الرسائل العشر

[ویکی فقه] الرسائل العشر (ابهام زدایی). الرسائل العشر ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • الرسائل العشر (امام خمینی)، تالیف آیت الله العظمی حضرت امام روح الله موسوی خمینی• الرسائل العشر (شیخ طوسی)، تألیف ابو جعفر محمد بن حسن بن علی طوسی، معروف به شیخ الطائفة، شیخ طوسی ( م ۴۶۰ ق)• الرسائل العشر لابن فهد حلی (کتاب)، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق)• الرسائل العشر (المحرر فی الفتوی )، نام دیگر کتاب المحرر فی فقه الاثنی عشر، به صورت فقه فتوایی، نوشته ابن فهد حلی• الرسائل العشر (اللمعة الجلیّة فی معرفة النیة )، کتاب فقهی تالیف ابن فهد حلی• الرسائل العشر (الموجز الحاوی لتحریر الفتاوی )، رساله فقهی به سبک فقه رساله ای، نوشته ابن فهد حلی• الرسائل العشر (جوابات المسائل البحرانیّة )، رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی• الرسائل العشر (جوابات المسائل الشامیة الأولی )، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی• الرسائل العشر (رسالة وجیزة فی واجبات الحج )، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی• الرسائل العشر (غایة الإیجاز لخائف الإعواز )، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی• الرسائل العشر (کفایة المحتاج إلی مناسک الحج )، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی• الرسائل العشر (مصباح المبتدی و هدایة المقتدی )، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی • الرسائل العشر (نبذة الباغی فیما لا بدّ من آداب الداعی )، تالیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (اللمعة الجلیّة فی معرفة النیة ). اللمعة الجلیة فی معرفة النیة کتاب فقهی تالیف ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
در این کتاب مباحث مربوط به نیت در قسمت عبادات فقه بررسی شده است. سبک نگارش آن، فقه رساله ای و فتوایی است و در موارد نادری مثل صفحۀ ۲۶۹، چهرۀ استدلالی دارد.در کتاب های فقهی قدماء بررسی مستقل مسائل مربوط به نیت سابقۀ طولانی داشته و کتاب هایی نظیر «الفخریة فی معرفة النیة» از فخر المحققین (م ۷۷۱ ق)، «جواهر الکلمات» تالیف مفلح بن حسن بن راشد (از علمای قرن نهم)، «رسالة فی النیة» (م ۹۶۵ ق) و غیر آنها تدوین و تالیف شده است.این کتاب از زمان نگارش مورد توجه فقهای بزرگ واقع شده.ابن طی فقعانی (م ۸۵۵ ق) در «الدر المنضود»،فاضل هندی (م ۱۱۳۷ ق) در «کشف اللثام»،سید محمد جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق) در «مفتاح الکرامة»،سید علی طباطبایی (م ۱۲۳۱ ق) در «ریاض المسائل»،شیخ انصاری (م ۱۲۸۱ ق) در «رسائل فقهیة» به آن استناد نموده اند.در الذریعة به حاشیۀ شیخ یحیی بن حسین بحرانی یزدی، شاگرد محقق کرکی بر این کتاب اشاره شده است. مؤلف در مقدمۀ کتاب دربارۀ آن می نویسد: فهذه المقدمة الموسومة به اللمعة الجلیة فی معرفة النیة و هی مع اشتمالها علی فروع غریبة و نکات عجیبة، حلوة الطعم، لذیذة المغنم عملتها واجبا بوضعها الثواب.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (اللمعه الجلیه فی معرفه النیه ). اللمعة الجلیة فی معرفة النیة کتاب فقهی تالیف ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
در این کتاب مباحث مربوط به نیت در قسمت عبادات فقه بررسی شده است. سبک نگارش آن، فقه رساله ای و فتوایی است و در موارد نادری مثل صفحۀ ۲۶۹، چهرۀ استدلالی دارد.در کتاب های فقهی قدماء بررسی مستقل مسائل مربوط به نیت سابقۀ طولانی داشته و کتاب هایی نظیر «الفخریة فی معرفة النیة» از فخر المحققین (م ۷۷۱ ق)، «جواهر الکلمات» تالیف مفلح بن حسن بن راشد (از علمای قرن نهم)، «رسالة فی النیة» (م ۹۶۵ ق) و غیر آنها تدوین و تالیف شده است.این کتاب از زمان نگارش مورد توجه فقهای بزرگ واقع شده.ابن طی فقعانی (م ۸۵۵ ق) در «الدر المنضود»،فاضل هندی (م ۱۱۳۷ ق) در «کشف اللثام»،سید محمد جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق) در «مفتاح الکرامة»،سید علی طباطبایی (م ۱۲۳۱ ق) در «ریاض المسائل»،شیخ انصاری (م ۱۲۸۱ ق) در «رسائل فقهیة» به آن استناد نموده اند.در الذریعة به حاشیۀ شیخ یحیی بن حسین بحرانی یزدی، شاگرد محقق کرکی بر این کتاب اشاره شده است. مؤلف در مقدمۀ کتاب دربارۀ آن می نویسد: فهذه المقدمة الموسومة به اللمعة الجلیة فی معرفة النیة و هی مع اشتمالها علی فروع غریبة و نکات عجیبة، حلوة الطعم، لذیذة المغنم عملتها واجبا بوضعها الثواب.
