اصحاب
/~ashAb/
مترادف اصحاب: دمخوران، دمسازان، همراهان، همنشینان، یاران، پیروان، تابعین
برابر پارسی: یاران، دوستان، همدلان
لغت نامه دهخدا
اصحاب. [ اَ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ صاحب. ( ترجمان علامه جرجانی ص 63 ) ( دهار ). ج ِ صَحْب است و صحب ج ِ صاحب. و ج ِ اصحاب ، اصاحیب است. ( از منتهی الارب ). و این جمع صاحب نیست بلکه جمعالجمع صاحب است ، چرا که اسم جمع صَحْب است جمع صحب اصحاب است و جمع اصحاب اصاحیب می آید. ( از لطایف و صراح و سعدالدین تفتازانی ). و جماعتی دیگر میگویند که اصحاب جمع صاحب است و اَظهار جمع ظاهر و انصار جمع ناصر و اجهال جمع جاهل ،و جاراﷲ زمخشری از این انکار دارد. واﷲ اعلم. ( آنندراج ) ( غیاث اللغات ). خداوندان. ( آنندراج ) ( مؤید الفضلاء ) ( غیاث ). صاحبان. دارندگان. مالکان : بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
(اِ ) [ ع . ] (مص م . ) همراه کردن ، به همراه فرستادن ، یار کردن .
فرهنگ عمید
۲. [قدیمی] یاران.
* اصحاب رٲی (قیاس ): اصحاب ابوحنیفه نعمان بن ثابت که دربارۀ مسائلی که اثر یا حدیثی دربارۀ آن وجود نداشت به رٲی خود و قیاس رجوع می کردند.
* اصحاب شمال: در روایات، بدکارانی که در روز قیامت نامۀ اعمالشان را در دست چپ خواهند داشت.
* اصحاب یمین: در روایات، نیکوکارانی که در روز قیامت نامۀ اعمالشان را در دست راست خواهند داشت.
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی أَصْحَابُ: اهل-همنشینان-رهروان
معنی مَیْمَنَةِ: یُمن و سعادت و مبارکی ( کلمه میمنة از ماده یمن است که مقابل شوم است و معنایی بر خلاف آن دارد پس اصحاب میمنة اصحاب و دارندگان یمن و سعادتند ، و در مقابل آنان اصحاب مشئمة هستند ، که اصحاب و دارندگان شقاوت و شئامتند) .
معنی رَّقِیمِ: نوشته شده (از رقم است که هم به معنای نوشتن است و هم به معنای خط . پس رقیم در واقع به معنای مرقوم است ، چون در موارد بسیاری وزن فعیل به معنای مفعول میآید ، مانند جریح که به معنای مجروح و قتیل که به معنای مقتول است . و از ظاهر سیاق این داستان بر میآید...
معنی سُحْقاً: تکه تکه کردن و خوردن کردن چیزی با دست (در جمله "فَسُحْقاً لِّأَصْحَابِ ﭐلسَّعِیرِ "حکم نفرینی برای اصحاب جهنم دارد)
معنی حِجْرٍ: ممنوعیت با تحریم - قُرُق-فاصله -دامن - کنار-عقل (لذی حجر: صاحب عقل،اصحاب حجر: عبارتند از قوم ثمود ، یعنی قوم حضرت صالح علی نبینا وعلیه السلام و حجر اسم شهری بوده که در آن زندگی میکردهاند)
معنی قِطْمِیرٍ: پوست نازکی است که روی هسته خرما کشیده شده (اثر و باقی ماندهای است که از خرما بر هسته خرما میماند یا آن پرده نازکی است که روی هسته خرما را پوشیده و بعضی دیگر گفتهاند : هستهای است که دردرون هسته خرماست، نام سگ اصحاب کهف هم بوده است)
معنی مَّأْکُولٍ: خورده شده (عصف ماکول به معنای برگ زراعتی ، مثل گندم است که دانههایش را خورده باشند ، و نیز به معنای پوست زراعتی است مانند غلاف نخود و لوبیا ، که دانهاش را خورده باشند ، و منظور آیه این است که اصحاب فیل بعد از هدف گیری مرغان ابابیل به صورت جسدهایی بی...
معنی حَوَارِیُّونَ: جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و یاور وی میشناسند و...
معنی حَوَارِیِّینَ: یاران خاص و خالص (جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و ...
معنی سَّبْتِ: شنبه (کلمه سبت در اصل به معنای قطع است ، و از همین جهت به قطع سیر ، میگویند سبت السیر ، و نیز سبت الشعر ، تراشیدن مو است ، و سبت الانف ، بریدن بینی از ته است بعضی گفتهاند : خدای تعالی روز شنبه را بدین جهت سبت خوانده که خداوند خلقت آسمانها و زمین را د...
