الاصول العامه للفقه المقارن

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این کتاب یکی از تألیفات باارزش و عمیق در اصول فقه می باشد که مؤلف سعی نموده است تا مباحث علم اصول را بدون تعصبات بی منطق و با بیان روش اصولی مذاهب مختلف اسلامی طرح و بررسی نموده و با دلایل منطقی نظریات صحیح را انتخاب نماید. این کتاب در نوع خود، طرح جدید و سبک تازه ای در بررسی مسائل اصولی است که دانشمند معظم آیت الله سید محمدتقی حکیم با قلمی روان و بیانی رسا آن را تألیف نموده است.
کتاب الأصول العامه در 27 ربیع الثانی سال 1383 ه.ق در نجف اشرف به پایان رسیده است.(ص654 کتاب) این کتاب در سال 1385 در دارالأندلس در بیروت انتشار یافته است. کتاب موجود توسط مجمع العالمی لأهل البیت علیهم السلام در قم و در سال 1418 ه.ق به مناسبت دومین اجتماع هیئة العامة للمجمع العالمی لأهل البیت علیهم السلام تجدید چاپ شده است.
تقسیم بندی مطالب کتاب بر اساس 5 باب است که در مباحث مقدماتی و مبادی علم اصول مطرح شده است. در ابتدای کتاب 5 مبحث به عنوان مقدمات آورده شده است. سپس باب اول شامل یازده قسم از کتاب در مورد حکم واقعی، باب دوم در مورد حکم واقعی تنزیلی (اصل استصحاب)، باب سوم در مورد وظیفه شرعی و اصول آن، باب چهارم در مورد وظیفه عقلی و اصول آن و در نهایت باب پنجم مرحله پیچیدگی مشکل (اصل قرعه) مطرح شده است.
در خاتمه کتاب نیز به مباحث ضروری و مهم از بحث اجتهاد و تقلید پرداخته شده است. اما مقدمه و مبادی ورود به علم اصول شامل مبحث فقه مقارن، اصول احتجاج، اصول فقه مقارن، مباحث حکم و منهج بحث در ابتدای کتاب ذکر شده است.
در باب اول یازده قسم مطرح شده است که عبارتند از: کتاب (قرآن کریم)، سنت، اجماع، دلیل عقلی، قیاس، استحسان، مصالح مرسله، فتح الذرائع و سدها، عرف، ادیان قبل از اسلام و مذهب صحابی.
در باب دوم (حکم واقعی تنزیلی)، مبحث استصحاب به طور مفصل مطرح شده است و علت جداشدن این بحث از سایر اصول عملیه و طرح تفصیلی آن کثرت مراجعه و وسعت نیاز به این اصل در ابواب مختلف فقهی ذکر شده است.(ص429)
باب سوم شامل سه اصل برائت شرعی، احتیاط شرعی و تخییر شرعی می باشد. در مقدمه ورود به این باب، مؤلف علت طرح خلاصه این اصول را این گونه بیان می کند که بزرگان علم اصول مجلدات وسیعی در این باب نگاشته اند و می گوید: سنقتصر منه علی المواضع التی نراها أهم من غیرها.(ص461)
باب چهارم نیز شامل سه اصل برائت عقلی، احتیاط عقلی و تخییر عقلی است.

پیشنهاد کاربران

بپرس