نسخه ها
از تاریخ تالیف کتاب اطلاع دقیقی در دست نیست.در الذریعة به نسخه هایی از کتابخانۀ خوانساری در نجف، حاج آقا در اصفهان، شیخ علی کاشف الغطاء، محمد علی هبة الدین و نسخۀ سید مهدی در کویت که مربوط به عصر مصنف می باشد، اشاره شده است.همچنین به نسخه هایی از آستان قدس رضوی، دانشگاه تهران، با شمارۀ ۲۳۱۲ به خط رضی الدین مربوط به سال ۹۵۲ ق ذکر شده است.در مقدمه ای بر فقه شیعه نیز به نسخه های دانشگاه تهران، کتابخانۀ آیة الله گلپایگانی ، آیة الله مرعشی، آستان قدس رضوی و غیر آنها اشاره شده است.در چاپ کتاب موجود از نسخه های خطی متعددی استفاده شده است و همچنین از نسخۀ چاپی آن در مجلة تراثنا استفاده شده است.
فهرست مطالب
مباحث کتاب در یک مقدمه و ۹ باب مطرح شده است.در مقدمۀ وجوب نیت و حقیقت آن مطرح شده و در ۹ فصل بعدی به تعداد ابواب عبادات مباحث مربوط به نیت در طهارت، صلاة، زکاة، خمس، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر بیان شده است.
ویژگی ها
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (المحرر فی الفتوی ). المحرر فی الفتوی نام دیگر کتاب: المحرر فی فقه الاثنی عشر، به صورت فقه فتوایی، نوشته ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب به صورت فقه فتوایی و رساله های عملیۀ متداول تالیف شده است و اگرچه مؤلف قصد داشته که یک دورۀ فقه را در چهار قسمت عبادات، معاملات، ایقاعات و احکام بیان نماید اما فقط کتاب های طهارت، صلاة، زکاة، خمس، صوم، اعتکاف و قسمتی از حج تا ابتدای بحث حصر و صد را توانسته است تالیف نماید.وی در خطبۀ کتاب در معرفی آن می نویسد: قد بینت فی هذا المختصر ما یحتاج الیه المکلف فی معرفة عباداته و معاملاته علی وجه الایجاز و الاختصار و سمیته ب «المحرر فی الفتوی». در این مختصر، آنچه مکلف در شناخت عبادات و معاملات نیاز دارد به نحو مختصر و موجز بیان کردم و آن را المحرر فی الفتوی نامیدم.این کتاب از زمان نگارش مورد توجه واقع شده و در کتاب های «روض الجنان»، «کشف اللثام»، «مفتاح الکرامة»، «مستند الشیعة»، «جواهر الکلام»، «کتاب الطهارة» شیخ انصاری به آن استناد و نظریات و فتاوی آن بررسی شده است.این کتاب توسط ملا شرف الدین شیفنکی (م ۹۰۷ ق) که از شاگردان قوام الدین کلباوی بوده است شرح زده شده است.
