الرژی

آلرژی. آلرژی ( به فرانسوی: allergie ) [ ۱] یا حساسیت واکنش بیش از اندازه سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل گوناگون است. کسانی که دچار حساسیت می شوند دارای دستگاه ایمنی فوق هوشیار هستند که در برابر مواد ظاهراً بی زیان موجود در محل زندگیشان واکنشی بیش از اندازه نشان می دهند. برای نمونه گرده گیاهان می تواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را چنان برانگیزاند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده است. حساسیت یک بیماری بسیار شایع است و کمابیش از هر ده نفر، دو نفر به گونه ای از آن دچار هستند. نتایج یک پژوهش در دانشگاه اوتاگ نشان می دهد کودکانی که به مکیدن انگشت شست یا جویدن ناخن دست خود عادت دارند کمتر با خطر دچار شدن به آلرژی رو در رو هستند. اگر چه به تشویق این نوع از رفتار در کودکان سفارش نمی شود اما ظاهراً این عادت ها از جنبه های مثبت انکار نکردنی نیز برخوردارند. [ ۲]
هنگامی که یک سیستم ایمنی افراطی در معرض یک ماده حساسیت زا قرار می گیرد چند رویداد رخ می دهند:
• بدن برای مبارزه با ماده یاد شده آغاز به ساختن گونه ویژه ای پادتن می کند که IgE نام دارد.
• پادتن ها به گونه ای سلول خونی که ماست سل mast cell نام دارد می پیوندند. این سلول ها در دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی که جایگاه اصلی ورود عوامل آلرژی زا هستند فراوانند.
• ماست سل ها با ترکیدنشان مواد شیمیایی گوناگونی مانند هیستامین و اینترلوکین را آزاد می کنند که عامل اصلی بروز بسیاری از نشانه های آلرژی است که از این نشانه ها می توان از خارش گلو، آبریزش بینی، ریزش اشک، عطسه و سرفه نام برد.
اگر ماده حساسیت زا در هوا باشد واکنش آلرژیک در چشم ، بینی و ریه رخ می دهد و اگر این ماده خورده شود واکنش آلرژیک در دهان، معده و سایر بخش های دستگاه گوارش بروز می کند. گاهی واسطه های شیمیایی آزاد شده در بدن به قدری زیاد هستند که نشانه های بسیار حادی نظیر کهیر، کاهش فشار خون، شوک الکتریکی یا بیهوشی نیز به بار می آیند.
نشانه های آلرژی را می توان به سه دسته خفیف، متوسط و حاد تقسیم کرد.
• واکنش خفیف شامل نشانه هایی است که یک بخش از بدن را تحت تأثیر قرار می دهند، مانند التهاب، خارش و آبریزش از چشم. علایم خفیف به بخش های دیگر بدن منتقل نمی شوند.
• نشانه های واکنش متوسط در بخش های گوناگون بدن پخش می شوند و خارش چشم ممکن است به خارش گلو و تنگی نفس هم بینجامد.
• واکنش حاد که آنافیلاکسی ( anaphylaxis ) نام دارد نادر است و یک موقعیت خطرناک بوده و از مواردی است که در میان فوریت های پزشکی قرار دارند. در چنین مواردی آلرژی در همه بدن منتشر می شود. این حالت ممکن است با خارش چشم و چهره آغاز شود و در چند دقیقه به تندی در همه جای بدن پخش شود و نشانه های جدی تری چون درد معده، گرفتگی ماهیچه ها، تهوع و اسهال را در پی داشته و در عین حال درجه التهاب مجاری تنفسی و گوارشی به اندازه ای برسد که تنفس و بلع بسیار دشوار شود. آشفتگی ذهنی و سرگیجه نیز از نشانه های حساسیت هستند زیرا آنافیلاکسی کاهش شدید فشار خون را نیز در پی دارد.

آلرژی. رجوع شود به:حساسیت (پزشکی)