نوسان نگار یا اُسیلوسکوپ ( به انگلیسی: Oscilloscope ) دستگاهی الکترونیکی برای مشاهده شکل موج سیگنال ها ( ولتاژ ) است.
در اُسیلوسکوپ، دامنهٔ سیگنال در نموداری دوبُعدی نمایش داده می شود که محور افقی، زمان و محور عمودی، مقدار ولتاژ است. از اسیلوسکوپ برای نمایش دقیق شکل موج استفاده می شود. علاوه بر دامنه، اندازه گیری دیگر پارامترهای سیگنال مانند عرض پالس، دوره تناوب و فاصله زمانی دو رویداد در سیگنال ( مانند وقوع دو پیک ) نیز بر روی نمایش گر اسیلوسکوپ ممکن است. [ ۱]
در گذشته های دور، عموماً دستگاه های اندازه گیری بر اساس اِعمال نیروی مکانیکی یا حرارتی که موجب انحراف عقربه دستگاه می شدند کار می کردند. اما با توجه به اینرسی و اصطکاک، معمولاً این ابزارها نمی توانستند تغییرات سریع ولتاژ را نمایش دهند. با اختراع لامپ اشعه کاتدی و با توجه به وزن بسیار ناچیز پرتو کاتدی ( اشعه الکترونی ) درون این لامپ ها، امکان نشان دادن یک متغیر ولتاژی بر حسب زمان فراهم شد و اسیلوسکوپ اولین وسیله ای بود که از این امکان بهره مند شد.
مانند دیگر دستگاه های اندازه گیری، اسیلوسکوپ هم دو نوع آنالوگ و دیجیتال دارد. صرف نظر از برخی اصول عملکرد و کاربرد مشترک، این دو نوع اسیلوسکوپ تفاوت های عمده ای در ساختار و عملکرد دارند. اسیلوسکوپ آنالوگ کم کم جای خود را به اسیلوسکوپ دیجیتال داده است که قابلیت های بیشتر و متنوع تری دارد؛ اسیلوسکوپ آنالوگ، بزرگ، سنگین و به سختی قابل حمل است که ناشی از لامپ اشعه کاتدی به کاررفته در آن است. در مقابل، اسیلوسکوپ دیجیتال به مراتب کوچک تر و سبک تر بوده و صفحه نمایش ال سی دی ( LCD ) رنگی همراه با قابلیت کنترل عملکرد اسیلوسکوپ با لمس صفحه نمایش ( در مدل های پیشرفته تر ) دارد. از سوی دیگر، اسیلوسکوپ دیجیتال به علت بهره مندی از پردازش سیگنال دیجیتال، دارای برخی قابلیت ها مانند اجرای عملیات ریاضی و پردازشی روی سیگنال هاست که تقریباً در اسیلوسکوپ آنالوگ غیرممکن است.
اسیلوسکوپ در اصل شکل موج مربوط به توان ولتاژ را آشکار می نماید که بیشتر کاربرد آن برای مشخص نمودن شکل موج مرتبط با ولتاژ می باشد که برای تشخیص شکل موج میدان های مغناطیس یا جریان های مغناطیسی که با ولتاژ پدید می آیند قابلیت کاربرد دارند.
اسیلوسکوپ برای اندازه گیری فرکانس سیستم های فرکانسی ( یابنده های فرکانسی و رادار های فرکانسی ) نمی باشد بلکه اندازه گیری فرکانس یابنده های فرکانسی با فرکانس متر یا فرکانس شمار است و نوع فرکانس متر یا فرکانس شمار نیز برای آشکار نمودن طبقه فرکانس باید توانایی تشخیص فرکانس در آن باند را داشته باشد یا خاص آن باند فرکانسی باشد. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر اُسیلوسکوپ، دامنهٔ سیگنال در نموداری دوبُعدی نمایش داده می شود که محور افقی، زمان و محور عمودی، مقدار ولتاژ است. از اسیلوسکوپ برای نمایش دقیق شکل موج استفاده می شود. علاوه بر دامنه، اندازه گیری دیگر پارامترهای سیگنال مانند عرض پالس، دوره تناوب و فاصله زمانی دو رویداد در سیگنال ( مانند وقوع دو پیک ) نیز بر روی نمایش گر اسیلوسکوپ ممکن است. [ ۱]
در گذشته های دور، عموماً دستگاه های اندازه گیری بر اساس اِعمال نیروی مکانیکی یا حرارتی که موجب انحراف عقربه دستگاه می شدند کار می کردند. اما با توجه به اینرسی و اصطکاک، معمولاً این ابزارها نمی توانستند تغییرات سریع ولتاژ را نمایش دهند. با اختراع لامپ اشعه کاتدی و با توجه به وزن بسیار ناچیز پرتو کاتدی ( اشعه الکترونی ) درون این لامپ ها، امکان نشان دادن یک متغیر ولتاژی بر حسب زمان فراهم شد و اسیلوسکوپ اولین وسیله ای بود که از این امکان بهره مند شد.
مانند دیگر دستگاه های اندازه گیری، اسیلوسکوپ هم دو نوع آنالوگ و دیجیتال دارد. صرف نظر از برخی اصول عملکرد و کاربرد مشترک، این دو نوع اسیلوسکوپ تفاوت های عمده ای در ساختار و عملکرد دارند. اسیلوسکوپ آنالوگ کم کم جای خود را به اسیلوسکوپ دیجیتال داده است که قابلیت های بیشتر و متنوع تری دارد؛ اسیلوسکوپ آنالوگ، بزرگ، سنگین و به سختی قابل حمل است که ناشی از لامپ اشعه کاتدی به کاررفته در آن است. در مقابل، اسیلوسکوپ دیجیتال به مراتب کوچک تر و سبک تر بوده و صفحه نمایش ال سی دی ( LCD ) رنگی همراه با قابلیت کنترل عملکرد اسیلوسکوپ با لمس صفحه نمایش ( در مدل های پیشرفته تر ) دارد. از سوی دیگر، اسیلوسکوپ دیجیتال به علت بهره مندی از پردازش سیگنال دیجیتال، دارای برخی قابلیت ها مانند اجرای عملیات ریاضی و پردازشی روی سیگنال هاست که تقریباً در اسیلوسکوپ آنالوگ غیرممکن است.
اسیلوسکوپ در اصل شکل موج مربوط به توان ولتاژ را آشکار می نماید که بیشتر کاربرد آن برای مشخص نمودن شکل موج مرتبط با ولتاژ می باشد که برای تشخیص شکل موج میدان های مغناطیس یا جریان های مغناطیسی که با ولتاژ پدید می آیند قابلیت کاربرد دارند.
اسیلوسکوپ برای اندازه گیری فرکانس سیستم های فرکانسی ( یابنده های فرکانسی و رادار های فرکانسی ) نمی باشد بلکه اندازه گیری فرکانس یابنده های فرکانسی با فرکانس متر یا فرکانس شمار است و نوع فرکانس متر یا فرکانس شمار نیز برای آشکار نمودن طبقه فرکانس باید توانایی تشخیص فرکانس در آن باند را داشته باشد یا خاص آن باند فرکانسی باشد. [ ۲]
wiki: اسیلوسکوپ