معنی مِرَاءً: بحث و مجادله (کلمه مریة به معنای تردد در چیزی است ، و شک از مریه عمومیتر است . امتراء و ممارات به معنای محاجه (دلیل آوردن)در آن امری است که مورد تردید باشد . اصل کلمه مریة از اصطلاح مریت الناقة گرفته شده که معنایش به پستان ماده شتر جهت دوشیدن شیر دس...
معنی رَّسِّ: چاهی که طوقه چینی شده باشد( روایتی از حضرت رضا علیه السلام است که آن حضرت از امیر المؤمنین علیه السلام نقل می کند که اصحاب رس مردمی بودند که درخت صنوبری را میپرستیدند و نام آن را شاه درخت نهاده بودند و آن درخت رایافث فرزند نوح بر کنار چشمهای به نام ر...
ریشه کلمه:
صحب (۹۷ بار)
معنی مَیْمَنَةِ: یُمن و سعادت و مبارکی ( کلمه میمنة از ماده یمن است که مقابل شوم است و معنایی بر خلاف آن دارد پس اصحاب میمنة اصحاب و دارندگان یمن و سعادتند ، و در مقابل آنان اصحاب مشئمة هستند ، که اصحاب و دارندگان شقاوت و شئامتند) .
معنی رَّقِیمِ: نوشته شده (از رقم است که هم به معنای نوشتن است و هم به معنای خط . پس رقیم در واقع به معنای مرقوم است ، چون در موارد بسیاری وزن فعیل به معنای مفعول میآید ، مانند جریح که به معنای مجروح و قتیل که به معنای مقتول است . و از ظاهر سیاق این داستان بر میآید...
معنی سُحْقاً: تکه تکه کردن و خوردن کردن چیزی با دست (در جمله "فَسُحْقاً لِّأَصْحَابِ ﭐلسَّعِیرِ "حکم نفرینی برای اصحاب جهنم دارد)
معنی حِجْرٍ: ممنوعیت با تحریم - قُرُق-فاصله -دامن - کنار-عقل (لذی حجر: صاحب عقل،اصحاب حجر: عبارتند از قوم ثمود ، یعنی قوم حضرت صالح علی نبینا وعلیه السلام و حجر اسم شهری بوده که در آن زندگی میکردهاند)
معنی قِطْمِیرٍ: پوست نازکی است که روی هسته خرما کشیده شده (اثر و باقی ماندهای است که از خرما بر هسته خرما میماند یا آن پرده نازکی است که روی هسته خرما را پوشیده و بعضی دیگر گفتهاند : هستهای است که دردرون هسته خرماست، نام سگ اصحاب کهف هم بوده است)
معنی مَّأْکُولٍ: خورده شده (عصف ماکول به معنای برگ زراعتی ، مثل گندم است که دانههایش را خورده باشند ، و نیز به معنای پوست زراعتی است مانند غلاف نخود و لوبیا ، که دانهاش را خورده باشند ، و منظور آیه این است که اصحاب فیل بعد از هدف گیری مرغان ابابیل به صورت جسدهایی بی...
معنی حَوَارِیُّونَ: جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و یاور وی میشناسند و...
معنی حَوَارِیِّینَ: یاران خاص و خالص (جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و ...
معنی سَّبْتِ: شنبه (کلمه سبت در اصل به معنای قطع است ، و از همین جهت به قطع سیر ، میگویند سبت السیر ، و نیز سبت الشعر ، تراشیدن مو است ، و سبت الانف ، بریدن بینی از ته است بعضی گفتهاند : خدای تعالی روز شنبه را بدین جهت سبت خوانده که خداوند خلقت آسمانها و زمین را د...
معنی مِرَاءً: بحث و مجادله (کلمه مریة به معنای تردد در چیزی است ، و شک از مریه عمومیتر است . امتراء و ممارات به معنای محاجه (دلیل آوردن)در آن امری است که مورد تردید باشد . اصل کلمه مریة از اصطلاح مریت الناقة گرفته شده که معنایش به پستان ماده شتر جهت دوشیدن شیر دس...
معنی رَّسِّ: چاهی که طوقه چینی شده باشد( روایتی از حضرت رضا علیه السلام است که آن حضرت از امیر المؤمنین علیه السلام نقل می کند که اصحاب رس مردمی بودند که درخت صنوبری را میپرستیدند و نام آن را شاه درخت نهاده بودند و آن درخت رایافث فرزند نوح بر کنار چشمهای به نام ر...
