الاستبصار فی عجائب الامصار

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کتاب الاستبصار فی عجائب الامصار از منابع جغرافی نگارانه در تاریخ مکه ، مدینه ، مغرب و مصر ، اثر نویسنده ای مراکشی در قرن ششم قمری است.
کتاب حاوی گزارش هایی کوتاه درباره جغرافیا، تاریخ، وضع اقتصادی، زندگانی اجتماعی و سیاسی شهرها، معرفی آثار تاریخی و عجایب مناطق گوناگون اسلامی مانند مکان های مقدس مکه و مدینه، و وضع مصر و مغرب و سودان و افریقیه (تونس) و لیبی است. روش کار نویسنده بر پایه جغرافیای وصفی است.

[ویکی نور] «الاستبصار فی عجایب الامصار» اثر مورخی گمنام مشهور به کاتب مراکشی است. نویسنده در این اثر به توصیف اماکن مقدس حجاز و تاریخ و جغرافیای شمال آفریقا پرداخته است. کتاب به زبان عربی و احتمالاً در سال 587ق نوشته شده است.آنچه باعث اهمیت کتاب شده این است که یک کتاب جغرافیایی صرف نیست بلکه حاوی مطالبی درباره تاریخ موحّدین است که از اهمیت فراوانی برخوردار است.
کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در سه بخش، به ترتیب درباره مصر و عجائب آن، شمال آفریقا و سودان تنظیم شده است.
کتاب از جمله آثار جغرافیایی علمی و ابتکاری است چرا که علاوه بر معلومات و اطلاعات دقیقی که ارائه می کند، اخبار عامه و اساطیر را نیز یادآور می شود.
محقق کتاب سعد زغلول عبدالحمید در مقدمه ضمن بیان اهمیت کتاب، به مصادر و منابع نویسنده اشاره کرده است.
نویسنده در بخش اول کتاب با هدف تصویر شعائر حج، به وصف مکه و مدینه پرداخته و کعبه، درب های آن، حجر الاسود، کوه های اطراف مکه، مسجد الحرام و چاه زمزم را با دقت توصیف نموده است. او در خلال مباحث، مناسک حج را نیز تشریح کرده است. ظاهراً مؤلف فریضه حج را انجام داده است زیرا حرمین را به تفصیل وصف می کند. در ادامه، مساجد دیگری همچون مسجد الخیف، مسجد النبی و قبا نیز توصیف شده و در پایان، از قبور شهدای مدفون در کنار کوه احد سخن رفته است.

پیشنهاد کاربران