علت تالیف و نام کتاب
در الذریعة به نقل از مجالس المؤمنین و نامۀ دانشوران و کشف الحجب داستانی نقل شده که: ابن فهد در خواب سید مرتضی را دیده و از او درخواست نموده کتابی را بنویسد که «یحرر المسائل و یسهل الادلة و یکون اوله بعد البسملة: الحمد لله المتقدس بکماله عن مشابهة المخلوقات».یعنی مسائل فقهی را تحریر و پاکسازی نماید و دلائل فقهی را آسان بیان نماید و ابتدای آن را با این کلمات آغاز کند: حمد فقط برای خداوندی است که به سبب کمالش از مشابهت با مخلوقات منزه است. ابن فهد پس از بیدار شدن کتاب را با تناسب با صفت یحرر المسائل به «المحرر» نام گذاری و تالیف آن را آغاز نموده است.اگرچه در کتاب مجالس المؤمنین و کتاب های پس از آن نام کتاب «التحریر» ذکر شده است اما همان طور که آقا بزرگ در الذریعة به نقل از امل الآمل، الریاض و روضات الجنات و نسخۀ خطی شیخ هادی کاشف الغطاء ذکر نموده است نام صحیح آن «المحرر» است. لازم به ذکر است که اولا خطبۀ کتاب «المحرر» با این عبارت آغاز شده است: الحمد لله رب مسبب الاسباب و مسهل الاصعاب. که با خطبه ای که در خواب از وی خواسته شده است و ثانیا بر خلاف آنچه در درخواست سید مرتضی ذکر شده است که کتاب به سبک فقه استدلالی نوشته شده و در بردارندۀ مسائل فقهی باشد، کتاب به سبک فقه فتوایی نوشته شده است.
تاریخ انتشار
کتاب موجود در سال ۱۴۰۹ در کتابخانۀ عمومی آیة الله عظمی مرعشی نجفی در شهر قم چاپ شده است. تحقیق و تصحیح کتاب توسط سید مهدی رجایی انجام شده است.
تاریخ تالیف
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (الموجز الحاوی لتحریر الفتاوی ). الموجز الحاوی لتحریر الفتاوی رساله فقهی است به سبک فقه رساله ای نوشته ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ کتاب های طهارة و صلاة و قسمتی از زکات است که به سبک فقه رساله ای نوشته شده است. اگرچه مؤلف قصد داشته است که سایر کتاب های قسمت عبادات و همین طور قسمت های معاملات، ایقاعات و احکام را تالیف نماید اما موفق به این کار نشده است.در این کتاب مهم ترین مسائل و فروع فقهی با مختصرترین عبارت ها با متنی روان و بدون ذکر آیات، روایات و اقوال فقهاء گردآوری شده است.از آن جایی که این کتاب از اعتبار علمی خاصی بر خورداراست، شاگرد وی شیخ مفلح بن حسن صیمری (زنده در ۸۸۷ ق)، در سال ۸۷۸ ق آن را شرح زده است و آن را «کشف الالتباس عن موجز ابی العباس» نامیده است.
تاریخ تالیف
با توجه به دو نسخۀ خطی مجلس شورای اسلامی و برینستون که در کتاب مقدمه ای بر فقه شیعه ذکر شده و مربوط به سال ۸۲۲ ق هستند، این کتاب قبل از سال ۸۲۱ ق تالیف شده است.
نسخه ها
در الذریعة به نسخه های خطی کتابخانۀ محمد حسین قمشه ای (مربوط به سال ۸۵۳ ق) و نسخۀ کتاب های شیخ جواد محیی الدین نجفی (مربوط به سال ۹۶۶ ق) و نسخۀ کتاب های شیخ هادی کاشف الغطاء (مربوط به ۹۶۸ ق) اشاره شده است. و همین طور در نسخۀ شیخ هادی کاشف الغطاء که همراه المحرر فی فقه الاثنی عشر است ذکر شده است. در مقدمه ای بر فقه شیعه به نسخه های خطی متعددی مثل کتابخانه های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران، آستان قدس رضوی، آیة الله گلپایگانی و غیر آنان اشاره شده است. در چاپ کتاب موجود از نسخه های کتابخانۀ آیة الله مرعشی و کتابخانۀ آستان قدس رضوی استفاده شده است که به نسخۀ کتابخانۀ آیة الله مرعشی با رمز «ن» و نسخۀ آستان قدس رضوی با رمز «ق» اشاره شده است.
فهرست مطالب
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (امام خمینی). الرسائل العشر، تالیف آیة الله العظمی حضرت امام روح الله موسوی خمینی است.
در روزهای تعطیل و روزهای نزدیک به آن، برای این که طلبه ها در اوقات فراغت به درس و تحصیل مشغول باشند و از مطالب عملی بهرمند گردند، اساتید حوزه در این ایام مباحث مختصری را تدریس می کنند، استاد گرانقدر حوزه امام راحل نیز همین شیوه را دنبال کردند و در طی دروس فقه و اصول، مباحث سودمند و مشکلی را تدریس فرمودند که برخی از آنها را در رساله های مختصر و ارزشمندی نوشته اند.
