[ویکی نور] التجرید لبغیة المرید فی القراءات السبع نوشته، عبدالرحمن بن فحام(متوفای 516ق)، کتابی است به زبان عربی و با موضوع علوم قرآنی. نویسنده در این اثر به بیان قواعدی از تجوید و قرائات هفتگانه پرداخته و محقق کتاب یعنی عبدالرحمن ابراهیم بدر، موارد اختلافی قرائات در طریق شاطبی در کتاب «حرز الأمانی و وجه التهانی فی القراءات السبع» و کتاب حاضر از ابن فحام را شرح داده است.
کتاب، دارای مدخل، تصدیر به قلم فتحی عبدالرحمن حجازی، مقدمه محقق کتاب (عبدالرحمن ابراهیم بدر)، تمهید، محتوای مطالب در چند بخش و خاتمه است.
دکتر فتحی عبدالرحمن حجازی در مقدمه اش بر کتاب پس از ثنای خدا و رسولش به تقوا سفارش می کند و راه تقوا را عمل به قرآن می داند. او به روایاتی برای این امر استشهاد می کند. وی کتاب حاضر را یکی از هزاران کتابی می شمارد که در خدمت قرآن نگاشته شده و همه نویسندگان این کتاب ها را در صورت اخلاص در نیت، مأجور می داند. دکتر حجازی، سپس از محقق به عنوان یکی از کسانی که اهل سند متصل در روایات عشر قرآن کریم است یاد می کند. عبدالرحمن ابراهیم بدر در مقدمه اش بر کتاب درباره این کتاب و تحقیقی که درباره آن انجام داده چنین می نویسد: کتاب «التجرید لبغیة المرید» ابن فحام صقلی از بهترین کتاب های مختصر در قرائات سبع است. ازآنجایی که این کتاب مختصر، هم برای مبتدیان قابل استفاده است و هم برای غیر مبتدیان، دکتر ضاری ابراهیم عاصی دوری پیش از من به تحقیق آن اقدام کرده و انصافاً در یافتن نسخه های خطی و مقابله بین آن ها و رمزگذاری و... موفق عمل کرده. ازاین رو من به جنبه دیگری از تحقیق که توسط او انجام نشده بود پرداختم که عبارت است از توضیح قرائاتی در این کتاب که بعضی از موارد آن برای برخی از خوانندگانی که از طریق کتاب «الحرز» شاطبی قراءت می کنند، واضح نیست.
این کتاب از مهم ترین کتاب ها در قرائات سبع است و ابن فحام، به طرز شدیدی در آن پایبند به اختصار است تا خواننده ملول نشود. ابن فحام به آنچه بر اساتید سابقش قرائت کرده ملتزم است و اسناد روایاتی را که قراءت می کند تا رسول خدا(ص) می رساند. از فواید اختصار در این کتاب این است که مبتدی سریع تر آن را می فهمد و غیر مبتدی هم سریع تر به آن مراجعه می کند. این کتاب، نزد ائمه قرائات مورد اعتماد بوده و در بسیاری از موارد به آن استدلال یا استشهاد کرده اند؛ مثل کتاب های شرح طیبة النشر فی القراءات العشر نویری و شرح ابن قاصح شاطبی و مختصر بلوغ الأمنیة و....
شیوه محقق در کتاب چنین است؛
اختلاف روش ابن فحام در «التجرید...» و شاطبی در «الحرز...» را به تفصیل توضیح داده است و هرگاه به لفظی برخورد کرده که در طریق فحام بوده ولی در طریق شاطبی نیست، با استناد به منابع، آن را بیان کرده است.
کتاب، دارای مدخل، تصدیر به قلم فتحی عبدالرحمن حجازی، مقدمه محقق کتاب (عبدالرحمن ابراهیم بدر)، تمهید، محتوای مطالب در چند بخش و خاتمه است.
دکتر فتحی عبدالرحمن حجازی در مقدمه اش بر کتاب پس از ثنای خدا و رسولش به تقوا سفارش می کند و راه تقوا را عمل به قرآن می داند. او به روایاتی برای این امر استشهاد می کند. وی کتاب حاضر را یکی از هزاران کتابی می شمارد که در خدمت قرآن نگاشته شده و همه نویسندگان این کتاب ها را در صورت اخلاص در نیت، مأجور می داند. دکتر حجازی، سپس از محقق به عنوان یکی از کسانی که اهل سند متصل در روایات عشر قرآن کریم است یاد می کند. عبدالرحمن ابراهیم بدر در مقدمه اش بر کتاب درباره این کتاب و تحقیقی که درباره آن انجام داده چنین می نویسد: کتاب «التجرید لبغیة المرید» ابن فحام صقلی از بهترین کتاب های مختصر در قرائات سبع است. ازآنجایی که این کتاب مختصر، هم برای مبتدیان قابل استفاده است و هم برای غیر مبتدیان، دکتر ضاری ابراهیم عاصی دوری پیش از من به تحقیق آن اقدام کرده و انصافاً در یافتن نسخه های خطی و مقابله بین آن ها و رمزگذاری و... موفق عمل کرده. ازاین رو من به جنبه دیگری از تحقیق که توسط او انجام نشده بود پرداختم که عبارت است از توضیح قرائاتی در این کتاب که بعضی از موارد آن برای برخی از خوانندگانی که از طریق کتاب «الحرز» شاطبی قراءت می کنند، واضح نیست.
این کتاب از مهم ترین کتاب ها در قرائات سبع است و ابن فحام، به طرز شدیدی در آن پایبند به اختصار است تا خواننده ملول نشود. ابن فحام به آنچه بر اساتید سابقش قرائت کرده ملتزم است و اسناد روایاتی را که قراءت می کند تا رسول خدا(ص) می رساند. از فواید اختصار در این کتاب این است که مبتدی سریع تر آن را می فهمد و غیر مبتدی هم سریع تر به آن مراجعه می کند. این کتاب، نزد ائمه قرائات مورد اعتماد بوده و در بسیاری از موارد به آن استدلال یا استشهاد کرده اند؛ مثل کتاب های شرح طیبة النشر فی القراءات العشر نویری و شرح ابن قاصح شاطبی و مختصر بلوغ الأمنیة و....
شیوه محقق در کتاب چنین است؛
اختلاف روش ابن فحام در «التجرید...» و شاطبی در «الحرز...» را به تفصیل توضیح داده است و هرگاه به لفظی برخورد کرده که در طریق فحام بوده ولی در طریق شاطبی نیست، با استناد به منابع، آن را بیان کرده است.
wikinoor: التجرید_لبغیة_المرید_فی_القراءات_السبع