[ویکی نور] الاستنصار فی النص علی الأئمة الأطهار و یلیه مقتضب الأثر فی النص علی الأئمة الاثنی عشر مشتمل بر دو کتاب «الاستنصار» تألیف علامه محمد بن علی بن عثمان کراجکی (متوفی 446/449ق) و «مقتضب الأثر» اثر احمد بن محمد بن عبدالله جوهری (متوفی 401ق) مشهور به ابن عیاش است. هر دو کتاب از یک موضوع بحث می کنند که عبارت است از نصّ بر ائمه اطهار(ع) و اخباری که شیعیان و اهل سنت در رابطه با امامت بیان کرده اند. الاستنصار، در موضوع خود از جمله کتب حدیثی معتبر در نزد علمای بزرگی همچون سید بن طاووس و علامه مجلسی بوده و مورد تجلیل آنها قرار گرفته است.
کتاب الاستنصار پس از خطبه با سخن ناشر آغاز شده و تا صفحه 38 را پوشش داده است. مطالب الاستنصار در ضمن ابواب و فصولی مطرح شده است. کتاب مقتضب الأثر با صفحه بندی جدید با ذکر شرح حال جوهری - به نقل از کتاب تکملة أمل الآمل سید حسن صدرالدین - شروع و پس از مقدمه ای کوتاه در دو جزء و 57 صفحه ارائه شده است. نگارش کتاب همانند سایر کتب روایی به شیوه «قال فلان» با ذکر سند روایت است.
الاستنصار فی النص علی الائمة الأطهار: از تألیفات نویسنده و عالم شهیر شیعی در قرن پنجم هجری، محمد بن علی بن عثمان کراجکی (م 449ق) است که مانند بسیاری از تألیفات دیگرش به موضوع امامت اختصاص دارد و در این رساله، روایاتی را که از طریق خاصه و عامه رسیده و دلالت صریح بر ولایت و امامت امامان دوازده گانه اهل بیت(ع) دارند، ضمن فصول و ابواب جداگانه آورده است.
در ابتدای این کتاب در دو باب جداگانه روایاتی که در منابع شیعه و سنی نص صریح بر امامان دوازده گانه دارند ذکر شده است. در اولین فصل از باب اول کتاب به نقل از شیخ مفید با ذکر سلسله سندی که به امیرالمؤمنین علی(ع) می رسد تعداد صاحبان امر (ولاة امر) در دوازده تن منحصر شده است؛ در این روایت آن حضرت به ابن عباس فرمود: شب قدر در هر سالی است و در آن شب، امر سال نازل می شود و برای آن امر بعد از رسول الله(ص) صاحبانی است. ابن عباس می پرسد که اینان کیستند؟ آن حضرت خود و یازده تن از نسلشان را امامان محدث (مورد خطاب فرشتگان) و صاحب این امر معرفی می کند. این روایت در مقتضب الأثر نیز از ابوسهل احمد بن محمد بن زیاد قطان با سند دیگری از آن حضرت با اندک تفاوتی در متن نقل شده است.
نویسنده در اولین فصل از باب دوم نیز که در رابطه با روایات منابع اهل سنت است، تأکید می کند که نص بر ائمه(ع) با ذکر نام و ذکر عدد در احادیث اهل سنت بسیار فراوان است. وی در اولین فصل این باب این نکته را مطرح می کند که تصریح بر ائمه(ع) از متقدمین پیش از بعثت نبی(ص) نیز وجود دارد؛ مثلاً در سفر اول از تورات در بشارت خداوند به ابراهیم بر ولادت فرزندش اسماعیل(ع) به ولادت دوازده تن شریف از نسل اسماعیل تصریح شده است. نویسنده معتقد است که رتبه تعظیم و تشریف مخصوص به این عده منصوص جز درباره امامان شیعه از بین جمیع فرزندان اسماعیل وجود ندارد. وی سپس به احتجاج گروهی از بزرگان شیعه به این سفر از تورات اشاره کرده است. در ادامه شبهه یکی از مسترشدین اهل سنت را مطرح کرده که چگونه ممکن است به مطلبی از تورات استناد شود، درحالی که به شرع اسلام منسوخ است و تحریف شده است. پاسخ به اختصار این است که نسخ در اوامر و نواهی صحیح است نه اخبار. درباره تغییر و تحریف نیز افزایش اموری که دال بر فضیلت اسلام و اهل بیت(ع) باشد، ممکن نیست؛ چراکه آنچه از یهود انتظار می رود حذف مطالب دال بر فضیلت آنها و افزودن مطلبی در نفی و برخلاف آن است؛ پس اگر مطلبی در دست آنها می یابیم که نص بر فضیلت رسول الله(ص) یا اهل بیت(ع) است یقین پیدا می کنیم که خداوند یهود را از حذف آن منصرف کرده است.