گزارش محتوا
مباحث اصولی ای که در این اثر به آن پرداخته شده است، عبارتند از:
← التقیة
امام خمینی (قدس سره) سه رساله دیگر نیز دارند که به این شیوه تقدیم نمودند:۱- المسائل المستحدثة .۲- حکم من شغله السفر و من شغله فی السفر .۳- حکم قضاء الصلوات عن المیت .
← فواید پنجگانه
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (جوابات المسائل البحرانیه ). جوابات المسائل البحرانیة، رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ ۱۸ مساله از مسائل فقهی است که به سبک فقه رساله ای نوشته شده است.این مسائل شامل نماز خورشید گرفتگی، خمس، حج، شرکت، نذر، جهاد، قصاص و غیر آن است که به صورت منظم و با بیان تقسیمات مختلف مساله به آنها جواب داده شده است.از آن جایی که این کتاب در سال های آخر عمر مؤلف تالیف شده است از ارزش علمی والایی برخوردار است. در پایان کتاب آمده است: کتبت هذه الاجوبة فی یوم سادس و عشرین شؤال من سنة اربعین و ثمان مائة (۸۴۰ ق).
نسخه ها
در الذریعة به نسخه ای از آستان قدس رضوی اشاره نموده است.در کتاب مقدمه ای بر فقه شیعه به سه نسخۀ خطی کتابخانه های آستان قدس رضوی، مجلس شورای اسلامی، ملک در تهران اشاره شده است.کتاب موجود با نسخۀ آستان قدس رضوی مقابله و تصحیح شده است. در این نسخه کلمات و عبارت های نارسایی وجود دارد که قابل استفاده نیست و به همان صورت در کتاب چاپ شده است. وی در مورد همراهی با ظالم در جنگ در جواب مسالۀ ۸ این گونه می نویسد: لا تجوز مساعدة الجائر و الجهاد معه و کل هذه الخیالات لا تبیح ذلک و علی من ابتلی بذلک ان یهاجر من تلک البلاد.
منابع
- کشف الحجب، ص۵۰۵.- الذریعة، ج۵، ص۲۱۵، ج۲۰، ص۳۳۸.- بحار الانوار، ج۱۱۰، ص۱۶۶.
عناوین مرتبط
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (جوابات المسائل البحرانیّة ). جوابات المسائل البحرانیة، رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ ۱۸ مساله از مسائل فقهی است که به سبک فقه رساله ای نوشته شده است.این مسائل شامل نماز خورشید گرفتگی، خمس، حج، شرکت، نذر، جهاد، قصاص و غیر آن است که به صورت منظم و با بیان تقسیمات مختلف مساله به آنها جواب داده شده است.از آن جایی که این کتاب در سال های آخر عمر مؤلف تالیف شده است از ارزش علمی والایی برخوردار است. در پایان کتاب آمده است: کتبت هذه الاجوبة فی یوم سادس و عشرین شؤال من سنة اربعین و ثمان مائة (۸۴۰ ق).

[ویکی فقه] الرسائل العشر (جوابات المسائل الشامیة الأولی ). جوابات المسائل الشامیة الاولی نام های دیگر کتاب: المسائل الشامیة فی فقه الامامیة و المسائل الشامیات رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب شامل ۲۰۴ مسالۀ فقهی است که فقیه فاضل شیخ ظهیر الدین محمد بن علی بن حسام عینائی عاملی (زنده در ۸۶۰ ق) از ابن فهد حلی سؤال نموده است و جواب های او را شاگردش شیخ زین الدین علی بن فضل هیکل حلی به درخواست مؤلف بر اساس ترتیب کتاب های فقهی از طهارت تا دیات مرتب و گردآوری کرده است.از آنجایی که شیخ ظهیر الدین از فضلا و بزرگان از فقهای شام بوده و سؤال های وی دقیق و عالمانه طرح شده و گاهی نیز از مطالب کتاب های فقهی نیز سؤال شده است، جواب های ابن فهد نیز به همان گونه عالمانه و عمیق است.کتاب به سبک نیمه استدلالی نوشته شده که گاهی با استناد به روایات یا اقوال فقها و اصول عملیه آمیخته است.ابن هیکل در مقدمۀ کتاب دربارۀ گردآوری مسائل و جواب آنان می نویسد:فانها قد اشتملت علی فوائد جمیلة و فرائد جلیلة، لا توجد فی غیرها من المطولات و لا المختصرات، فاحببت ان اصونها فی دستور، لیکون احفظ لها و اکثر للانتفاع بها.