[ویکی فقه] الخراج و صناعة الکتابة (کتاب). «الخراج و صناعه الکتابه» اثر ابوالفرج قدامة بن جعفر (متوفی ۳۳۷ ق) معروف به کاتب بغدادی، کتابی است درباره خراج و مالیات که به زبان عربی، بین سال های ۳۱۶ تا ۳۲۰ ق نوشته شده است.
هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصا قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است. اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رودها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است.
هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصا قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است. اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رودها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است.
[ویکی نور] «الخراج و صناعه الکتابه» اثر ابوالفرج قدامة بن جعفر (متوفی 337ق) معروف به کاتب بغدادی، کتابی است درباره خراج و مالیات که به زبان عربی، بین سال های 316 تا 320ق نوشته شده است.
هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصاً قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است.
اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رودها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است.
کتاب با مقدمه محقق اثر محمد حسین زبیدی آغاز شده است. شرح حال نویسنده، معرفی کتاب خراج و نسخه های از مطالب مقدمه است. نویسنده متن اثر را ابتدا در هشت منزل نوشته و بعد نهمین منزل را بدان افزوده است؛ البته تنها چهار قسمت (منزل پنجم تا هشتم) آن به دست ما رسیده که جزو دوم کتاب را تشکیل داده است. هر منزل نیز دارای چندین باب می باشد.
کاتب بغدادی چون در اداره مرکز بغداد ناظر حساب و درآمد بوده، شغلش ایجاب می کرده تا کتاب حاضر را با موضوع تقسیمات قلمرو خلافت و سازمان برید و مالیات هر ولایت بنویسد و در حقیقت کتابش برای شناخت مقدار خراج هر یک از ممالک و بلاد، مهم بوده است.
هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصاً قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است.
اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رودها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است.
کتاب با مقدمه محقق اثر محمد حسین زبیدی آغاز شده است. شرح حال نویسنده، معرفی کتاب خراج و نسخه های از مطالب مقدمه است. نویسنده متن اثر را ابتدا در هشت منزل نوشته و بعد نهمین منزل را بدان افزوده است؛ البته تنها چهار قسمت (منزل پنجم تا هشتم) آن به دست ما رسیده که جزو دوم کتاب را تشکیل داده است. هر منزل نیز دارای چندین باب می باشد.
کاتب بغدادی چون در اداره مرکز بغداد ناظر حساب و درآمد بوده، شغلش ایجاب می کرده تا کتاب حاضر را با موضوع تقسیمات قلمرو خلافت و سازمان برید و مالیات هر ولایت بنویسد و در حقیقت کتابش برای شناخت مقدار خراج هر یک از ممالک و بلاد، مهم بوده است.
wikinoor: الخراج_و_صناعة_الکتابة
[ویکی فقه] الخراج و صناعه الکتابه (کتاب). «الخراج و صناعه الکتابه» اثر ابوالفرج قدامة بن جعفر (متوفی ۳۳۷ ق) معروف به کاتب بغدادی، کتابی است درباره خراج و مالیات که به زبان عربی، بین سال های ۳۱۶ تا ۳۲۰ ق نوشته شده است.
هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصا قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است. اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رودها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است.
ساختار
کتاب با مقدمه محقق اثر محمد حسین زبیدی آغاز شده است. شرح حال نویسنده، معرفی کتاب خراج و نسخه های از مطالب مقدمه است. نویسنده متن اثر را ابتدا در هشت منزل نوشته و بعد نهمین منزل را بدان افزوده است؛ البته تنها چهار قسمت (منزل پنجم تا هشتم) آن به دست ما رسیده که جزو دوم کتاب را تشکیل داده است. هر منزل نیز دارای چندین باب می باشد.