مقتضب الأثر فی النص علی الأئمة الاثنی عشر: این اثر حاوی مجموعه ای از احادیث - عمدتاً از طریق اهل سنت - در اثبات ائمه اثناعشر(ع) است. این کتاب از نخستین آثار امامیه در این باره بود و خزاز قمی شاگرد ابن عیاش تا حد زیادی از آن تأثیر گرفته و در واقع باید کفایة الأثر وی را کوششی در جهت تکمیل کار استاد دانست. از آنجا که مؤلف در مقتضب الأثر از ابن حمزه طبری نقل کرده و ابن حمزه در 356ق / 976م، وارد بغداد شده، تألیف این کتاب باید مربوط به بعد از سال مزبور باشد.
کتاب الاستنصار پس از خطبه با سخن ناشر آغاز شده و تا صفحه 38 را پوشش داده است. مطالب الاستنصار در ضمن ابواب و فصولی مطرح شده است. کتاب مقتضب الأثر با صفحه بندی جدید با ذکر شرح حال جوهری - به نقل از کتاب تکملة أمل الآمل سید حسن صدرالدین - شروع و پس از مقدمه ای کوتاه در دو جزء و 57 صفحه ارائه شده است. نگارش کتاب همانند سایر کتب روایی به شیوه «قال فلان» با ذکر سند روایت است.
الاستنصار فی النص علی الائمة الأطهار: از تألیفات نویسنده و عالم شهیر شیعی در قرن پنجم هجری، محمد بن علی بن عثمان کراجکی (م 449ق) است که مانند بسیاری از تألیفات دیگرش به موضوع امامت اختصاص دارد و در این رساله، روایاتی را که از طریق خاصه و عامه رسیده و دلالت صریح بر ولایت و امامت امامان دوازده گانه اهل بیت(ع) دارند، ضمن فصول و ابواب جداگانه آورده است.
در ابتدای این کتاب در دو باب جداگانه روایاتی که در منابع شیعه و سنی نص صریح بر امامان دوازده گانه دارند ذکر شده است. در اولین فصل از باب اول کتاب به نقل از شیخ مفید با ذکر سلسله سندی که به امیرالمؤمنین علی(ع) می رسد تعداد صاحبان امر (ولاة امر) در دوازده تن منحصر شده است؛ در این روایت آن حضرت به ابن عباس فرمود: شب قدر در هر سالی است و در آن شب، امر سال نازل می شود و برای آن امر بعد از رسول الله(ص) صاحبانی است. ابن عباس می پرسد که اینان کیستند؟ آن حضرت خود و یازده تن از نسلشان را امامان محدث (مورد خطاب فرشتگان) و صاحب این امر معرفی می کند. این روایت در مقتضب الأثر نیز از ابوسهل احمد بن محمد بن زیاد قطان با سند دیگری از آن حضرت با اندک تفاوتی در متن نقل شده است.
نویسنده در اولین فصل از باب دوم نیز که در رابطه با روایات منابع اهل سنت است، تأکید می کند که نص بر ائمه(ع) با ذکر نام و ذکر عدد در احادیث اهل سنت بسیار فراوان است. وی در اولین فصل این باب این نکته را مطرح می کند که تصریح بر ائمه(ع) از متقدمین پیش از بعثت نبی(ص) نیز وجود دارد؛ مثلاً در سفر اول از تورات در بشارت خداوند به ابراهیم بر ولادت فرزندش اسماعیل(ع) به ولادت دوازده تن شریف از نسل اسماعیل تصریح شده است. نویسنده معتقد است که رتبه تعظیم و تشریف مخصوص به این عده منصوص جز درباره امامان شیعه از بین جمیع فرزندان اسماعیل وجود ندارد. وی سپس به احتجاج گروهی از بزرگان شیعه به این سفر از تورات اشاره کرده است. در ادامه شبهه یکی از مسترشدین اهل سنت را مطرح کرده که چگونه ممکن است به مطلبی از تورات استناد شود، درحالی که به شرع اسلام منسوخ است و تحریف شده است. پاسخ به اختصار این است که نسخ در اوامر و نواهی صحیح است نه اخبار. درباره تغییر و تحریف نیز افزایش اموری که دال بر فضیلت اسلام و اهل بیت(ع) باشد، ممکن نیست؛ چراکه آنچه از یهود انتظار می رود حذف مطالب دال بر فضیلت آنها و افزودن مطلبی در نفی و برخلاف آن است؛ پس اگر مطلبی در دست آنها می یابیم که نص بر فضیلت رسول الله(ص) یا اهل بیت(ع) است یقین پیدا می کنیم که خداوند یهود را از حذف آن منصرف کرده است.
مقتضب الأثر فی النص علی الأئمة الاثنی عشر: این اثر حاوی مجموعه ای از احادیث - عمدتاً از طریق اهل سنت - در اثبات ائمه اثناعشر(ع) است. این کتاب از نخستین آثار امامیه در این باره بود و خزاز قمی شاگرد ابن عیاش تا حد زیادی از آن تأثیر گرفته و در واقع باید کفایة الأثر وی را کوششی در جهت تکمیل کار استاد دانست. از آنجا که مؤلف در مقتضب الأثر از ابن حمزه طبری نقل کرده و ابن حمزه در 356ق / 976م، وارد بغداد شده، تألیف این کتاب باید مربوط به بعد از سال مزبور باشد.
wikinoor: الاستنصار_فی_النصّ_علی_أئمة_الأطهار