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (جوابات المسائل الشامیه الاولی ). جوابات المسائل الشامیة الاولی نام های دیگر کتاب: المسائل الشامیة فی فقه الامامیة و المسائل الشامیات رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب شامل ۲۰۴ مسالۀ فقهی است که فقیه فاضل شیخ ظهیر الدین محمد بن علی بن حسام عینائی عاملی (زنده در ۸۶۰ ق) از ابن فهد حلی سؤال نموده است و جواب های او را شاگردش شیخ زین الدین علی بن فضل هیکل حلی به درخواست مؤلف بر اساس ترتیب کتاب های فقهی از طهارت تا دیات مرتب و گردآوری کرده است.از آنجایی که شیخ ظهیر الدین از فضلا و بزرگان از فقهای شام بوده و سؤال های وی دقیق و عالمانه طرح شده و گاهی نیز از مطالب کتاب های فقهی نیز سؤال شده است، جواب های ابن فهد نیز به همان گونه عالمانه و عمیق است.کتاب به سبک نیمه استدلالی نوشته شده که گاهی با استناد به روایات یا اقوال فقها و اصول عملیه آمیخته است.ابن هیکل در مقدمۀ کتاب دربارۀ گردآوری مسائل و جواب آنان می نویسد:فانها قد اشتملت علی فوائد جمیلة و فرائد جلیلة، لا توجد فی غیرها من المطولات و لا المختصرات، فاحببت ان اصونها فی دستور، لیکون احفظ لها و اکثر للانتفاع بها.
مطالب
کتاب شامل دو دسته از سؤالات از شام است و از مسالۀ ۱۷۸ به بعد در ص۳۹۳ ابن هیکل حلی این گونه می نویسد: و مما افاده دام ظله علی المسائل الواردة من ناحیة الشام غیر تلک المسائل التی قبلها.
تاریخ تالیف
در الذریعة دو تاریخ تالیف ذکر شده است، در تاریخ گردآوری جواب ها را ۸۳۴ ق ذکر شده و در تاریخ پایان آن سال ۸۳۷ ذکر شده است.
نسخه ها
...

[ویکی نور] الرسائل العشر (حلی). الرسائل العشر تألیف جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد حلّی، معروف به ابن فهد حلّی (م 841 ق).
این کتاب مشتمل بر 10 رساله ی فقهی است:
این کتاب در بردارندۀ کتاب های طهارة و صلاة و قسمتی از زکات است که به سبک فقه رساله ای نوشته شده است. اگرچه مؤلف قصد داشته است که سایر کتاب های قسمت عبادات و همین طور قسمت های معاملات، ایقاعات و احکام را تألیف نماید امّا موفق به این کار نشده است.
در این کتاب مهم ترین مسائل و فروع فقهی با مختصرترین عبارت ها با متنی روان و بدون ذکر آیات، روایات و اقوال فقهاء گردآوری شده است.
از آن جایی که این کتاب از اعتبار علمی خاصی بر خورداراست، شاگرد وی شیخ مفلح بن حسن صیمری (زنده در 887 ق)، در سال 878ق آن را شرح زده است و آن را «کشف الالتباس عن موجز أبی العباس» نامیده است. (ذ95/14/، 20/18).

[ویکی فقه] الرسائل العشر (رسالة وجیزة فی واجبات الحج ). رسالة وجیزة فی واجبات الحج نام دیگر کتاب: مناسک الحج المختصر رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
در این کتاب نحوۀ نیت نمودن در اعمال و واجبات حج تمتع مطرح شده است و به سبک فقه رساله ای نوشته شده است.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (رساله وجیزه فی واجبات الحج ). رسالة وجیزة فی واجبات الحج نام دیگر کتاب: مناسک الحج المختصر رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
در این کتاب نحوۀ نیت نمودن در اعمال و واجبات حج تمتع مطرح شده است و به سبک فقه رساله ای نوشته شده است.
فهرست مطالب
کتاب از دو فصل تشکیل شده است. در فصل اول که عمرۀ تمتع است در مورد نیت در احرام، طواف، نماز طواف، سعی و تقصیر می باشد.و فصل دوم نیت در ۱۳ مورد را در بردارد که عبارتند از: احرام، وقوف به عرفات، وقوف به مشعر، مبیت به منی، رمی الجمار ایامها، ذبح، حلق، تقصیر، طواف، نماز حج، سعی، طواف نساء، نماز طواف نساء.