گزارش محتوا
کاتب بغدادی چون در اداره مرکز بغداد ناظر حساب و درآمد بوده، شغلش ایجاب می کرده تا کتاب حاضر را با موضوع تقسیمات قلمرو خلافت و سازمان برید و مالیات هر ولایت بنویسد و در حقیقت کتابش برای شناخت مقدار خراج هر یک از ممالک و بلاد، مهم بوده است. نویسنده بیشتر به وصف راه های برید و ولایات توجه داشته و پیش از آنکه ذکر راه های بغداد را به میان آورده باشد، همه راه هایی را که به مکه منتهی می شوند را توصیف کرده است. اهمیتی که او برای بغداد قائل شده، تنها از آن جهت است که پایتخت جهان اسلام و از لحاظ سیاسی و اداری قابل توجه بوده است. بدین ترتیب باید گفت که در شیوه جغرافیانویسی، وی از روش ایرانی «هفت اقلیم» عدول کرده و تمایل به بیان جغرافیا از جنبه اسلامی دارد. او مانند یعقوبی و ابن خرداذبه، تقسیم کتاب خود را بنا بر جهات اربعه و بر تقسیم جهان، به چهار ربع، گذاشته است و چنین شیوه بیانی بایستی از سنت جغرافیای ایرانی گرفته شده باشد. به گفته مسعودی، ایرانیان و نبطیان قدیم قسمت مسکون زمین را به چهار قسمت می کرده اند: خراسان (مشرق)، باختر (شمال)، خوربران (مغرب) و نیمروز (جنوب). نویسنده نیز به قراردادی بودن چنین تقسیمی اشاره کرده است. ظاهرا در نظر او، اصطلاحات شرق، غرب، شمال و جنوب، تنها ارزش نسبی دارند. برخی معتقدند که بهتر است قسمت چاپ شده کتاب را به منزله تکمله معتبری بر کتاب ابن خرداذبه دانست؛ زیرا چون غالبا بر مدارک رسمی آن دوران تکیه داشته در بسیاری موارد به تحقیق مطالب ابن خرداذبه کمک می کند.
← مقدمه کتاب
...
هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصا قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است. اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رودها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است.
ساختار
کتاب با مقدمه محقق اثر محمد حسین زبیدی آغاز شده است. شرح حال نویسنده، معرفی کتاب خراج و نسخه های از مطالب مقدمه است. نویسنده متن اثر را ابتدا در هشت منزل نوشته و بعد نهمین منزل را بدان افزوده است؛ البته تنها چهار قسمت (منزل پنجم تا هشتم) آن به دست ما رسیده که جزو دوم کتاب را تشکیل داده است. هر منزل نیز دارای چندین باب می باشد.
گزارش محتوا
کاتب بغدادی چون در اداره مرکز بغداد ناظر حساب و درآمد بوده، شغلش ایجاب می کرده تا کتاب حاضر را با موضوع تقسیمات قلمرو خلافت و سازمان برید و مالیات هر ولایت بنویسد و در حقیقت کتابش برای شناخت مقدار خراج هر یک از ممالک و بلاد، مهم بوده است. نویسنده بیشتر به وصف راه های برید و ولایات توجه داشته و پیش از آنکه ذکر راه های بغداد را به میان آورده باشد، همه راه هایی را که به مکه منتهی می شوند را توصیف کرده است. اهمیتی که او برای بغداد قائل شده، تنها از آن جهت است که پایتخت جهان اسلام و از لحاظ سیاسی و اداری قابل توجه بوده است. بدین ترتیب باید گفت که در شیوه جغرافیانویسی، وی از روش ایرانی «هفت اقلیم» عدول کرده و تمایل به بیان جغرافیا از جنبه اسلامی دارد. او مانند یعقوبی و ابن خرداذبه، تقسیم کتاب خود را بنا بر جهات اربعه و بر تقسیم جهان، به چهار ربع، گذاشته است و چنین شیوه بیانی بایستی از سنت جغرافیای ایرانی گرفته شده باشد. به گفته مسعودی، ایرانیان و نبطیان قدیم قسمت مسکون زمین را به چهار قسمت می کرده اند: خراسان (مشرق)، باختر (شمال)، خوربران (مغرب) و نیمروز (جنوب). نویسنده نیز به قراردادی بودن چنین تقسیمی اشاره کرده است. ظاهرا در نظر او، اصطلاحات شرق، غرب، شمال و جنوب، تنها ارزش نسبی دارند. برخی معتقدند که بهتر است قسمت چاپ شده کتاب را به منزله تکمله معتبری بر کتاب ابن خرداذبه دانست؛ زیرا چون غالبا بر مدارک رسمی آن دوران تکیه داشته در بسیاری موارد به تحقیق مطالب ابن خرداذبه کمک می کند.
← مقدمه کتاب
...
wikifeqh: الخراج_و_صناعة_الکتابة_(کتاب)