الصحاح

[ویکی فقه] الصحاح (کتاب). «الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)» اثر اسماعیل بن حماد جوهری فارابی ، از مهم ترین معاجم زبان عربی که در شش جلد منتشر شده است. مولف، کتابش را به ابو منصور عبد الرحیم بن محمد بیشکی تقدیم کرده است. کتاب در شش جلد منتشر شده است.
در ابتدای اثر چند مقدمه به قلم محقق کتاب احمد عبدالغفور عطار و عباس محمود العقاد آمده است. مولف، مبدع سبک جدیدی در تدوین معاجم لغت می باشد بدین صورت که معجم، برابر تعداد حروف الفباء ، به ۲۸ باب تقسیم شده و هر باب حاوی کلماتی است که لام الفعل آنها همان حرف است؛ آن گاه در هر باب به تعداد حروف هجا، بر مبنای فاء الفعل، فصول ذکر شده اند و هر فصل نشان دهنده کلماتی است که در ذیل آن باب، فاء الفعلشان همان حرف خواهد بود و در چینش کلمات ذیل هر فصل، محوریت با عین الفعل می باشد و آن نیز به ترتیب حروف الفبا از آغاز تا پایان خواهد بود بدین ترتیب کلمات رباعی و خماسی بعد از ثلاثی قرار می گیرند.
گزارش محتوا
مقدمه مفصلی در ابتدای کتاب به قلم عباس محمود العقاد نوشته شده است که حاوی مطالب ارزشمندی درباره تاریخچه علم لغت ، منابع آن، مکاتب علم لغت و نیز اطلاعات مفیدی درباره کتاب صحاح جوهری است.جلد اول حاوی ترجمه لغاتی است که لام الفعل آنها الف، باء، تاء، ثاء، جیم، حاء و خاء است.در سایر مجلدات کتاب نیز به ترتیب واژگان تعدادی از حروف ذکر شده است.نویسنده در کتاب خود به طور فراوان به اشعار شعرای عرب، اقوال پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و صحابه، و همچنین به اقوال بسیاری از علمای نحو و لغت استناد کرده است.ذکر این نکته نیز لازم است که با مراجعه به کتاب می توان سختی استفاده از این کتاب را دریافت و می توان گفت کار او با همه ظرافت و دقتش دارای یک پیچیدگی خاص می باشد.
← دیدگاه علماء
اسماعیل بن حماد جوهری فارابی
منبع
...