افغانستانی ها

افغانستانی ها ( به پشتو: افغانان ) یا مردم افغانستان به شهروندان کشور افغانستان یا افرادی که نسب آن ها از افغانستان باشد گفته می شود. کشور افغانستان از اقوام گوناگونی مانند: پشتون ها، تاجیک ها، هزاره ها و ازبک ها تشکیل شده است. دو زبان اصلی که که در افغان ها به آن صحبت می کنند فارسی دری و پشتو است. بسیاری از افغان ها هر دو زبان را بصورت روان صحبت می کنند. [ ۴۰] [ ۴۱]
اولین ذکر نام افغان ( Abgân ) توسط شاپور یکم ساسانی در قرن سوم میلادی است، [ ۴۲] [ ۴۳] در قرن چهارم میلادی در اسناد باختری که در شمال افغانستان یافت شد، از افراد خاصی با نام «افغان/افغانا» ( αβγανανο ) یاد شده است. کلمه «افغان» ریشه در زبان فارسی دارد و به قوم پشتون گفته می شود. [ ۴۴]
واژه افغان به عنوان صفت نیز به معنای اهل افغانستان یا مرتبط به افغانستان، یا به عنوان نام زبان یا فرهنگ آن ها نیز کاربرد دارد. بر اساس قانون اساسی ۱۹۶۴ افغانستان، همه شهروندان افغانستان در برابر قانون از نظر حقوق و تکالیف برابر هستند. [ ۴۵] در اصل چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان که تا سال ۲۰۲۱ وجود داشت، آمده است که اتباع افغانستان متشکل از اقوام پشتون، تاجیک، هزاره، ازبک، ترکمن، بلوچ، پشه ای، نورستانی، ایماق، عرب، قرقیز، قزلباش، گوجر، براهویی و دیگر قومیت های این کشور می شدند. [ ۴۶] در مورد واژهٔ افغان یا افݝانستان اختلافات سیاسی وجود دارد: افرادی از اقوام غیر پشتون وجود دارند که کاربرد واژه افغان یا افغانستان را چه به عنوان نام این کشور و چه به عنوان نام ملی خودشان رد می کنند. پشتون هایی هم در پاکستان هستند که مایلند اصطلاح افغان در مورد آن ها گفته شود. [ ۴۷] [ ۴۸] [ ۴۹] [ ۵۰]
نام قوم افغان پیش از تشکیل دولت ملی در این منطقه، برای اشاره به یکی از دسته های قوم پشتون استفاده می شد. به دلیل تغییر در شکل و ماهیت سیاسی منطقه، بمانند ترسیم مزر توسط بریتانیا میان این سرزمین و پاکستان ( هند بریتانیای آن دوران ) شرایط ژئوپلتیکی و سیاسی جدیدی در این منطقه پدید آمد و حکام پشتون این اصطلاح را به هویت ملی همه مردم منطقه تبدیل کردند. [ ۵۱] [ ۵۲] [ ۵۳]
افغانستانی ها از اقوام مختلف هستند. بزرگ ترین اقوام آن پشتون ها، تاجیک ها، هزاره ها و ازبک ها هستند که این چهار قوم تقریباً ۹۵ درصد جمعیت افݝانستان را تشکیل می دهند. [ ۵۴]