتی نمی برد.