ریشه کلمه:
صحب (۹۷ بار)
wikialkb: أَصْحَاب
پیشنهاد کاربران
صحابه یا اصحاب ( به معنای �یاران� ) ، کسانی هستند که شخصاً پیامبر اسلام، حضرت محمد را دیده اند و سخنش را شنیده و در زمان حیات او اسلام آورده اند. مفرد آن را صحابی می گویند. یاران زن محمّد را صحابیات می گویند
... [مشاهده متن کامل]
تعریف صحابه در لغت:اصحاب جمع صاحب است و صاحب اسم فاعل از ریشه صَحَبَ یَصحَبُهُ به معنی رفاقت است
تعریف صحابه در اصطلاح: به کسی گفته می شود که محمد پیامبر اسلام را ملاقات نموده باشد در حالی که به او ایمان داشته و مسلمان از دنیا برود.
یاران پیامبر به سه دسته تقسیم می شود:
1 - مهاجرین مسلمانانی هستند، که در مکه اسلام آوردند و به مدینه مهاجرت کردند.
2 - انصار مسلمانانی هستند، که در مدینه زندگی می کردند و به پیامبر و مهاجران پناه دادند. این مسلمانان عمدتاً از دو قبیله اوس و خزرج می باشند.
3 - گروه سوم مسلمانانی هستند که بعد از فتح مکه اسلام آوردند.
البته بعضی از مسلمانان که در مدینه با پیامبر دیدار کرده و در آن جا اسلام آوردند، در هیچ یک از این سه دسته جای نمی گیرند. از میان ایشان می توان سلمان فارسی را نام برد
صحابه در اهل سنت از جایگاه مهمی برخوردار است. اهل سنت و جماعت صحابه ی پیامبر را با خصوصیات ( بهترین امت ) ، ( اصحاب عادل ) و همیشه از آن ها به نیکی یاد می کنند و طبق روایات از محمد رسول الله دشنام و آزار اصحاب، آزار او است.
ابوعلی عثمانی در برگردان رسالهٔ قشیریه :
بدانید رحمکم الله که مسلمانان پس از رسول صلی الله علیه وسلم نام نکردند اندر زمانۀ خویش فاضلترین ایشانرا بنام علم جز صحبت رسول صلی الله علیه وسلم از بهر آنک هیچ نام نبود فاضلتر از آنک ایشانرا اصحاب رسول صلوات الله وسلامه علیه خواندند.
غزالی در کیمیای سعادت :
بدان سبب محمد علیه الصلوه والسلام را خاتم انبیا کرد که پس از وی هیچ پیغامبر نباشد و جمله خلق را از جن و انس به متابعت وی فرمود و وی را سید همه پیغمبران کرد و یاران و اصحاب وی را بهترین یاران و اصحاب پیغامبران کرد
عین القضات همدانی در تمهیدات :
یس وَالْقُرْآنِ الْحَکِیمِ یعنی که یا سید المرسلین اگر خواهی که نام روح مصطفی بدانی ازاصحاب او شو که/ أَصْحَابِی کَالنُّجُوْم/ و طریق آنکه از اصحاب او شوی آن است که اصحاب او را مُحِب شوی و بدیشان تَشَبُّه کنی در اخلاق و صفات /مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ/ مرد به محبت و متابعت اولیا واصحاب پیغامبران از اصحاب پیغامبر شود که/ المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ/ چون محبت ایشان درست گشت در این مقام اخوانیت با ابوبکر و عمر درست گشت و او را بدین عالم رؤیت راه دهند که/ رَأَی قَلبِی رَبِّی/
عطار در منطق الطیر درتعصب گوید:
ای گرفتار تعصب مانده
دایما در بغض و در حب مانده
گر تو لاف از عقل و از لب می زنی
پس چرا دم در تعصب می زنی
در خلافت میل نیست ای بی خبر
میل کی آید ز بوبکر و عمر
میل اگر بودی در آن دو مقتدا
هر دو کردندی پسر را پیشوا
هر دو گر بودند حق از حق وران
منع واجب آمدی بر دیگران
منع را گر ناپدیدار آمدند
ترک واجب را روادار آمدند
گر نمی آمد کسی در منع یار
جمله راتکذیب کن یا اختیار
گر کنی تکذیب اصحاب رسول
قول پیغامبر نکردستی قبول
گفت هر یاریم نجمی روشن است
بهترین قرنها قرن منست
بهترین خلق یاران من اند
آفرین با دوست داران من اند
بهترین چون نزد تو باشد بتر
کی توان گفتن ترا صاحب نظر
کی روا داری که اصحاب رسول
مرد ناحق را کنند از جان قبول
یا نشانندش به جای مصطفا
بر صحابه نیست این باطل روا
اختیار جمله شان گر نیست راست
اختیار جمع قرآن پس خطاست
بل که هرچ اصحاب پیغامبر کنند
حق کنند و لایق حق ور کنند
تا کنی معزول یک تن را ز کار
می کنی تکذیب سی و سه هزار
... [مشاهده متن کامل]
تعریف صحابه در لغت:اصحاب جمع صاحب است و صاحب اسم فاعل از ریشه صَحَبَ یَصحَبُهُ به معنی رفاقت است
تعریف صحابه در اصطلاح: به کسی گفته می شود که محمد پیامبر اسلام را ملاقات نموده باشد در حالی که به او ایمان داشته و مسلمان از دنیا برود.
