الاعجاز و الایجاز

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] الإعجاز و الإیجاز (کتاب). کتاب الاعجاز و الایجاز نوشته ابو منصور ثعالبی(و:۴۲۹ ه ق ) به زبان عربی و در موضوع ادب و اخلاق می باشد.
«الاعجاز و الایجاز» نامی است که محقق و مهذب کتاب محمد ابراهیم سلیم به آن داده است والا این کتاب با نامهای متفاوت در منابع آمده است. از جمله صاحب « کشف الظنون » از آن با عنوان «اعجاز الایجاز» یاد می کند. اما کارل بروکلمان در «تاریخ الادب العربی» ج۵، ص۱۹۵ تحت دو عنوان: «ایجاز الاعجاز» و «الایجاز و الاعجاز» از آن نام می برد. اما محقق عنوان چهارمی را که همان «الاعجاز و الایجاز» است را، با توجه با گفتار خود مؤلف در ابتدای باب اول کتاب که گفته است: «من اراد ان یعرف جوامع الکلم و تنبه علی فضل الاعجاز و الاختصار و...» ، برای کتاب مناسب می داند. چرا که اعجاز را بر ایجاز که همان اختصار است مقدم داشته و یکی را بر دیگری عطف نموده است. کتاب همانگونه که از عنوانش پیداست حاوی کلماتی است که کم لفظ و پرمعنا هستند. کلماتی که در آنها اقسام حسن و ایجاز و... گرد آمده است. این کتاب در ۱۰ باب تنظیم شده است. در این ابواب کلماتی از قرآن کریم و سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و سخنان خلفاء راشدین و صحابه و تابعین ، همچنین کلماتی از پادشاهان دوران جاهلیت و نیز اشعاری زیبا از شاعران عرب فراهم آمده است. به گفته محقق کتاب بخشهایی از این کتاب که به توصیف مجالس شرب و لهو می پرداخته حذف شده است.

[ویکی نور] الإعجاز و الإیجاز، اثر ابومنصور عبد الملک بن محمد ثعالبی، حاوی کلماتی است که کم لفظ و پرمعنا هستند؛ کلماتی که در آن ها اقسام حسن و ایجاز و... گرد آمده است.
این عنوان، نامی است که محقق و مهذب کتاب، محمد ابراهیم سلیم به آن داده است؛ وگرنه این کتاب، با نام های متفاوت در منابع آمده است. از جمله صاحب «کشف الظنون» از آن با عنوان «إعجاز الإیجاز» یاد می کند. اما کارل بروکلمان در«تاریخ الأدب العربی» ج 5، ص 195 تحت دو عنوان: «إیجاز الإعجاز» و «الإیجاز و الإعجاز» از آن نام می برد. اما محقق، عنوان چهارمی را که همان «الإعجاز و الإیجاز» است، با توجه به گفتار خود مؤلف در ابتدای باب اول، برای کتاب مناسب دانسته است. چرا که اعجاز را بر ایجاز که همان اختصار است، مقدم داشته و یکی را بر دیگری عطف نموده است.
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در ده باب تنظیم شده است. در این ابواب، کلماتی از قرآن کریم و سخنان پیامبر(ص)، خلفاء راشدین، صحابه و تابعین و همچنین کلماتی از پادشاهان دوران جاهلیت و نیز اشعاری زیبا از شاعران عرب فراهم آمده است.
به گفته محقق، بخش هایی از این کتاب که به توصیف مجالس شرب خمر و لهو می پرداخته، حذف شده است.
در مقدمه محقق، به نام های مختلف کتاب اشاره شده و در مقدمه نویسنده، توضیحات مختصری در باره موضوع ابواب، داده شده است.

[ویکی فقه] الاعجاز و الایجاز (کتاب). کتاب الاعجاز و الایجاز نوشته ابو منصور ثعالبی(و:۴۲۹ ه ق ) به زبان عربی و در موضوع ادب و اخلاق می باشد.
«الاعجاز و الایجاز» نامی است که محقق و مهذب کتاب محمد ابراهیم سلیم به آن داده است والا این کتاب با نامهای متفاوت در منابع آمده است. از جمله صاحب « کشف الظنون » از آن با عنوان «اعجاز الایجاز» یاد می کند. اما کارل بروکلمان در «تاریخ الادب العربی» ج۵، ص۱۹۵ تحت دو عنوان: «ایجاز الاعجاز» و «الایجاز و الاعجاز» از آن نام می برد. اما محقق عنوان چهارمی را که همان «الاعجاز و الایجاز» است را، با توجه با گفتار خود مؤلف در ابتدای باب اول کتاب که گفته است: «من اراد ان یعرف جوامع الکلم و تنبه علی فضل الاعجاز و الاختصار و...» ، برای کتاب مناسب می داند. چرا که اعجاز را بر ایجاز که همان اختصار است مقدم داشته و یکی را بر دیگری عطف نموده است. کتاب همانگونه که از عنوانش پیداست حاوی کلماتی است که کم لفظ و پرمعنا هستند. کلماتی که در آنها اقسام حسن و ایجاز و... گرد آمده است. این کتاب در ۱۰ باب تنظیم شده است. در این ابواب کلماتی از قرآن کریم و سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و سخنان خلفاء راشدین و صحابه و تابعین ، همچنین کلماتی از پادشاهان دوران جاهلیت و نیز اشعاری زیبا از شاعران عرب فراهم آمده است. به گفته محقق کتاب بخشهایی از این کتاب که به توصیف مجالس شرب و لهو می پرداخته حذف شده است.
نسخه شناسی
بروکلمان از این کتاب تحت عنوان «ایجاز الاعجاز» نام می برد و نسخه هایی برای آن برمی شمرد: ۱. نسخه برلین ۸۳۴۰-۸۳۴۱.۲. نسخه پاریس ۳۳۰۵ به شماره ۲ و۵۹۳۴.۳. نسخه بودلیانا ۱/ ۳۳۸، ۲/ ۳۴۷ به شماره ۳.۴. نسخه متحف بریتانی ۷۲۴، ۱۰۷۴.۵. نسخه هافنیا .۲۰۷۶. نسخه اسکوریال چاپ دوم ۲۹۱.۷. نسخه کوپریلی ۱۲۲۱.۸. نسخه قاهره چاپ اول ۴/ ۲۰۴، قاهره چاپ دوم ۳/ ۱۶. ۹. نسخه قیلیچ علی ۲۷۷۴. ۱۰. نسخه موصل ۱۳۳، ۲۰۱. یک بار هم در « مجموعه خمس رسائل » توسط چاپخانه جوائب در آستانه به سال ۱۳۰۱ ه و بار دیگر توسط اسکندر آصف در قاهره به سال ۱۸۹۷ م منتشر شده است.
منابع
۱. تاریخ الادب العربی، کارل بروکلمان.۲. مقدمه محقق، محمد ابراهیم سلیم.

پیشنهاد کاربران

بپرس