[ویکی فقه] الاطعمة و الاشربة آدابها و فوائدها (کتاب). کتاب «الاطعمة و الاشربة، آدابها و فوائدها»، ارجوزه ای است که پیرامون خواص اغذیه و خوراکی ها، توسط محمدعلی بن حسین معروف به اعسم، به زبان عربی سروده شده است.
این منظومه، یکی ازمهم ترین اراجیز در حوزه علمیه نجف شمرده می شد؛ به گونه ای که نقل شده بسیاری از طلاب حوزه علمیه آن را حفظ می نمودند و یا از مرحوم شیخ محمدابراهیم کرباسی نقل شده که این ارجوزه در کنار ارجوزه نحوی ( الفیه ) ابن مالک و ارجوزه فقهی مرحوم سید بحر العلوم ، مهم ترین ارجوزه ها به شمار می روند. مؤلف در مقدمه منظومه هدفش را از سرودن آن چنین بیان نموده است:«قال نظرت فی کتاب الاطعمة من الدواعی ما اقتضی ان انظمه»؛ «مما به روی من الآداب عند حضور الاکل و الشراب»؛ «مکتفیا بذاک او اذکر ما رواه فی ذلک بعض العلماء»؛ «مقتصرا فیه علی متن الخبر او نص من لم یفت الا عن اثر».
این منظومه، یکی ازمهم ترین اراجیز در حوزه علمیه نجف شمرده می شد؛ به گونه ای که نقل شده بسیاری از طلاب حوزه علمیه آن را حفظ می نمودند و یا از مرحوم شیخ محمدابراهیم کرباسی نقل شده که این ارجوزه در کنار ارجوزه نحوی ( الفیه ) ابن مالک و ارجوزه فقهی مرحوم سید بحر العلوم ، مهم ترین ارجوزه ها به شمار می روند. مؤلف در مقدمه منظومه هدفش را از سرودن آن چنین بیان نموده است:«قال نظرت فی کتاب الاطعمة من الدواعی ما اقتضی ان انظمه»؛ «مما به روی من الآداب عند حضور الاکل و الشراب»؛ «مکتفیا بذاک او اذکر ما رواه فی ذلک بعض العلماء»؛ «مقتصرا فیه علی متن الخبر او نص من لم یفت الا عن اثر».
[ویکی فقه] الاطعمه و الاشربه آدابها و فوائدها (کتاب). کتاب «الاطعمة و الاشربة، آدابها و فوائدها»، ارجوزه ای است که پیرامون خواص اغذیه و خوراکی ها، توسط محمدعلی بن حسین معروف به اعسم، به زبان عربی سروده شده است.
این منظومه، یکی ازمهم ترین اراجیز در حوزه علمیه نجف شمرده می شد؛ به گونه ای که نقل شده بسیاری از طلاب حوزه علمیه آن را حفظ می نمودند و یا از مرحوم شیخ محمدابراهیم کرباسی نقل شده که این ارجوزه در کنار ارجوزه نحوی ( الفیه ) ابن مالک و ارجوزه فقهی مرحوم سید بحر العلوم ، مهم ترین ارجوزه ها به شمار می روند. مؤلف در مقدمه منظومه هدفش را از سرودن آن چنین بیان نموده است:«قال نظرت فی کتاب الاطعمة من الدواعی ما اقتضی ان انظمه»؛ «مما به روی من الآداب عند حضور الاکل و الشراب»؛ «مکتفیا بذاک او اذکر ما رواه فی ذلک بعض العلماء»؛ «مقتصرا فیه علی متن الخبر او نص من لم یفت الا عن اثر».
ساختار کتاب
این منظومه، متشمل بر ۱۴۵ بیت است که گاه یک بیت و گاه چند بیت آن، به یک مطلبی اشاره دارند. مطالبی که در این ارجوزه به نظم کشیده شده- چنان که ناظم گفته- برگرفته از روایات و نقل به معنی احادیث و فتاوای کسانی است که تنها بر اساس روایت فتوا می دهند، همانند شیخ صدوق در «المقنع».منابع مؤلف، در سرودن این ارجوزه، کتب روایی شیعی است.