نسخه ها
در الذریعة به نسخۀ خطی متعلق به سید مهدی در کویت، مربوط به زمان زندگانی مؤلف و نسخۀ آستان قدس رضوی اشاره شده است که نسخۀ اول با عبارت «الحمد لله ولی الحمد» و نسخۀ دوم با عبارت «رب زدنی علما» آغاز شده است.کتاب موجود با نسخۀ کتابخانۀ آستان قدس رضوی مقابله و تصحیح شده است.در کتاب مقدمه ای بر فقه شیعه به نسخۀ کتابخانۀ ملک در تهران اشاره کرده است.
عناوین مرتبط
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (شیخ طوسی). مؤلف کتاب الرسائل العشر ابو جعفر محمد بن حسن بن علی طوسی، معروف به شیخ الطائفة، شیخ طوسی ( م ۴۶۰ ق) است، کتاب الرسائل العشر مجموعه ای از تألیفات کلامی، فقهی و تفسیری شیخ طوسی« قده» می باشد. اگر چه نام رساله ها و کتب موجود در آن در فهرست شیخ و رجال نجاشی و سایر کتب تراجم به صورت مجزا ذکر شده اند اما نام کتاب الرسائل العشر در هیچ کدام از این منابع دیده نمی شود.
ابو جعفر محمد بن حسن طوسی، معروف به« شیخ الطائفه»، در خراسان ، در سال ۳۸۵ هجری متولد شد.او از ستارگان بسیار درخشان جهان اسلام است و در فقه و اصول، حدیث، تفسیر، کلام و رجال تالیفات فراوان دارد.شیخ در سال ۴۰۸ هجری یعنی در ۲۳ سالگی به بغداد مهاجرت کرد و تا پایان عمر در عراق ماند و پس از استادش سید مرتضی علم الهدی، ریاست علمی و فتوایی شیعه به او منتقل شد. او دوازده سال بعد از سید در بغداد ماند، ولی بعد به علت یک سلسله آشوب ها که در نتیجه خانه و کاشانه اش به تاراج رفت، به نجف مهاجرت کرد و حوزۀ علمیۀ نجف را در آنجا تاسیس کرد و در سال ۴۶۰ هجری در همان جا درگذشت. مقبرۀ ایشان در نجف معروف است. بعد از رحلت سید مرتضی علم الهدی رهبری و پرچمداری شیعه به شیخ طوسی رسید. در این هنگام منزل شیخ در محلۀ کرخ بغداد، پناهگاه و مقصد و مقصود مسلمانان بود. جهت درک محضر او علما و دانشمندان بسیاری از سراسر سرزمین اسلامی، قصد بغداد را می نمودند تا افتخار مجالست و شاگردی او را دریابند و از چشمۀ خروشان علم الهی که بر زبان او جاری می شد، استفاده برند.آوازۀ علم و دانش و ورع و زهد و تقوای شیخ طوسی، همچنان که از مرزهای عراق گذشته و به اقصی نقاط دنیا رسیده بود، از دیوارۀ هزارکنگرۀ قصر با عظمت خلیفۀ عباسی نیز گذشت، به طوری که« القائم بامر الله» خلیفۀ عباسی، با همکاری آل بویه ، کرسی تدریس کلام را در مرکز خلافت به او داد. در آن روزگار برای این کرسی، عظمت و رتبۀ والایی قائل بودند، به طوری که آن را به بزرگترین دانشمند کشور واگذار می کردند و این نشانۀ آن است که در آن زمان بالاتر و والاتر از شیخ طوسی در تمام بغداد و سرزمین های اسلامی کس دیگری نبود که شایستگی تدریس را داشته باشد.
موضوع کتاب
کتاب الرسائل العشر مجموعه ای از تألیفات کلامی، فقهی و تفسیری شیخ طوسی« قده» می باشد. اگر چه نام رساله ها و کتب موجود در آن در فهرست شیخ و رجال نجاشی و سایر کتب تراجم به صورت مجزا ذکر شده اند اما نام کتاب الرسائل العشر در هیچ کدام از این منابع دیده نمی شود. بنظر می رسد که این مجموعه توسط محقق ارجمند واعظ زاده خراسانی پس از سال ۱۴۰۳ ق گردآوری و با این نام منتشر شده است. این مجموعه شامل ۵ کتاب کلامی و ۵ کتاب فقهی می باشد.
