الشتر

اَلِشتَر مرکز شهرستان سلسله در شمال استان لرستان در غرب ایران است. بر اساس مستندات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، شهرداری الشتر از سال ۱۳۴۰ خورشیدی تأسیس شده و در سال ۱۴۰۱، درجه شهرداری این شهر ۷ بوده است. [ ۴]
برخی خاورشناسان سرزمین کهن الشتر را همان «نیسا» دانسته اند که داریوش در کتیبه بیستون از آن یاد کرده است، ولی پورداود در این نظریه تردید کرده است، زیرا نیسای یاد شده متعلق به دوره ماد، و از مکان های مهم پرورش اسب بوده است[ نیازمند منبع] ( ص ۲۸۸–۲۹۰ ) . آثاری چون سفال های منقوش و اشیاء برنزی که در دشت الشتر کشف شده اند، نشانه آبادانی این سرزمین در دوره های کهن است ( استاین، ۲۹۱–۲۷۷؛ گدار، ۲۵، ۲۶؛ واندنبرگ، ۹۵ ) . حمدالله مستوفی به وجود آتشکده اروخش ( یا اردخش، اردحش، اروحش ) که قبلاً در آنجا وجود داشته، اشاره کرده است ( ص ۱۰۷ ) . اصطخری به موقعیت مکانی الشتر اشاره کرده، و آنجا را از شهرهای جبال دانسته که در ۱۰ فرسخی نهاوند و ۱۲ فرسخی شاپورخواست بوده است ( ص ۱۹۷ ) . ابن حوقل الشتر را در میان راه ری به شاپورخواست نوشته است ( ۲/۳۵۸ . در حدود سده ۶ ه‍. ق الشتر از تختگاه های برسقیان بوده است ( ظهیرالدین، ۵۶؛ راوندی، ۲۲۹ ) . در نیمه نخست همان سده در الشتر، گروهی از امیران با برسقِ الشتر ضد مسعود بن ملکشاه سلجوقی هم عهد شدند. سلطان پس از آگاهی به الشتر رفت و امیران از کرده خویش پشیمان شدند و سلطان نیز از گناه آنان درگذشت ( همان جا ) ، اما طغرل پس از شکست از برادرش مسعود هنگام فرار به سوی خوزستان، وزیر خویش خواجه قوام الدین درگزینی را در الشتر به دار آویخت ( ظهیرالدین، ۵۵ ) . در دوره صفویه حکومت الشتر به امیران کرد ( ولادمیر الکسیویچ ایوانف می گوید نام کرد در سده های میانه ( کم و بیش از سده پنجم میلادی تا شانزدهم میلادی ) نامی بود که بر همه رمه گران و کوچ گران ایرانی اطلاق می شد ) . [۳ سپرده شد ( اسکندربیک، ۱۴۱ ) . در اواخر سده ۱۳ش، دژ استواری که قلعه مظفری نام گرفت، در خاور الشتر، توسط مهدی خان امیرالعشایر و مهرعلی خان امیر منظم ساخته شد ( فرهنگ جغرافیایی ایران، ۶/۲۱ ) . مدتی مهرعلی خان در این قلعه حکمرانی کرد و موجبات ناامنی در شمال لرستان را فراهم آورد، ولی سرانجام توسط حاکم نظامی لرستان دستگیر و اعدام شد ( استارک، ۲۱، ۲۲ ) . می توان گفت که این ناامنی ها مانع آبادانی الشتر در سده های اخیر بوده است ( ظل السلطان، ۶۰۸؛ استارک، ۲۲ ) . این آبادی مدتی به نام قلعة مظفری و مرکز دهستان الشتر شناخته می شد ( فرهنگ جغرافیایی ایران، همان جا؛ اسامی…، ۲۷۶، ۲۷۸؛ گزارش…، ۱۰ ) . همچنین در آغاز سده حاضر به این نواحی «سلسله» نیز گفته می شده است و ییلاق برخی ایلات و طوایف لک مانند ترکاشوند، یوسف وند و حسن وند و کولی وند بوده که بیشتر آن ها در ۱۳۱۲ش تخته قاپو شدند ( کریمی، ۱۶۰؛ رزم آرا، ۹۶، ۹۷، ۱۰۷، ۱۱۲. در تاریخ های گذشتگان از جمله تاریخ گزیده نوشته حمدالله مستوفی از شانزده ولایت به عنوان لرستان یاد شده است. حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری در بخش کردستان و شانزده ولایت آن را آورده است: خوزستان و آن شانزده ولایت است و حدودش به ولایات عرب و خوزستان و عراق عجم و آذربایجان و دیاربکر پیوسته است. آلانی، الیشتر، بهار، خفتیان، دربند، تاج خاتون، دربند رنگی، دزبیل، دینور، سلطان آباد، چمچمال، شهر زور، کرمانشاه ( قرمیسین ) هرسین، وسطام. [ ۵]

اَلَشْتَر
(یا: قلعۀ مظفری؛ الیشتر) شهری در استان لرستان و مرکز اداری شهرستان سلسله. با ارتفاع ۱,۶۲۰ متر، در ناحیه ای کوهستانی، در۴۲.۵کیلومتری شمال غربی خرم آباد، یازده کیلومتری شرق راه خرم آباد به کرمانشاه، قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و نیمه خشک و جمعیت آن ۲۸,۶۰۳ نفر است (۱۳۸۵).