اطراف علم اجمالی

[ویکی فقه] احتمالات عقلی منطبق بر معلوم به اجمال را اطراف علم اجمالی گویند.
اطراف علم اجمالی، به معنای مصادیق خارجی مورد تردید در موارد وجود علم اجمالی یا همان محدوده احتمالات عقلی منطبق بر علم اجمالی می باشد. برای مثال، در موردی که شخص تردید دارد که در یکی از دو لیوان، خمر است، علم اجمالی، دو طرف دارد و اگر تردید داشته باشد که در یکی از ده لیوان، خمر است، علم اجمالی، ده طرف دارد.
تعریفی دیگر
به بیان دیگر، اطراف علم اجمالی، به معنای مصادیق خارجی ای است که وجود معلوم بالعرض، در ضمن آنها احتمال داده می شود. مثال دیگر، آن است که مکلف علم اجمالی به وجود خمر در یکی از دو لیوان موجود در نزد او دارد، در این جا صورت ذهنی خمر، معلوم بالذات او است، که در آن هیچ گونه اجمال و تردیدی راه ندارد، و اما وی در مصداق خارجی خمر که معلوم بالعرض او است، تردید داشته و نمی داند آیا وجود این مصداق در ضمن لیوان «الف» تحقق یافته یا در ضمن لیوان «ب» و به این ترتیب، علم اجمالی او دو طرف دارد. اطراف علم اجمالی ممکن است محصور و یا نامحصور باشد که هر کدام حکم مخصوص خود را دارد.