← کتب کلامی
این کتاب شامل ۶ فصل در علم کلام است. شیخ طوسی بعدها این کتاب را شرح زده است که به نام« ریاضة العقول » مشهور شده است. شیخ طوسی در کتاب فهرستش در ذکر نام کتاب هایش دربارۀ آن می نویسد: له مقدمة فی المدخل إلی علم الکلام لم یعمل مثله و له شرح لهذه المقدمة.
← نسخه ها
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (غایة الإیجاز لخائف الإعواز ). غایة الایجاز لخائف الاعواز رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب مجموعۀ مختصری در احکام طهارة مثل وضوء، غسل و تیمم و همین طور احکام نماز است که هر مکلفی برای خواندن نماز حتما باید از آنان آگاهی داشته باشد.سبک نگارش کتاب فقه رساله ای و بسیار مختصر است.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (غایه الایجاز لخائف الاعواز ). غایة الایجاز لخائف الاعواز رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب مجموعۀ مختصری در احکام طهارة مثل وضوء، غسل و تیمم و همین طور احکام نماز است که هر مکلفی برای خواندن نماز حتما باید از آنان آگاهی داشته باشد.سبک نگارش کتاب فقه رساله ای و بسیار مختصر است.
نسخه ها
در چاپ کتاب موجود از تنها نسخۀ آستان قدس رضوی استفاده شده است.در الذریعة به نسخه های متعددی مثل نسخۀ متعلق به سید مهدی در کویت مربوط به زمان زندگانی مؤلف و نسخۀ آستان قدس رضوی و نسخۀ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی اشاره شده است.همین طور به نسخه های چاپی که در سال ۱۳۰۰ در بمبئی چاپ شده است اشاره شده است.در کتاب مقدمه ای بر فقه شیعه به نسخه های متعددی از مجلس شورای اسلامی، آیة الله مرعشی، دانشگاه تهران، آستان قدس رضوی، مسجد اعظم و غیر آنها اشاره نموده است.
فصول کتاب
کتاب از دو فصل تشکیل شده است.یک فصل در رابطه با اقسام طهارت (وضوء، غسل، تیمم) است. و فصل دیگر در رابطه با افعال نماز است.
عناوین مرتبط
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (مصباح المبتدی و هدایة المقتدی ). مصباح المبتدی و هدایة المقتدی نام دیگر کتاب: المصباح فی واجبات الصلاة و مندوباتها تالیف ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ واجبات و مستحبات نماز به صورت مختصر است. قلم روان، نظم مسائل فقهی، و توانایی فقهی در این کتاب به خوبی مشاهده می شود.سبک نگارش آن فقه رساله ای است و از سه باب تشکیل شده است.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (مصباح المبتدی و هدایه المقتدی ). مصباح المبتدی و هدایة المقتدی نام دیگر کتاب: المصباح فی واجبات الصلاة و مندوباتها تالیف ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ واجبات و مستحبات نماز به صورت مختصر است. قلم روان، نظم مسائل فقهی، و توانایی فقهی در این کتاب به خوبی مشاهده می شود.سبک نگارش آن فقه رساله ای است و از سه باب تشکیل شده است.
فهرست مطالب
باب اول شامل مقدمات نماز است.باب دوم در افعال و کارهای نماز است.باب سوم احکام خلل در نماز را در بردارد.مؤلف همان طور که در مقدمۀ کتاب ذکر نموده بنای بر دوری از طرح مباحث مفصل را داشته است و در مواردی نیز به کتاب های «فصول فی التعقیبات و الدعوات» صفحۀ ۲۹۷ و یا «الهدایة فی فقه الصلاة» در صفحۀ ۳۰۱ ارجاع داده است.
زمان تالیف
با توجه به مطلبی که در الذریعة آمده است که نسخه ای به خط محمد بن مهنا بن نضیع در سال ۸۰۳ نوشته است بنابراین این کتاب قبل از سال ۸۰۳ ق تالیف شده است.
