[ویکی فقه] اصل مسببی (اصول). اصل مسببی به اصل عملیِ غیر عامل، به سبب انتفای موضوع آن توسط اصل سببی اطلاق می شود.
هرگاه دو اصل عملی با هم تعارض نمایند و شک در یکی، ناشی از شک در دیگری باشد، به اصلی که شک در متعلق آن مسبب از شک دیگر است، اصل مسببی گفته می شود، مانند این که آب قلیلی وجود دارد که در سابق پاک بوده و بعد در نجاست آن شک شده است، سپس لباس نجسی با همان آب تطهیر گردیده، در این صورت، دو شک وجود دارد که مجرای دو استصحاب متعارض می باشد:۱. استصحاب بقای طهارت آب؛۲. استصحاب بقای نجاست لباس .
تقدم اصل سببی بر اصل مسببی
در این گونه موارد، استصحاب اول (اصل سببی) بر استصحاب دوم (اصل مسببی) مقدم است، زیرا شک در بقای نجاست لباس، بعد از تطهیر آن، ناشی از شک در طهارت آب است و وقتی از طریق استصحاب اول، بقای طهارت آب تعبداً اثبات شد، نتیجه آن، طهارت لباسی است که با آن آب تطهیر شده است و موردی برای اجرای استصحاب دوم باقی نمی ماند.
هرگاه دو اصل عملی با هم تعارض نمایند و شک در یکی، ناشی از شک در دیگری باشد، به اصلی که شک در متعلق آن مسبب از شک دیگر است، اصل مسببی گفته می شود، مانند این که آب قلیلی وجود دارد که در سابق پاک بوده و بعد در نجاست آن شک شده است، سپس لباس نجسی با همان آب تطهیر گردیده، در این صورت، دو شک وجود دارد که مجرای دو استصحاب متعارض می باشد:۱. استصحاب بقای طهارت آب؛۲. استصحاب بقای نجاست لباس .
تقدم اصل سببی بر اصل مسببی
در این گونه موارد، استصحاب اول (اصل سببی) بر استصحاب دوم (اصل مسببی) مقدم است، زیرا شک در بقای نجاست لباس، بعد از تطهیر آن، ناشی از شک در طهارت آب است و وقتی از طریق استصحاب اول، بقای طهارت آب تعبداً اثبات شد، نتیجه آن، طهارت لباسی است که با آن آب تطهیر شده است و موردی برای اجرای استصحاب دوم باقی نمی ماند.
wikifeqh: اصل_مسببی_(اصول)