یاران پیامبر به سه دسته تقسیم می شود:
1 - مهاجرین مسلمانانی هستند، که در مکه اسلام آوردند و به مدینه مهاجرت کردند.
2 - انصار مسلمانانی هستند، که در مدینه زندگی می کردند و به پیامبر و مهاجران پناه دادند. این مسلمانان عمدتاً از دو قبیله اوس و خزرج می باشند.
3 - گروه سوم مسلمانانی هستند که بعد از فتح مکه اسلام آوردند.
البته بعضی از مسلمانان که در مدینه با پیامبر دیدار کرده و در آن جا اسلام آوردند، در هیچ یک از این سه دسته جای نمی گیرند. از میان ایشان می توان سلمان فارسی را نام برد
صحابه در اهل سنت از جایگاه مهمی برخوردار است. اهل سنت و جماعت صحابه ی پیامبر را با خصوصیات ( بهترین امت ) ، ( اصحاب عادل ) و همیشه از آن ها به نیکی یاد می کنند و طبق روایات از محمد رسول الله دشنام و آزار اصحاب، آزار او است.
ابوعلی عثمانی در برگردان رسالهٔ قشیریه :
بدانید رحمکم الله که مسلمانان پس از رسول صلی الله علیه وسلم نام نکردند اندر زمانۀ خویش فاضلترین ایشانرا بنام علم جز صحبت رسول صلی الله علیه وسلم از بهر آنک هیچ نام نبود فاضلتر از آنک ایشانرا اصحاب رسول صلوات الله وسلامه علیه خواندند.
غزالی در کیمیای سعادت :
بدان سبب محمد علیه الصلوه والسلام را خاتم انبیا کرد که پس از وی هیچ پیغامبر نباشد و جمله خلق را از جن و انس به متابعت وی فرمود و وی را سید همه پیغمبران کرد و یاران و اصحاب وی را بهترین یاران و اصحاب پیغامبران کرد
عین القضات همدانی در تمهیدات :
یس وَالْقُرْآنِ الْحَکِیمِ یعنی که یا سید المرسلین اگر خواهی که نام روح مصطفی بدانی ازاصحاب او شو که/ أَصْحَابِی کَالنُّجُوْم/ و طریق آنکه از اصحاب او شوی آن است که اصحاب او را مُحِب شوی و بدیشان تَشَبُّه کنی در اخلاق و صفات /مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ/ مرد به محبت و متابعت اولیا واصحاب پیغامبران از اصحاب پیغامبر شود که/ المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ/ چون محبت ایشان درست گشت در این مقام اخوانیت با ابوبکر و عمر درست گشت و او را بدین عالم رؤیت راه دهند که/ رَأَی قَلبِی رَبِّی/
عطار در منطق الطیر درتعصب گوید:
ای گرفتار تعصب مانده
دایما در بغض و در حب مانده
گر تو لاف از عقل و از لب می زنی
پس چرا دم در تعصب می زنی
در خلافت میل نیست ای بی خبر
میل کی آید ز بوبکر و عمر
میل اگر بودی در آن دو مقتدا
هر دو کردندی پسر را پیشوا
هر دو گر بودند حق از حق وران
منع واجب آمدی بر دیگران
منع را گر ناپدیدار آمدند
ترک واجب را روادار آمدند
گر نمی آمد کسی در منع یار
جمله راتکذیب کن یا اختیار
گر کنی تکذیب اصحاب رسول
قول پیغامبر نکردستی قبول
گفت هر یاریم نجمی روشن است
بهترین قرنها قرن منست
بهترین خلق یاران من اند
آفرین با دوست داران من اند
بهترین چون نزد تو باشد بتر
کی توان گفتن ترا صاحب نظر
کی روا داری که اصحاب رسول
مرد ناحق را کنند از جان قبول
یا نشانندش به جای مصطفا
بر صحابه نیست این باطل روا
اختیار جمله شان گر نیست راست
اختیار جمع قرآن پس خطاست
بل که هرچ اصحاب پیغامبر کنند
حق کنند و لایق حق ور کنند
تا کنی معزول یک تن را ز کار
می کنی تکذیب سی و سه هزار
اصحاب =یاران
زیاد ب چشم نمیاد معانی و کلماتش ب چشم دیگری برخورد میکنه