گزارش محتوا
ناظم، در این اثر، در مورد بسیاری از مواد غذایی و نیز شیوه و آداب غذا خوردن مطالبی گفته است. البته بیشتر حجم کتاب را مطالبی تشکیل می دهد که پیرامون مواد غذایی است. همچنین وی به مناسبتی از مبحث توشه و زاد مسافر نیز مطالبی را مطرح می کند. این ارجوزه را می بایست از جمله کتب طبی روایی برشمرد، چرا که هرچند مؤلف روایتی را به صورت مستقیم و صریح ذکر ننموده است، ولی هر آنچه را ذکر کرده، ماخوذ از احادیث نبوی صلی الله علیه و آله وسلّم و ائمه علیه السلام است. البته وی از مبحث طب ، تنها به مباحث خوردن و نوشیدن و خوردنی ها و نوشیدنی ها بسنده کرده و الا در متون روایی، مباحث دیگری از پزشکی، از قبیل درمان بیماری ها و شیوه های درمان نیز مطرح است. مهم ترین شاخصه این اثر، منظوم بودن آن است و الا مباحث این چنینی، چه قبل از مؤلف و چه بعد از او، به رشته تحریر درآمده است و چه بسا جامعیت بعضی از تصنیفات در این زمینه، از این ارجوزه بیشتر باشد، ولی به سبب منظوم بودن این اثر، اشتیاق به فراگیری آن نزد محصلین بیشتر بوده است.
وضعیت کتاب
...
این منظومه، یکی ازمهم ترین اراجیز در حوزه علمیه نجف شمرده می شد؛ به گونه ای که نقل شده بسیاری از طلاب حوزه علمیه آن را حفظ می نمودند و یا از مرحوم شیخ محمدابراهیم کرباسی نقل شده که این ارجوزه در کنار ارجوزه نحوی ( الفیه ) ابن مالک و ارجوزه فقهی مرحوم سید بحر العلوم ، مهم ترین ارجوزه ها به شمار می روند. مؤلف در مقدمه منظومه هدفش را از سرودن آن چنین بیان نموده است:«قال نظرت فی کتاب الاطعمة من الدواعی ما اقتضی ان انظمه»؛ «مما به روی من الآداب عند حضور الاکل و الشراب»؛ «مکتفیا بذاک او اذکر ما رواه فی ذلک بعض العلماء»؛ «مقتصرا فیه علی متن الخبر او نص من لم یفت الا عن اثر».
ساختار کتاب
این منظومه، متشمل بر ۱۴۵ بیت است که گاه یک بیت و گاه چند بیت آن، به یک مطلبی اشاره دارند. مطالبی که در این ارجوزه به نظم کشیده شده- چنان که ناظم گفته- برگرفته از روایات و نقل به معنی احادیث و فتاوای کسانی است که تنها بر اساس روایت فتوا می دهند، همانند شیخ صدوق در «المقنع».منابع مؤلف، در سرودن این ارجوزه، کتب روایی شیعی است.
گزارش محتوا
ناظم، در این اثر، در مورد بسیاری از مواد غذایی و نیز شیوه و آداب غذا خوردن مطالبی گفته است. البته بیشتر حجم کتاب را مطالبی تشکیل می دهد که پیرامون مواد غذایی است. همچنین وی به مناسبتی از مبحث توشه و زاد مسافر نیز مطالبی را مطرح می کند. این ارجوزه را می بایست از جمله کتب طبی روایی برشمرد، چرا که هرچند مؤلف روایتی را به صورت مستقیم و صریح ذکر ننموده است، ولی هر آنچه را ذکر کرده، ماخوذ از احادیث نبوی صلی الله علیه و آله وسلّم و ائمه علیه السلام است. البته وی از مبحث طب ، تنها به مباحث خوردن و نوشیدن و خوردنی ها و نوشیدنی ها بسنده کرده و الا در متون روایی، مباحث دیگری از پزشکی، از قبیل درمان بیماری ها و شیوه های درمان نیز مطرح است. مهم ترین شاخصه این اثر، منظوم بودن آن است و الا مباحث این چنینی، چه قبل از مؤلف و چه بعد از او، به رشته تحریر درآمده است و چه بسا جامعیت بعضی از تصنیفات در این زمینه، از این ارجوزه بیشتر باشد، ولی به سبب منظوم بودن این اثر، اشتیاق به فراگیری آن نزد محصلین بیشتر بوده است.
وضعیت کتاب
...