نسخه ها
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (نبذة الباغی فیما لا بدّ من آداب الداعی ). نبذة الباغی فیما لا بد من آداب الداعی نام دیگر کتاب: آداب الدعاء، رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب خلاصه و مختصر کتاب «عدة الداعی و نجاح الساعی» از دیگر تالیفات ابن فهد است. کتاب «عدة الداعی» از مشهورترین کتاب های ابن فهد است که در ادعیه، شرایط و احکام آن است.مؤلف در مقدمۀ کتاب می نویسد: این مختصری است که دربردارندۀ آداب دعوت کنندگان است که من از کتاب العدة خلاصه کرده ام و شامل چند باب است. باب اول در اسباب اجابت دعا، باب دوم در مورد دعا کننده، باب سوم در کیفیت دعا و هر باب نیز از قسمت هایی تشکیل شده است.در پایان کتاب نیز تفصیل مطالب را به عدة الداعی ارجاع کرده است.در ریاض العلماء آمده است: این کتاب خلاصۀ عدة الداعی است و من آن را در اردبیل دیده ام کتاب کوچکی است و آن را به اختصار العدة یا آداب الداعی گویند.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (نبذه الباغی فیما لا بد من آداب الداعی ). نبذة الباغی فیما لا بد من آداب الداعی نام دیگر کتاب: آداب الدعاء، رساله فقهی، تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب خلاصه و مختصر کتاب «عدة الداعی و نجاح الساعی» از دیگر تالیفات ابن فهد است. کتاب «عدة الداعی» از مشهورترین کتاب های ابن فهد است که در ادعیه، شرایط و احکام آن است.مؤلف در مقدمۀ کتاب می نویسد: این مختصری است که دربردارندۀ آداب دعوت کنندگان است که من از کتاب العدة خلاصه کرده ام و شامل چند باب است. باب اول در اسباب اجابت دعا، باب دوم در مورد دعا کننده، باب سوم در کیفیت دعا و هر باب نیز از قسمت هایی تشکیل شده است.در پایان کتاب نیز تفصیل مطالب را به عدة الداعی ارجاع کرده است.در ریاض العلماء آمده است: این کتاب خلاصۀ عدة الداعی است و من آن را در اردبیل دیده ام کتاب کوچکی است و آن را به اختصار العدة یا آداب الداعی گویند.
نسخه ها
در الذریعة به نسخه ای از کتابخانۀ مدرسۀ فاضل خان در مشهد اشاره شده که مربوط به سال ۱۱۵۳ ق است.نسخۀ مورد استفاده در چاپ کتاب، نسخۀ موجود در کتابخانۀ آیة الله مرعشی نجفی است.
منابع
- الذریعة، ج۱، ص۱۸، ج۱۵، ص۲۲۸، ج۲۰، ص۲۰۰، ج۲۴، ص۳۶.- اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۴۸.- ریاض العلماء، ج۱، ص۶۵.
عناوین مرتبط
...

[ویکی فقه] الرسائل العشر (کفایة المحتاج إلی مناسک الحج ). کفایة المحتاج الی مناسک الحج رساله فقهی تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ اعمال و شرایط واجب عمرۀ تمتع و حج می باشد که به سبک فقه رساله ای تدوین شده است.مؤلف دارای دو کتاب در مناسک حج است که یکی مختصر و در مورد نیت در اعمال حج است و دیگری مفصل است که همین کتاب می باشد.

[ویکی فقه] الرسائل العشر (کفایه المحتاج الی مناسک الحج ). کفایة المحتاج الی مناسک الحج رساله فقهی تالیف جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی، معروف به ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ اعمال و شرایط واجب عمرۀ تمتع و حج می باشد که به سبک فقه رساله ای تدوین شده است.مؤلف دارای دو کتاب در مناسک حج است که یکی مختصر و در مورد نیت در اعمال حج است و دیگری مفصل است که همین کتاب می باشد.
فهرست
این کتاب از دو باب تشکیل شده است که باب اول در عمرۀ تمتع و باب دوم در حج است.باب اول از ۵ فصل تشکیل شده که شامل احرام، طواف، نماز طواف، سعی و واجبات تقصیر است.باب دوم از ۸ فصل تشکیل شده که عبارتند از: واجبات احرام، وقوف به عرفات، وقوف به مشعر، مناسک منی، طواف حج، سعی، طواف نساء، برگشتن به منی.در اعیان الشیعة کتابی به نام «کفایة المحتاج فی مناسک الحج» را به شهید ثانی (م ۹۶۶ ق) نسبت داده است و از آن با عبارت «هو المناسک الکبیر فی الحج و العمرة لطیفة»، مدح نموده است که بنظر می رسد این انتساب اشتباه باشد.
نسخه ها
در الذریعة به دو نسخۀ خطی متعلق به سید مهدی در کویت، مربوط به زمان زندگانی مؤلف، و آستان قدس رضوی اشاره شده است.در کتاب مقدمه ای بر فقه شیعه به نسخۀ کتابخانۀ لوس آنجلس اشاره شده است، در چاپ کتاب موجود از نسخۀ کتابخانۀ آیة الله مرعشی استفاده شده است.
منابع
...