اطعام

[ویکی فقه] غذا دادن را اطعام گویند. در فقه از آن در باب های طهارت ، صوم ، حج ، جهاد ، تجارت ، نکاح ، کفّارات ، اطعمه و اشربه ، غصب و ارث سخن رفته است.
اطعام مصدر باب افعال و از ریشه «ط ـ ع ـ م» به معنای طعام (غذا) دادن است. در اینکه مراد از طعام چیست، لغویان بر یک نظر نیستند؛ برخی گفته اند: هر چیزی است که چیده و جمع آوری شود، اعمّ از حبوبات و میوه ها ، و بعضی طعام را خصوص خرما و جمعی فقط گندم می دانند. ولی به نظر می رسد همه این موارد مصداق طعام باشد و همان گونه که ابن منظور و راغب گفته اند: طعام عبارت است از هر چیز خوردنی ، بنابراین، اطعام یعنی خوراندن و طعام دادن از آنچه ذکر شد.
واژگان طعام در قرآن کریم
واژه طعم و مشتقات آن ۴۸ بار در قرآن کریم آمده که ۱۶ بار آن از باب اِفعال است؛ همچنین واژه طَعام در ۵ مورد از جمله در آیه «ولا یَحُضُّ عَلی طَعامِ المِسکین» به معنای اطعام دانسته شده است. در برخی آیات از اطعام کنندگان ستایش و از کسانی که اطعام نمی کنند یا دیگران را به اطعام تشویق نمی کنند، نکوهش شده است.
مُطعِم از اسمای الهی
در پاره ای از آیات، اطعام از کارهای پروردگار شمرده شده است: «... و هُوَ یُطعِمُ و لایُطعَمُ». در حقیقت اسناد اطعام به انسانها چیزی جز اسناد اطعام به خدا نیست، زیرا اصل وجود آنان و آنچه اطعام می کنند از آنِ خداوند است ، ازاین رو «مُطعِم» یکی از اسما و صفات الهی شمرده شده است.
اهمیت اطعام نیازمندان در دین اسلام
...

[ویکی اهل البیت] اطعام مصدر باب افعال و از ریشه «ط ـ ع ـ م» به معنای طعام (غذا)دادن است. در این که مراد از طعام چیست، لغویان بر یک نظر نیستند؛ برخی گفته اند: هر چیزی است که چیده و جمع آوری شود، اعمّ از حبوبات و میوه ها و بعضی طعام را خصوص خرما و جمعی فقط گندم می دانند ولی به نظر می رسد همه این موارد مصداق طعام باشد و همان گونه که ابن منظور و راغب گفته اند: طعام عبارت است از هر چیزخوردنی بنابراین اطعام یعنی خوراندن و طعام دادن از آنچه ذکر شد.
واژه طعم و مشتقات آن 48 بار در قرآن کریم آمده که 16 بار آن از باب اِفعال است؛ همچنین واژه طَعام در 5 مورد از جمله در آیه «ولا یَحُضُّ عَلی طَعامِ المِسکین» (سوره الحاقه/69،34) به معنای اطعام دانسته شده است. در برخی آیات از اطعام کنندگان ستایش (سوره انسان/76، 8 ـ 13) و از کسانی که اطعام نمی کنند یا دیگران را به اطعام تشویق نمی کنند، نکوهش شده است.(سوره الحاقه/69،34)
در پاره ای از آیات، اطعام از کارهای پروردگار شمرده شده است: «... و هُوَ یُطعِمُ و لایُطعَمُ» (سوره انعام/6، 14؛ سوره قریش/106، 3 ـ 4؛ سوره شعراء/26،79) در حقیقت اسناد اطعام به انسانها چیزی جز اسناد اطعام به خدا نیست، زیرا اصل وجود آنان و آنچه اطعام می کنند، از آنِ خداوند است، از این رو «مُطعِم» یکی از اسما و صفات الهی شمرده شده است.
اطعام از مصادیق انفاق و احسان است. اسلام برای حفظ حرمت انسان ها و ایجاد تعادل اقتصادی در جامعه، صاحبان ثروت را ملزم کرده که بخشی از اموال خود را برای تأمین هزینه زندگی و رفع گرسنگی نیازمندان اختصاص دهند: «وفی اَمولِهِم حَقٌّ لِلسّائِلِ والمَحروم». (سوره ذاریات/51،19) قرآن کریم بی توجهی به اطعام نیازمندان را از آثار کفر به مبدأ هستی شمرده است: «اِنَّهُ کانَ لا یُؤمِنُ بِاللّهِ العَظیم × ولا یَحُضُّ عَلی طَعامِ المِسکین» (سوره حاقه/69، 33 ـ 34) همچنین بر ترک اطعام آثار زیانباری مترتب کرده و در آیاتی (سوره بلد/90، 13 و 14) اطعام به مسکین در روزهای سخت، نمودی از مجاهدت با نفس و وسوسه های شیطانی شمرده شده است.
بدون تردید تجلی خصلت پسندیده مهمان نوازی بیشتر همراه با اطعام است. از برخی آیات برمی آید که اطعام، سیره پیامبران و اولیای الهی بوده است؛ آیات 24 ـ 26 سوره ذاریات/51 و 89 سوره هود/11 که به داستان پذیرایی حضرت ابراهیم علیه السلام از مهمانان خود پرداخته بیانگر خصلت مهمان نوازی اوست. گفته اند: وی هنگام تناول غذا به دنبال مهمان می گشت تا او را با خود شریک کند، از همین رو آن حضرت را «ابوالضیفان» یعنی پدر مهمانان می گفتند چنان که آیه 53 سوره احزاب/33: «... اِذا دُعیتُم فَادخُلوا فَاِذا طَعِمتُم فَانتَشِروا...» حاکی از جود و خصلت اطعام در پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است.
اهل بیت علیهم السلام نیز در اطعام به دیگران الگو بودند؛ آیات 8 ـ 22 سوره انسان/76 به نقل شیعه و سنی درباره حضرت علی و فاطمه و فرزندانشان حسن و حسین علیهم السلام نازل گردیده و بیان کننده اطعام خالصانه و خداپسندانه ایشان است که بدون هیچ چشمداشتی و فقط برای رضای خداوند انجام گرفت و خدای متعالی به پاکی و خلوص عمل ایشان گواهی داده است: {{متن قرآن|«و یُطعِمونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسکینـًا و یَتیمـًا واَسیرا × اِنَّما نُطعِمُکُم لِوَجهِ اللّهِ لا نُریدُ مِنکُم جَزاءً ولاشُکورا» در ادامه، آیات 10 ـ 22 سوره انسان/76 نیز از پاداش های الهی در مقابل این عمل مقبول و نیکوکارانه خبر می دهد.
اطعام در این آیات (سوره انسان/76،8 ـ 22) از نوع اطعام واجب نیست، زیرا اطعام کنندگان خود به آن نیاز داشتند: «عَلی حُبِّهِ». اطعام در چنین موقعیتی که با تحمل سه روز گرسنگی همراه بود حاکی از اوج ایثار اطعام کنندگان از نظر اخلاق و رفتار و دلیل بر خلوص و فداکاری ایشان است.

