اشوت یکم

آشوت یکم. آشوت یکم ( به ارمنی Աշոտ Ա به لاتین Ashot I Bagratuni ) یا آشوت بزرگ ( به ارمنی Աշոտ Մեծ به لاتین Ashot the Great ) با جلوس بر تخت سلطنت ارمنستان سلسله پادشاهی جدیدی را بنیان گذاشت که مقدر بود از تاریخ ۸۸۵–۸۹۱ میلادی بر ارمنستان سلطنت کند، و دودمان باگراتونی را بنا نهاد. [ ۱]
آشوت تمام کوشش و تلاش خود را صرف بسط و توسعه کشور و افزایش رفاه مادی و معنوی ارمنستان کرد. [ ۲] او دستور داد تا شهرک های تازه ای بسازند، کشاورزی را تشویق کرد و با احداث راه های ارتباطی تازه تجارت را تسهیل نمود. [ ۳] آشوت از برقراری روابط کشور جدید ارمنستان با خارج نیز کوتاهی نکرد، چنان که شخصاً به قسطنطنیه رفت و یک پیمان سیاسی و تجاری با امپراتور بیزانس امضاء کرد. باسیلیوس یکم ظاهراً اهمیت زیادی برای اتحاد کشور خود با ارمنستان قایل بود.
او در نامه ای به عنوان آشوت وی را «فرزند بسیار عزیز خود» می نامد و به او اطمینان می دهد که همواره به ارمنستان به چشم صمیمی ترین متحد امپراتوری بیزانس نگریسته است. [ ۴] در عوض آشوت لشکری از دلاوران ارمنی را برای کمک به امپراتور بیزانس در جنگی که او جهت سرکوبی شورشیان بلغاری لازم داشت فرستاد.
خلیفه عباسی بغداد، مستعین نیز در سال ۸۶۲ میلادی به آشوت عنوان «امیرالامرای ارمنستان» دادند و خودمختاری ارمنستان را تحت حمایت امپراتوری عرب به رسمیت شناختند. امرای مسلمانی که برمناطق همجوار ارمنستان حکومت می کردند، از جمله امرای ملازگرد خشمگین از این شناسایی و از خطری که تشکیل یک ارمنستان مستقل برای آنان دربر می داشت در سال ۸۶۳ میلادی به ارمنستان حمله کردند. آشوت با سپاهیان خود که ۴۰۰۰۰ نفر بودند به مقابله لشکر دشمن که بالغ بر ۸۰۰۰۰ نفر می شد شتافت و در کرانه های رود ارس شکست سختی برآنان وارد آورد. ارمنیان آن میدان جنگ را «میدان چله» نامیدند، زیرا در آنجا یک لشکر چهل هزار نفری از پس لشکری دو برابر خود برآمده بود. [ ۵]
آشوت اول در سال ۸۹۱ میلادی در راه بازگشت از سفر وفات یافت. [ ۶] ارمنیان جسد او را به سرزمین زادگاهش بازگرداندند و با عزت و احترام در باگاران که در آن زمان پایتخت ارمنستان بود به خاک سپردند.