[ویکی الکتاب] معنی إِطْعَامُ: غذا دادن
معنی نُطْعِمُکُمْ: شما را اطعام می کنیم - به شما غذا می دهیم
ریشه کلمه:
طعم (۴۸ بار)

[ویکی فقه] اطعام (قرآن). اطعام، سیره پیامبران و اولیای الهی بوده و از مصادیق انفاق و احسان است.
اطعام مصدر باب افعال و از ریشه «ط ـ ع ـ م» به معنای طعام (غذا) دادن است. در اینکه مراد از طعام چیست، لغویان بر یک نظر نیستند؛ برخی گفته اند: هر چیزی است که چیده و جمع آوری شود، اعمّ از حبوبات و میوه ها ، و بعضی طعام را خصوص خرما و جمعی فقط گندم می دانند. ولی به نظر می رسد همه این موارد مصداق طعام باشد و همان گونه که ابن منظور و راغب گفته اند: طعام عبارت است از هر چیز خوردنی ، بنابراین، اطعام یعنی خوراندن و طعام دادن از آنچه ذکر شد.
اطعام در قرآن کریم
واژه طعم و مشتقات آن ۴۸ بار در قرآن کریم آمده که ۱۶ بار آن اطعام از باب اِفعال است؛ «انما نطعمکم لوجه اللـه لا نر ید منکم جزاء ولا شکور ا» «(و می گویند: ) ما شما را بخاطر خدا اطعام می کنیم، و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمی خواهیم! » همچنین واژه طَعام در ۵ مورد از جمله در آیه «ولا یَحُضُّ عَلی طَعامِ المِسکین» به معنای اطعام دانسته شده است. در برخی آیات از اطعام کنندگان ستایش و از کسانی که اطعام نمی کنند یا دیگران را به اطعام تشویق نمی کنند، نکوهش شده است. در پاره ای از آیات، اطعام از کارهای پروردگار شمرده شده است: «... و هُوَ یُطعِمُ و لایُطعَمُ». در حقیقت اسناد اطعام به انسانها چیزی جز اسناد اطعام به خدا نیست، زیرا اصل وجود آنان و آنچه اطعام می کنند از آنِ خداوند است ، ازاین رو «مُطعِم» یکی از اسما و صفات الهی شمرده شده است. اطعام از مصادیق انفاق و احسان است. اسلام برای حفظ حرمت انسان ها و ایجاد تعادل اقتصادی در جامعه، صاحبان ثروت را ملزم کرده که بخشی از اموال خود را برای تأمین هزینه زندگی و رفع گرسنگی نیازمندان اختصاص دهند: «وفی اَمولِهِم حَقٌّ لِلسّائِلِ والمَحروم».
شرایط اطعام
...